Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

152 LIBER I SEXTENTIARUM. — DIST. XXIII
persona, Filius est persona, et Spiritus Sanctus est persona ;
cur non dicamus simi-
liter tres deos, quum et Pater sit Deus, et Filius sit Deus, et Spiritus Sanctus sit
Deus. Quia scilicet illud Scriptura contradicit ; hoc autem etsi non dicit, non tamen
contradicit. Unde Augustinus hanc movens quaestionem atque definiens, in libro
Aug.dcTri- septimo de Trinitate ita ait : Si ideo dicimus Patrem et Filium et Spiritum San-
a e
vn c i,n'^ ctum esse tres personas, quia commune est eis id quod persona est, cur non etiam
tres deos dicimus? Certe, ut praedictum est, quia Pater est persona, et Filius est
persona, et Spiritus Sanctus est persona, ideo tres personae dicuntur. Quia ergo
Pater Deus, et Filius Deus, et Spiritus Sanctus Deus, cur non dicuntur tres dii ?
ideo non
Ecce proposuit hanc quaestionem. Attende quid respondeat, subdens : An
dicuntur tres dii, quia Scriptura non dicit tres deos ? Sed nec tres personas alicubi
Scripturae textus commemorat. An ideo licuit loquendi et disputandi necessitate tres
personas dicere, non quia Scriptura dicit, sed quia Scriptura non contradicit? Si
Deut. v!, 4. autem diceremus tres deos, contradiceret Scriptura, dicens : Audi, Israel, Deus
tuus, Deus unus est. Ecce absolutio quaestionis, quare potius dicamus tres personas
quam tres deos, quia scilicet illud non contradicit Scriptura.
G. Alia qucestio, cur non dicimus tres essentias, ut tres personas,
quum Scriptura non contradicat.
Verum et hic alia emergit quaestio, quam Augustinus consequenter annectit,
Aug. o . P dicens : Gur, inquit, et tres essentias non licet dicere, quod similiter Scriptura
"
sicut non dicit, ita non contradicit ? At si dicis, quod propter unitatem Trinitatis
non dicuntur tres essentiae, sed una essentia; qusero cur non propter eamdem
unitatem Trinitatis dicantur una persona, et non tres personae? Ut enim est illis
commune nomen essentiae, ita ut singulus quisque dicatur essentia, sic illis commune
est personas vocabulum. Quid igitur restat, nisi ut fateamur loquendi ne-
cessitate a Graecis et Latinis parta haec vocabula adversus insidias vel errores
hasreticorum ? Quumque conaretur humana inopia loquendo proferre ad hominum
sensus quod in secretario mentis de Deo tenet, sive per piam fidem, sive per qua-
lemcumque intelligentiam ; timuit dicere tres essentias, ne intelligeretur in illa
summa aequalitate ulla diversitas. Rursum, non poterat dicere non esse tria quaedam
: quod quia dixit Sabellius, in haeresim lapsus est. Quaesivit ergo quid tria
diceret, et dixit tres personas, sive tres substantias secundum Graecos.
H. Sicut nos dicimus tres personas, ita Graici tres substantias, quas dicunt
hypostases, aliter accipientes substantiam quam nos.
n.ii. n. s. Quod enim de personis secundum nostram, hoc de substantiis secundum consuetudinem
Graecorum oportet intelligi. Sic enim illi dicunt tres substantias unam