ARCHEION

616 OMÓWIENIA I RECENZJE
która się z futrem dała Augustynowi synowi” i „wilczura lazurowa falendyszowa
przerobiona jest Augustynowi”). Jak widać, mimo potwierdzonej zamożności,
była oszczędna i potrafiła wykorzystać ubrania pozostałe po mężu.
Analiza dalszej części inwentarza opisującej naczynia i przedmioty srebrne
pozwala stwierdzić, że wdowa organizując uroczystości pogrzebowe musiała
się zadłużyć, można więc przypuszczać, że ceremoniał odzwierciedlał stan
zamożności pisarza i jego miejsce w hierarchii miejskiej. Ale jeszcze bardziej
interesująca jest wzmianka o stosunkach między małżonkami („co by pieniędzy
miało zostać sumieniem dobrym powiadam, że nie wiem, bom i na pogrzebowy
wydatek zadłużyła się, jako regestr niżej opisany jest, tylko od pana Bartosza, co
od stołu i za wino mojej własnej pracy z wielką szkodą moją wzięłam towar we
dwu tysięcy złotych, bo nieboszczyk kryjąc się przede mną komu inszemu dawał
liczyć i pod przysięgą zakazywał powiadać, na co mam ludzi”). Potwierdzeniem
tego rodzaju przypuszczenia byłby fakt, że wdowa nie opłakiwała długo zmarłego
pisarza i już w 1640 r. wyszła po raz trzeci za mąż, za Jakuba Kośnigela.
Najbardziej interesujący okazał się przedostatni dział inwentarza, czyli „regestr
ksiąg”, i wielka szkoda, że autorka nie pokusiła się o głębszą jego analizę,
zwłaszcza że nie został uwzględniony w wydawnictwie Józefa Skoczka 23 ,
a Edward Różycki, który omawiał księgozbiory mieszczan lwowskich, skupił
się głównie na dziełach literatury antycznej 24 . Nie jest to zarzut, bo także w literaturze
polskiej coraz częściej inwentarze są publikowane bez identyfikacji
poszczególnych tytułów, chociaż to ich rozpoznanie pozwala pełniej ocenić zainteresowania
właściciela.
Wydaje się, że książki spisano z natury, tak jak stały w szafie, a ustawione
były niewątpliwie wg formatu, chociaż zaznaczono to tylko w kilku przypadkach.
Dlatego różne dzieła tych samych autorów występują w różnych miejscach spisu.
Księgozbiór pisarza trafił w ręce jedynego jego syna, Jana Augustyna 25 .
Różnorodność zbioru jest wystarczającym argumentem, by zatrzymać się nad
nim nieco dłużej. Jakkolwiek niektóre tytuły zostały zapisane bardzo ogólnikowo,
a w innych wypadkach można założyć wątpliwy odczyt źródła, to całość
bardzo dobrze świadczy o poziomie intelektualnym pisarza. W zgromadzonym
księgozbiorze można wyróżnić kilka zasadniczych grup rzeczowych, wśród których
na czoło wysuwa się zestaw książek z zakresu kultury języka (gramatyka,
23
J. Skoczek, Lwowskie inwentarze biblioteczne w epoce renesansu, Lwów 1939.
24
E. Różycki, Książka polska, s. 216–218; Zainteresowanie literaturą we Lwowie w latach 1551–1700
w świetle mieszczańskich inwentarzy bibliotecznych [w:] Czasy potopu szwedzkiego w literaturze polskiej,
red. R. Ocieczek, Katowice 2000, s. 191–201; z tych powodów zrezygnowano z przytaczania
informacji o powszechnie znanych autorach antycznych, poprzestając na wymienieniu ich dzieł obecnych
w księgozbiorze.
25
Wskazuje na to zeznanie wdowy, która wyliczając wydatki pogrzebowe zeznała: „Augustynam
po śmierci nieboszczyka, co on sam zezna, oprócz chust, sukien, obuwia, ksiąg nie wyprawiłam parą
set złotych”, B. Petryszak, Лицaр, zał. nr 10, s. 165.