ARCHEION

168
ANDRIEJ N. ARTIZOW
400 mld stron dokumentacji rocznie, spośród których do archiwów trafia tylko
niewielki jej procent. Materiały przekazywane do archiwów na wieczyste przechowanie
tworzą zasób archiwalny Federacji Rosyjskiej. Dokumenty, które mają
dla ich właściciela pewne znaczenie, są dokumentami archiwalnymi o określonym
okresie przechowywania — 3 lata, 5 lat, 10 lat, 75 lat. Dokumentacja
księgowa jest przechowywana z reguły przez okres 5 lat, dokumentacja podatkowa
— 10 lat.Istnieje jeszcze masa tzw. dokumentacji „jednodniowej”, która nie
posiada określonego czasu przechowywania. „Podstawy prawne” regulowały
kwestie przechowywania, gromadzenia, ewidencji i udostępniania materiałów
archiwalnych tworzących zasób archiwalny Federacji Rosyjskiej, tzn. tych kilku
procent, które podlegały trwałemu przechowywaniu. Poza zakresem działania
tego aktu prawnego pozostawały faktycznie kwestie przechowywania innej dokumentacji
archiwalnej, o innych okresach przechowywania, której nie zaliczano
do zasobu archiwalnego Federacji Rosyjskiej. Nawiasem mówiąc, właśnie tego
typu dokumentacji jest zdecydowanie najwięcej. Wystarczy podać jako przykład
dokumentację osobowo-płacową, w tym akta personalne, na podstawie których
wystawiane są zaświadczenia na prośby obywateli.
Nową ustawę wyróżnia jeszcze jedna cecha — „podstawy prawne” zostały
uchwalone w lipcu 1993 r., przed przyjęciem nowej konstytucji rosyjskiej, którą
uchwalono po wydarzeniach z jesieni 1993 r., a po niej nowy kodeks cywilny
— wszystkie te akty prawne w zdecydowany sposób zmieniły prawodawstwo
cywilne.
Zgodnie z konstytucją władza samorządowa nie należy do systemu organów
władzy państwowej. Tę i inne, nowe regulacje dotyczące ustroju państwa, a także
nowe przepisy regulujące kwestie własności należało oddać w nowej ustawie
archiwalnej.
Działalność archiwalna należy do wspólnych kompetencji Federacji
Rosyjskiej i podmiotów Federacji Rosyjskiej. Instytucje samorządowe też posiadają
swoje archiwa, których funkcjonowanie należało również objąć stosownymi
regulacjami.
Dokumenty archiwalne stanowią szczególny rodzaj własności, który może
być nabywany i zarazem zbywany. Ich wartość rynkowa jest tym wyższa, im są
one starsze. I w tym znaczeniu taki przedmiot własności jak dokumentacja archiwalna
powinien koniecznie mieć swoich właścicieli. Zapisy ustawy definiują
status dokumentacji archiwalnej i określają prawo własności, tzn. precyzują,
kto jest właścicielem określonej dokumentacji — Federacja Rosyjska, podmioty
Federacji Rosyjskiej, instytucje samorządowe, osoby prywatne. Przy tym dokumentacja
archiwalna stanowiąca własność państwową lub samorządową nie
podlega prywatyzacji ani sprzedaży, wymianie, darowiźnie czy innym transakcjom,
które mogą prowadzić do jej wywłaszczenia. Poza tym, ustawa precyzuje
szczególny charakter obrotu dokumentacją należącą do zasobu archiwalnego
Federacji Rosyjskiej, ale będącą w posiadaniu prywatnym. Może ona podlegać