Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

208 IN LIBRUM I SENTENTIARUM. DIST. XXVI ; QU.EST. II
ferre secundum numerum (imo talis dif- A
ferentia causatur ex divisione materise),
sed eam tantum ostendunt. Hoc autcm
stare non potest, quoniam quee se ipsis
distinguuntur, ex se ipsis aliquam habent
rationem distinctionis : sicut substantia
a quantitatc, per id quod in intellectu est
utriusque, quod est esse subsistens, quantum
ad substantiam, et esse mensuram,
quoad quantitatem. Si autem consideren-
tur duse hypostases, una hypostasis in
quantum hypostasis, non habet in intel-
lectu unde ab alia distinguatur, quum B
utraque sit hypostasis. Ergo oportet quod
habeat hoc, in quantum est hsec hyposta-
sis per aliquam determinationem exsistentem
in ea, vel secundum determinatam
materiam, sicut est in creaturis (quod es-
se non valet in Deo), vel secundum ali-
quid aliud. Si autem dicatur quod hoc sit
sola origo per quam determinate efficitur
seu producitur ista hypostasis, tunc per
originem intelligitur vel ipsa relatio ori-
ginis, et hoc est quod ponimus ; aut ori-
go significatur per modum operationis, et C
sic nullo modo habet quod distinguat hy-
postases : imo oportet quod sit ab hypo-
stasi distincta, quoniam omnis operatio
est individuorum distinctorum, secundum
Philosophum. — Ideo dicimus, quod nihil
aliud est principium distinctionis in di-
vinis nisi relatio. Gujus ratio est, quia
omnis distinctio vel divisio, secundum
Philosophum quinto Metaphysicse, est vel
per quantitatem, vel per formam. Porro
in divinis non est divisio neque distinctio
per quantitatem neque materiam, quum D
in Deo non sit quantitas neque materia :
est ergo per aliquam formam. Omnis vero
distinctionis formalis principium est ali-
qua oppositio, oppositionem large sumen-
do proul etiam imperfeclum et perfectum
opponuntur in quantum in uno est negatio
privatiove alterius. In omnibus autem
oppositionibus alterum est ut perfectum,
alterum ut imperfectum, prseter relationem
: quod patel per se in affirmatione
et negatione, in privatione quoque et ha-
bitu; patet etiam in contrariis, quia secundum
Philosophum Physicorum primo,
semper unum contrarium est sicut nobi-
lius, et alterum ut vilius. Ideo in divinis
nulla talis potest esse distinctio, ubi est
summa et pura perfectio. Sed in relativis
neutrum est sicut privatio alterius, vel
defectum uilum importans : quia in re-
lativis nulla est oppositio secundum id
quod relativum in aliquo est, sed secundum
id quod ad aiiud dicitur. Unde quamvis
una relatio habet annexam negationem
alterius in eodem supposito, non tamen
ista negatio aliquem importat defeCtum :
quia defectus non est nisi secundum aliquid
quod natum est esse in aliquo. Unde
quum id quod habet oppositionem relativam
ad ipsum, secundum rationem oppo-
sitionis non ponat aliquid, sed ad aliquid,
non sequitur imperfectio vel defectus.
Hinc solum talis oppositio competit di-
stinctioni personarum. Hsec Thomas in
Scripto.
Insuper in prima parte Summse, qusestione
quadragesima : In quibuscumque
(inquit) pluribus invenitur aliquid commune,
oportet quaerere aliquid distinctivum.
Quumque divinse personse conve-
niant in essentia, necesse est quserere
aliquid quo distinguantur, ita ut plures
sint. Inveniuntur autem in divinis perso-
nis duo secundum quae differunt, scilicet
origo atque relatio. Quse quamvis non
differant re, differunt tamen in modo
significandi : quia origo significatur per
modum actus, ut generatio ; relatio vero
per modum formae,sicut paternitas. — Quidam
igitur attendentes quod relatio con-
sequitur actum, dixerunt quod hypostases
in divinis distinguuntur per originem, ita
quod Pater distinguitur a Filio, quoniam
Pater generat et Filius generatur; rela-
tiones vero seu proprietales manifestent
consequenter distinctionem hypostasum,
quemadmodum in creaturis proprietates
manifestant distinctionem individuorum.
Sed hoc stare non potest propter duo. Primo,
quia ad hoc quod aliqua duo intel-