Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

498 IX LIBRUM I SEXTENTIARUM. DIST. XXXIX ; QU.EST. II
tiva; alia est finalis desperaliva, qua in-
eorrigibiles relinqunntnr. Derelictio vero
dispensativa eruditiva, est ad directionem,
salntem et gloriain patientis, vel ad alte-
rius imitationem atqne profectum, seu ad
gloriam Dei. Et lianc dividit in species
septem. Prima est, quum Deus concedit
incidere calamitatem, quatenus virtutem
in homine latenteni aliis manifestet : nt
in Job. Secnnda, dnin eoncedit magnnm
inconveniens fieri, ul magnum et inirabile
opus conveniens inde seqnatnr : ut patet
in Christi occisione. Tertia, dum concedit
virtuosos pati adversa, ne a recta con-
scientia aut de collata gratia excidant :
sicut in Paulo. Quarta, quum derelinquitur
quis ad tempus in afflictionibus ad aliorum
directionem aut instructionem : ut in
Lazaro ulceroso. Quinta, quum relinquitur
quis in adversis in alterius gloriam : sicut
in cseco nalo. Sexta, dum conceditur quis
pati ad aliorum zelum, inflammationem
et imitationem, quatenus ejus exempla
sludeant imitari : ut in martyribus. Septi-
ma, dum conceditur quis incidere in opus
nefarium, ut a malo curetur priori : ut
dum quis de virtutibus intumescens, per-
mittitur in fornicationem incidere, qua-
tenus per casum suum veniat in proprise
sensum infirmitatis, et humilietur confi-
teaturque Domino. — Augustinus quoque
testatur, quod omnis pcena quse in prse-
senli infligitur, aut infligitur ad purgationem,
aut ad conversionem, aut ad initium
poense selernse. Ideo asserit Damascenus :
Oportet scire quod omnes tristes super-
ventiones (id est adversitates) ad salutem
ingeruntur his qui in gratiarum actione
suscipiunt eas. Ihcc Antisiodorensis.
At vero Thomas : Hsec (inquil) qusestio
ab omnibus fere sapientibus ventilata est;
idcirco oportet diversorum positiones re-
colere, quatenus abjectis erroribus viam
sequamur veritatis.
Quidam igilur providenliam Dei lolali-
ter negarunt, dicentes omnia casu conlin-
gere,sicul Democritus et auliqui nalurales
causam agentem neganles, et materialem
A causam ponentes : quse opinio a posterio-
ribus philosophis satis est improbata. —
Alii posuerunl providentiam Dei esse quarumdam
rerum, non omniuin. Quorum
quidam dixerunt providentiam Dei exten-
di ad species, non ad individua, nisi quse
necessaria sunt ad consistentiam et ordinem
universi : quia dixerunt id quod exit
cursum suum, legibus providentise non
subesse;unde ea quse frequenter deficiunt
a cursu ordinato putabant non esse pro-
visa, ut particularia generabilia et corru-
B ptibilia. Et ista opinio imponitur Arislote-
li, quamvis ex verbis suis expresse haberi
non valeat. Verum Commentator suus ex-
presse ponit eam undecimo Metaphysicae.
Non est fas bonitati divinae
Ait namque :
habere de singularibus sollicitudinem,nisi
secundum quod communicationem habent
in natura communi, ut quod aranea faciat
telam, et hujusmodi alia. Hsec autem opi-
nio perfida tollit judicium Dei de actibus
hominum. — Hinc alia fuit opinio, quod
Deus providentiam habeat de omnibus jam
C preetactis,et de individuis hominum,etiam
secundum particulares actus eorum. Et
hsec est positio Rabbi Moysis, rationem
assignantis quia in quolibet homine est
intellectualis natura, per quam apprehen-
dit formam speciei in quantum est spe-
cies, cui et rationem universalitatis at-
tribuit : ideo non deseritur a providentia
Dei, quse directe est specierum, et prse-
sertim quoniam homo per splendorem in-
tellectus communicat aliqualiter cum substantiis
separatis,quse et per se et quantum
D ad individua cadunt sub providentia. Sed
quia divina cognitio sequaliter est singularium
et universalium, et ejus qui summe
bonus est, est omnia ordinare in finem
secundum quod nata sunt ; inconveniens
est parlicularium seu singularium aliquorum
providenliam Deo non attribuere,pra>
sertim quum in Evangelio Dominus dicat:
Unus passerum non cadit super terram Matth.
sine Palre coelesti, id est sine providentia
ejus. — Aliorum ergo positio est, quod
Deus providentiam omnium habeat. Sed
29 -