Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

QUID SIT PERSONA, ET QLLE RATIO EJUS IN DIVINIS, ET QUALITER DEO CONVENIAT 163
hoc quod stat pro relativo, non habeat so- A
lum ex usu, ut prima dixit opinio, sed
etiam ex sua significatione. — Ha?c Thomas
in Summa. Et videntur in his Tho-
mas, Albertus, Udalricus, satis concordes.
.Egidius demum de his scribit ita pro-
lixe, quod tsedium fuit perlegere. Gon-
tradicit etiam Thomee in multis in ista
materia, quamvis in principali conclusio-
ne parum aut nihil distet ab eo : quia
concedit personam in divinis relationem
insinuare.
Et verum est quod in positione Thomse B
aliqua continentur quse parvi sunt robo-
ris, ut probationes quibus reprobare cona-
tur acceptionem nominis personse pro so-
lo absoluto ad tempus, et quod deinde
post inquisitionem hsereticorum impositum
sit ad significandum relationem. Hoc
enim B. Augustinus septimo de Trinitate
diffuse et apertissime scribit, quemadmodum
et ^Egidius hic declarat atque in
textu ostenditur. Et tunc habebant viri
catholici valde rationabilem sufficientem-
que causam ad instituendum in hoc no- C
mine personse aliquid novee significationis.
— Item quod ait, quod sicut album
non dicit personam de se, ita nec pater.
Paternitas namque formaliter relationem
importat, quse convenire et inesse non
potest nisi supposito. Nam sicut generare,
ita patrem esse solius exstat suppositi. Verum
est tamen, quod nomen hoc, pater,
secundum se sumptum, commune est et
convenit multis.
Insuper Petrus consonanter his ait :
Hoc nomen, persona, primo fuit in mora- D
libus institutum ad significandum personam
larvatam, larvali sono proprietates
alicujus exprimentem. Hinc a boatu vocis
sonorae, quam sonoram reddit larvale in-
strumentum, vocatur persona, quasi per
se sonans, media producta, non correpta :
et hoc, respectu habito magis ad proprie-
tatem rei, quam compositionis nominis,
secundum Boetium libro de Duabus natu-
ris Ghristi. Inde extensum est nomen per-
sonse ad irrationalia. Unde grammatici
suppositum verbi vocant personam, di-
centes primam personam quse loquitur,
secundam, cui loquitur, tertiam, de qua
loquitur, etiam in verbis quae non signi-
ficant actus rationales, ut latrare. lnde
translatum est nomen personse ad natura-
lia, atque ad significandum suppositum ra-
tionalis natura>, distinctum proprietate ad
dignitatem pertinente. Unde persona dicitur
quasi per se una : unum vero voca-
tur quojlest indivisum in se, et divisum
ab aliis. Inde translatum est ulterius secundum
usum hominum, ad significandum
hominem famosum, in statu alicujus
dignitatis aut perfectionis seu eminentiee
constitutum, ut preesulem aut decanum.
Et hoc rursus prout dicitur persona a per
se sonando : sic quippe notat dignitatem
notabilem. Inde translatum est ad super-
naturalia et divina, in quibus impropor-
tionabiliter eminentiori est modo quam in
creatis. Salvatur etenim ratio personalita-
tis in divinis secundum hoc quod est per
se subsistere in natura intellectuali, et
distingui proprietate ad dignitatem perti-
nente.
Insuper Petrus : Persona, inquit, tam in
singulari quam in plurali significat sub-
stantiam simul et proprietatem ; sed quoniam
proprietatem significat quasi ultimam
differentiam completivam, ideo simplici-
ter dicitur significare relationem, substan-
tiam vero secundum quid :
quia
significat
rem de genere substantise, sed sub rela-
tiva proprietate. Hoc quoque quod relationem
designet, convenit ei prout accipitur
in divinis loco materiee, non secundum
generalem rationem personse. In definiti-
one autem Boetii, qua persona dicitur ra-
tionalis naturae individua substantia seu
subsistentia, substantia dicitur a generali
proprietate subsistendi per se ; rationalis,
a speciali proprietate intelligendi ; indivi-
dua, a singulari proprietate distinguendi.
Persona igitur in divinis est quae habet
hsec tria : hoc autem est suppositum divi-
nse essentise, non ipsa essentia. Et est res
naturee et res habens divinam naturam,