ARCHEION

266 WOŁODIMIR DOLINOWSKI
zostały zwrócone miastu (28 czerwca 1913) na żądanie jego magistratu 44 . Później
urząd miasta niejednokrotnie zwracał się do dyrekcji archiwum z żądaniem
zwrotu archiwaliów, z czego można wnioskować, że zostały one utracone.
W 1918 r. w archiwum znalazły się, przekazane na przechowywanie, akta
gminy Sądowej Wiszni w postaci dokumentów pergaminowych (14) i papierowych
(5) 45 , Żydaczowa (16 przywilejów miasta — 13 dyplomów pergaminowych
z lat 1444–1687 і 3 dokumenty papierowe z lat 1672–1702) 46 oraz Glinian
(sumariusz przywilejów królów polskich dla miasta, przepisanych z lwowskich
ksiąg grodzkich i ziemskich oraz ksiąg grodzkich buskich; kopia lustracji starostwa
gliniańskiego z 13 kwietnia 1665 r.) 47 . Zgodnie z informacją otrzymaną
od urzędu gminy Gliniany inne archiwalia miasta (22 dokumenty pergaminowe
z lat 1524–1830) zaginęły podczas okupacji rosyjskiej w 1915 r. 48
W lutym 1932 r. magistrat miasta Żydaczowa żądał od dyrekcji archiwum
zwrócenia archiwaliów miasta. Do tego żądania dyrekcja archiwum odniosła
się negatywnie, podając przykłady utraty archiwaliów przechowywanych przez
gminy (Gliniany i Strzyżów), jednak nie mogąc odmówić gminie zwrotu archiwaliów,
zwróciła się do Wydziału Archiwów Państwowych w Warszawie, który
ostatecznie decydował w tej sprawie. Dyrektor Archiwów Państwowych Witold
Suchodolski skierował z kolei pismo do zarządu województwa we Lwowie
z prośbą, by spowodowano wycofanie żądań magistratu. W piśmie tym zwrócił
uwagę na właściwe warunki przechowywania archiwaliów oraz fachową opiekę,
jaką może im zapewnić archiwum w przeciwieństwie do magistratu miasta, który
nie posiadał ani odpowiedniego miejsca zabezpieczonego przed ogniem, wilgocią
lub kradzieżą, ani fachowca (archiwisty), który by czuwał nad przechowywanymi
archiwaliami. Zauważał też, że możliwości skorzystania z archiwaliów
w celach naukowych będą lepsze, jeśli pozostaną one w zbiorach archiwum,
tj. w ośrodku naukowym, a nie w Żydaczowie, gdzie nie będą one miały takiego
znaczenia, a ich opracowanie naukowe i korzystanie z nich będzie w znaczny
sposób utrudnione, a często wręcz niemożliwe. W tej sytuacji magistrat zrezygnował
ze swoich żądań i zgodził się na sporządzenie kopii. Kopie wykonane z akt
dyrekcja archiwum przesłała 30 sierpnia 1932 r. Nie sporządzono kopii z dwóch
dokumentów pergaminowych (przywilej Władysława Warneńczyka z 16 lipca
1444 r., którym potwierdzał on przywilej króla Władysława Jagiełły z 24 lutego
1393 r. dotyczący nadania Żydaczowowi prawa magdeburskiego; przywilej
króla Michała Wiśniowieckiego z 30 kwietnia 1670 r., którym potwierdzał on
przywileje miasta Żydaczowa — akta te cytowane były w transumpcie w kilku
44
Ibidem, f. 145, op. 1, spr. 126, k. 61 zw.
45
Ibidem, k. 1–3.
46
Ibidem, k. 4, 66–66 zw.
47
Ibidem, f. 27, op. 1, spr. 4, k. 1; f. 145, op. 1, spr. 126, k. 5–5 zw.
48
Ibidem, f. 145, op. 1, spr. 126, ark. 6.