Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

AN APPROPRIATIO HILARIl EXSTET CONVENIENS 313
linquitur pulchritudo. Nempe ut asserit A tributa non possimus sufficienter et dis-
Augustinus,pulchritudo non est nisi sequa-
litas numerosa. Quoniam ergo Filius ad
Patrem habet pulchritudinem a?qualitatis,
quia perfecte exprimit Patrem, ut plena
imago ; in comparatione quoque ad crea-
turas habet omnium rationes lanquam ars
plena rationibus cunctorum viventium :
hinc ei species, id est pulchritudo, recte
appropriatur. Etenim nomen speciei im-
portat pulchritudinem (juxta illud : Spe-
cies Priami digna est imperio), et similitudinem
cognoscendique rationem. Natura B
siquidem producit sibi simile et sequale
pro posse : idcirco quum Filius emanet
per modum naturse, habet rationem ex-
pressae et perfectse similitudinis ; et ex eo
quod habet rationem perfectse similitudi-
nis, habet rationem cognitionis : et ratio-
ne utriusque habet summse pulchritudinis
rationem. Heec Bonaventura.
Thomas quoque his consonans : De ap-
propriatione, inquit, contingit loqui du-
pliciter : primo, ex parte rei ; secundo, ex
parte nostri : et utrobique convenientia C
invenitur. Quamvis enim attributa essentialia
tribus personis exstent communia,
tamen unum secundum rationem suam
magis habet similitudinem cum proprio
unius personse quam alterius : ideo huic
personse magis appropriatur. Verbi gra-
tia : Potentia habet in ratione sua principium
(potentia enim est principium trans-
mutandi), ideo Patri appropriatur, qui est
principium sine principio ; et sapientia
Filio, qui procedit ut verbum ; bonitas
Spiritui Sancto, qui procedit ut amor, cu- D
jus objectum est bonum. Sicque similitu-
do appropriati ad proprium personse, facit
convenientiam appropriationis ex parte
rei : quse etiam esset, si homo non esset
nec aliqua creatura. Secundo, ex parte
nostra convenientiam facit utilitas conse-
quens. Invenitur namque distinctio et or-
do in attributis divinis et in personis, sed
differenter : quoniam in personis est dis-
tinctio et ordo realis, in attributis vero
secundum rationem. Hinc quamvis per at-
tincte ascendere ad cognoscendum pro-
pria personarum, tamen inspicimus in
appropriatis aliquam personarum simili-
tudinem, sicque valet appropriatio talis
ad aliquam fidei manifestationem, quam-
etiam
vis imperfectam : quemadmodum
ex vestigio atque imagine sumitur aliqua
via persuasiva ad manifestationem
et notitiam personarum. — Denique ap-
propriatum formaliter sumptum, videli-
cet in quantum appropriatum, includit in
se proprii et communis rationem. Illis
quoque attributis praecipue competit ap-
propriari personis, qua3 ex sua ratione
habent similitudinem, vel ad originem
personarum, sicut potentia, quse est prin-
cipium productionis : vel ad determinatum
modum originis, ut bonitas ad pro-
cessionem amoris, sapientia vero ad Verbi
processionem. Nam et processiones personarum
ad intra distinguuntur ac nomi-
nantur secundum diversas rationes attri-
butorum, secundum quod dicimus quod
Spiritus Sanctus procedit per modum vo-
luntatis, et Filius per modum naturse et
intellectus. Hsec Thomas in Scripto, in
determinatione qusestionis qua quserit in
generali, an essentialia attributa divinis
approprientur personis.
Insuper de appropriatione Hilarii san-
ctus Doctor : In appropriatione (ait) Hila-
rii ponuntur tria propria nomina personarum,
videlicet, Pater, imago, et munus;
et tria appropriata, quee sunt, seternitas,
species, usus. Cujus appropriationis ratio
heec est : ^Eternitas enim in sua ratione
includit duo. Unum est, quod est omnis
durationis principium, in quantum est
prima mensura : unde ab ea fluunt sevum
et tempus. Sicque habet similitudinem ad
propria Patris quae ei conveniunt in quantum
est principium per generationem et
spirationem, hoc est ad paternitatem et
communem spirationem. Secundo habet
in ratione sua privationem principii, et
in hoc convenit cum proprietate Patris
quse competit Patri in quantum est au-