Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

AN DIVIN^E PERSONE SINT SIBI INVICEM CO.EQUALES, ETC. 99
una. Verumtamen istud verum videtur A
quantum ad hoc quod aequalitas includit
unitatem essentiae ; sed prout includit personales
relationes, non ita apparet, quum
nulla personalis relatio sit tribus personis
communis.
Amplius Alexander quaerit, an aequale
et simile, aequalitas et similitudo, dicantur
in divinis secundum substantiam, an rela-
tive. Videtur quod secundum substantiam,
quia secundum Lombardum in primo Sen-
tentiarum, tricesima prima distinctione,
similitudo est indifferens essentia. Deinde B
respondet : Circa hoc est triplex opinio.
Una, quod aequalis et similis, solum remo-
tive accipiuntur in Deo, ut quum dicitur,
Pater et Filius sunt aequales et similes,
sensus sit, quod non sunt inaequales neque
dissimiles. Hujus opinionis videtur fuisse
Lombardus, quia in prima editione Sen-
tentiarum ait, Similitudo est indifferens
substantia; et in secunda quasi hoc cor-
rigens, dixit, Similitudo est indifferentia :
quasi diceret, Pater et Filius sunt similes,
quia non sunt differentes. Sed contra, quia C de qualibet trium personarum respectu
in Praefatione habetur : Et in majestate
adoretur aequalitas. Si ergo sequalitas est
adoranda, aliquid ponit. Item, Arius haere-
ticus negans hanc, Pater et Filius sunt
aequales, aliquid removet. Ergo Catholicus
dicens, Pater et Filius sunt aequales, ali-
quid ponit. — Secunda opinio est, quod
sunt quaedam relationes essentiales, ut si-
milis et aequalis ; aliquae personales, ut
Pater et Filius. Sed contra, sequalis et si-
milis aut dicunt essentiam, aut relatio- Pater autem a nullo est.
nem : si essentiam, ergo essentia dicitur D Insuper Alexander quaerit de istis nominibus,
talis, qualis, quae aliquando dicuntur
relative ; si relationem, ergo non conve-
niunt tribus personis. — Tertia ergo posi-
tio est, quod partim essentialiter et partim
relative dicuntur, ita quod nec sunt pure
essentialia, nec pure relativa. Divina nam-
que essentia interdum significatur ut sub-
stantia, quandoque ut quantitas, quandoque
ut qualitas, aliquando ut relatio. Dum
enim significatur absolute, significatur ut
substantia, quantitas seu qualitas. Potest
quoque significari ut in tribus personis
communis illis, sicque significatur ut re-
latio, ut quum dicitur, similitudo, aequa-
litas : quae nomina principaliter designant
divinam essentiam, sed distinctionem con-
notant personarum. Nempe aequalitas in
divinis est aliquorum dislinctorum in uno
communi essentiali convenientia indifle-
rens. Yerumtamen nomina ista, a?qualis et
similis, aequalitas et similitudo, differen-
ter significant : quia aequalis et similis, in
intellectu suo includunt relationem in re-
cto, essentiam in obliquo ; eequalitas vero
et similitudo, econtrario. Ideo aequalis et
similis, plus relative dicuntur; aequalitas
vero et similitudo, plus essentialiter : om-
nia tamen partim essentialiter, et partim
relative dicuntur. — Haec Alexander.
Insuper ad quaestionem praetactam, an
divinae personae aequales et similes sibi
invicem queant dici cum reciprocatione,
Alexander respondet : iEqualis et similis
multipliciter capiuntur. Quandoque enim
dicunt unitatem naturae cum differentia
personarum solummodo : sicque dicuntur
alterius cum conversione. Secundo, ultra
unitatem naturae et pluralitatem persona-
rum, important respectum ad aliquid prius
secundum rationem intelligendi, secundum
quod Filius dicitur similitudo Patris
atque imago. Sicque dicitur similis a si-
militudine, et aequalis ab imagine ; et sic
Filius est Patri similis et aequalis, non
econtrario : quia
secundum hunc modum
similis et aequalis dicuntur esse ab alio,
in respectu Creatoris ad creaturam, aliquando
in respectu personae ad personam.
Quaeritur ergo, an ista sit concedenda :
Qualis est Deus, talis est Petrus. Videtur
quod sic, quoniam Deus est justus, et Pe-
trus est justus : ergo qualis Deus, talis et
Petrus. Solutio. Secundum Praepositivum,
propositio illa est vera, quoniam aequipollet
huic, Petrus est similis Deo, quoniam
particeps est bonitatis atque justitiae Dei.