Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

Ad illud denium quod quaeritur tertio, A
An Deo conveniat ab a?terno esse ubique,
respondet : Quum
QUOT MODIS SIT DEUS IN CREATURIS, ETC. 443
dicitur, Deus est sem-
per, per ly semper, duo notantur, videlicet
ly
principale et connotatum : quoniam
semper, supponit ipsum nunc pra?sens divinum
(et hoc est principale), connotando
tamen respectum ad omnia nunc temporis
qua? fluunt. Ideo sensus est : Deus est sem-
per, id est, Deus est in suo nunc, et nunquam
deest alicui pra?terito, praesenti aut
futuro. Similiter ubique dicit plenitudinem
divina^ bonitatis, connotando tamen B
respectum ad omne ubi in creatura. Deus
namque comparatur ad res ut bonitas et
ut seternitas : et sicut nunc sua? seternitatis
comparatur ad omne nunc temporis, qua?
comparatio designatur quum dicitur, Deus
est semper; ita plenitudo sua? bonitatis
comparatur ad omnem rerum capacitatem
et omne ubi replendum in creatura, quse
comparatio designatur quum dicitur, Deus
est ubique. Hic enim designatur preesentia
bonitatis divina?, et respectus ad omne
ubi replendum. Ideo sensus est : Deus C
prsesens est omni ubi, et replet omne ubi.
Principaliter autem designatur prsesentia
'ac plenitudo bonitatis divina?, quum di-
citur, Deus est prsesens; deinde respectus
connotatus, quum dicitur, Replet omne
ubi : qui respectus est temporalis. Potest
autem respectus iste dici secundum actum
et secundum habitum. Si secundum
habitum, sic verum est, Deus ab a?terno
est semper : quoniam Deus ab seterno est pra?sentiam, quia oportet operans aliquo
in suo nunc, quod est aptum ut non desit modo esse pra?sens operato. Et quia ope-
alicui tempori. Conformiter verum est, D ratio Dei non separatur a virtute divina a
qua exit, ideo Deus dicitur esse in rebus
Deus ab a?terno est ubique, ut sit sensus :
Bonitas divina apta est replere omne ubi.
Si vero connotatum in utraque dicatur
secundum actum, sic nulla illarum est
vera : quia insinuantur tempus et ubi ab
aeterno fuisse. Ha?c Alexander.
Praeterea Thomas hic scribit : Distinctio
modorum istorum partim accipitur ex par-
te creatura?, partim ex parte Dei. Ex parte
creatura?, in quantum diverso modo ordi-
natur in Deum ac jungitur ei, non ex
diversilate rationis tantum, sed realiter.
Quum enim Deus in creaturis esse dicatur
secundum quod eis aliquo modo applica-
tur,oportet ut ubi est diversus conjunctio-
nis applicationisve modus, ibi sit diversus
modus essendi in.Conjungitur autem crea-
tura Deo tripliciter. Primo, secundum si-
militudinem tantum, in quantum in crea-
tura invenitur aliqua similitudo bonilatis
divina?, non quod attingat ipsum secundum
subjectum : qua? similitudo invenitur
in omnibus creaturis per essentiam, pra?-
sentiam et potentiam. Secundo, creatura
altingit Deum consideratum secundum suum
subjectum, et non secundum similitudinem
tantum : et hoc est per opera-
tionem, ut quando fide adha?ret prima?
veritati, et caritate summa? bonitati. Sic-
que est alius modus, quo Deus specialiter
est in sanctis per caritatem. Tertio, creatura
attingit Deum non solum secundum
operationem, sed item secundum esse :
non prout esse est actus essentia?, quia
creatura non potest transire aut verfi in
naturam divinam ; sed secundum quod es-
se est actus hypostasis seu persona? ad cu-
jus unionem creatura assumpta est. Sicque
est ultimus modus, quo Deus est in Christo
per unionem. Porro ex parte Dei non
invenitur realis diversitas.Essentia etenim
Dei quum sit absoluta ab omni creatura,
non est in ea nisi prout ei applicatur per
operationem ; atque secundum quod operatur
in re, dicitur esse in ipsa secundum
per potentiam. Rursus, quoniam virtus Dei
est sua essentia, sequilur quod etiam sit
in rebus per essentiam. Ha?c Thomas in
Scripto.
Petrus vero circa hoc Joquitur : Quinque
sunt modi quibus Deus dicitur esse in
creaturis, quorum sufficientia sumitur vel
ex parte Dei, vel ex parte creatura?. Ex
parte Dei, est considerare in Deo essen-
tiam ejus secundum se, et huic appropria-