ARCHEION

706 KRONIKA
Następnie omówione zostały uprawnienia Naczelnego Dyrektora Archiwów
Państwowych oraz archiwów państwowych w zakresie zabezpieczania dokumentacji
zgromadzonej przez przedsiębiorców, wynikające z art. 51p ustawy o narodowym
zasobie archiwalnym i archiwach. Zgodnie z tą regulacją archiwa państwowe
mogą zabezpieczyć dokumentację zgromadzoną przez przedsiębiorcę, gdy przedsiębiorca
bądź reprezentujący go syndyk lub likwidator wystąpi do archiwum
z wnioskiem o dalsze zabezpieczanie dokumentacji, zapewniając na ten cel środki
finansowe (art. 51p ust. 1) lub gdy archiwum państwowe zostanie wskazane jako
właściwe do zabezpieczenia dokumentacji po przedsiębiorcy, na podstawie postanowienia
sądu o niemożności zapewnienia przez przedsiębiorcę środków na
pokrycie kosztów dalszego przechowywania dokumentacji (art. 51p ust. 3).
Dariusz Grot podkreślił, że ustawa nie przyznaje Naczelnemu Dyrektorowi
Archiwów Państwowych uprawnień w zakresie kontroli ani nadzoru w stosunku
do przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w zakresie przechowywania
dokumentacji osobowej i płacowej, nie zezwala także na władcze
rozstrzygnięcia wobec podmiotów gospodarczych prowadzących tego typu
działalność. Przywołał także wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
z 10 grudnia 2008 r. (sygn. akt I SA/Wa1059/08), podtrzymujący stanowisko
Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych w zakresie niemożności przejmowania
dokumentacji porzuconej przez przechowawców w trybie art. 51z
ustawy w sytuacji istnienia podmiotów zobowiązanych umownie do jej dalszego
zabezpieczenia.
Następnie przedstawione zostały działania, jakie Naczelny Dyrektor Archiwów
Państwowych i podległe mu jednostki organizacyjne podejmują w sprawach
związanych z przechowalnictwem dokumentacji, mające niejednokrotnie
znacznie szerszy zakres niż bezpośrednio wynikający z ustawy. Wśród tych
działań wymieniono:
− prowadzenie bazy danych „Ewidencja przechowawców akt osobowych
i płacowych”,
− prowadzenie przez Archiwum Państwowe Dokumentacji Osobowej i Płacowej
bazy danych „Miejsca przechowywania dokumentacji osobowej
i płacowej zlikwidowanych pracodawców”,
− zabezpieczanie przez archiwa państwowe dokumentacji zgromadzonej
przez przedsiębiorców w trybach art. 51p ust. 1 i 3,
− reagowanie na skargi na przedsiębiorców i przechowawców,
− interpretowanie i opiniowanie, na potrzeby własne, jak i innych instytucji
publicznych, przepisów dotyczących działalności przechowalniczej,
− występowanie z inicjatywami informacyjnymi,
− zabezpieczanie przez archiwa państwowe dokumentacji porzuconej przez
nierzetelnych przechowawców i przedsiębiorców,
− składanie zawiadomień o popełnieniu przestępstw i wykroczeń przez
przedsiębiorców i przechowawców.