Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

386 IN LTBRUM I SENTENTIARUM. DIST. XXXV ; QU^ST. II
tas, tanquam immediatius fluens a nalura, A prorsus sunt idem, intelligens et actus
quia secundum ordinem naturae voluntas
fluit ab essentia mediante intellectu, ut
patet in operationibus potentiarum isla-
rum. Hinc Deus magis proprie dicitur per
intellectum causare, quoniam intellectus
est in quo primo potest esse ratio causali-
tatis,quum ipse super materiam praecipue
elevetur, et in se sufficientior est ad agendum
ac gubernandum. — In Deo autem
intellectus est divina essentia; et non est
passibilis, sed omnino perfectus, et uni-
versaliter agens, ac cuncta distincte co-
gnoscens. Ideo dixit Simonides, quod solus
Deus hunc habet honorem et prsescien-
tiam istam prse omnibus honorabilem, ut
primo Metaphysicae dicit Philosophus. Qui
et ait ibidem, quod sapientia proprie di-
citur divina scientia, quoniam Deus maxime
habet eam, et non est humana possessio,
et non convenit homini secundum
quod homo est, sed prout aliquid divinum
est in eo : quia ut asserit Hermes Trisme-
gistus in libro de Deo deorum, homo est
nexus Dei et mundi. Et quamvis scientia C
a nobis participata, sit speculativa, ut primo
Metaphysicse probat Philosophus ; tamen
prout est in Deo, est practica : quia
et ipse se cognoscit ut causam, et omnia
per causam illam. Solus quoque Deus per
se et essentialiter sapiens est, et ipse est
causa totius sapientise atque scientise in
ceteris universis ; estque intelligens sine
continuo et tempore ac discursu, summe
immixtus et maxime elevatus. Hsec Udal-
ricus.
Ex quibus patet solutio ad objecta. Sci-
entia namque in Deo non est accidens, sed
divina essentia; et quamvis per modum
actus aut habitus designetur aut attributum
vocetur,realiter tamen est ipsum esse
divinum. Nec est medium nisi secundum
modum et rationem noslrae conceptionis
verum in simplicissimo Deo realiter pe-
nitus idein sunt, sciens, scientia et sci-
tum, loquendo de primo el principali objeeto
divinse scientise. Sic quoque in Deo
;
intelligendi, species et objectum, vis intellectiva
et sapientia ipsa. Nihilo minus
ratio nostra circa divina negotians, inter
ista vere distinguit, quia in re ipsa est
unde omnibus considerationibus nostris
fundamentaliter ac radicaliter satisfiat.
QUiESTIO II
SEcundo principaliter quseritur de perfectione
et qualitate scientise
Dei, An appellanda sit universalis
an particularis, et utrum sit in
potentia vel habitu.
Et videtur quod omnia nomina ista con-
veuiuut ei. Quum etenim sit omnium in-
spectiva et universa scibilia complectatur,
videtur quod potissime dicenda sit universalis.
Rursus, quum distincte et omnia
singula noscat, videtur etiam particularis
et singularis dicenda. Scientia quippe et
cognitio nomen sortitur a suo objecto.
Girca haec scribit Thomas :
Quum
na-
turalia ratione carentia, imo et ea in qui-
bus nulla exstat cognitio, tendant in pro-
prios fines, oportet quod habeant hoc
principaliter ex impressione et directione
primi agentis, sicut ostensum est. Talem
vero inclinationem rerum in suos fines,
et ordinem rerum ad invicem, habitudinemque
potentiarum ad sua objecta, Deus
auctor natura? nullo modo entibus indi-
disset, nisi eorum naturas, proprietates,
D actiones, mutuasque proportiones et cohabitudines
certissime ab seterno in se co-
gnovisset. Alque ut Rabbi Moyses ait, hanc
ralionem tangit Propheta in Psalmo, qui
contra negantes providentiam ac distinctam
notitiam Dei disputans, loquitur : Di-
xerunt, Non videbit Dominus, nec intel-
liget Deus Jacob. Intelligite, insipientes
in populo; et stulti, aliquando sapite. Qui
plantavit aurem, non audiet ? aut qui fin-
xit oculum, non considerat ? qui corripit
gentes, non arguet ? qui docet hominem
Ps.
7-10.