Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

284 IN LIBRUM I SENTENTIARUM. DIST. XXIX ; QU.EST. I
principium, in divinis tripliciter sumitur. A
Nam primo Pater dicitur principium Filii
per generationem. Secundo Pater dicitur
cum Filio principium Spiritus Sancti per
spirationem. Tertio Pater cum Filio et
Spiritu Sancto vocatur communiter prin-
cipiiiin universas creaturaB per creationem.
Primo modo nomen principii soli conve-
nit Patri ; secundo modo, Patri et Filio
tertio modo, unicuique divina? superes-
senliali et supersanctse personse. Et sicut
Augustinus testatur, Pater est principium
sine principio, Filius vero principium de B
principio, Spiritus Sanctus principium est
de utroque, atque cum Patre et Filio principium
est totius creaturse.
Quaeritur ergo quum dicitur, Pater est
principium sine principio, utrum principium
dicatur essentialiter, an notionali-
ter. Videtur quod non essentialiter, quia
essentia non est principium Filii : nec no-
tionaliter, quia non sumitur ibi pro inna-
scibilitate, quse non dicitur directe respe-
;
ctive, principium autem respective dicitur; tur, principium de utroque, duplex ordo
nec pro paternitate, qua? dicitur solum G notatur per hoc nomen, principium : quia
secundum nomen suum dicit ordinem ad
respectu Filii, principium vero dicitur
non solum respectu Filii, sed et respectu
Spiritus Sancti ; nec pro communi spira-
tione, quum illa conveniat Filio, cui non
convenit esse principium sine principio.
— Similiter qiiceritur, quum Filius dici-
tur esse principium de principio, qualiter
sumatur ibi principium. — Conformiter
quum Spiritus Sanctus dicitur esse principium
de utroque, quseri potest qualiter
accipiatur ibi principium.
in substantia unitatem, quia nihil potest
Et respondendnm, quod notiones seu D Deo aequari nisi Deus. Ut ergo origo et
proprietates vel relationes aliquando de- emanatio ista convenienter atque cathosignanlur
distincte, sicut dum dicitur, palice exprimatur, recipienda sunt nomina
ternitas, filialio, processio; aliquando in-
distincte, ut quum dicitur, principium,
origo, simile vel sequale. Quum itaque
dicitur, Pater es1 principium sine princi-
pio, circumlocutio illa dicit paternitalem
et innascibilitalem, tamen confuse. Quum
etenim dicitur, sine principio, imporlatur
notio innascibilitatis, qua Paler es1 non
ab alio ; quum vero dicitur, principium,
notatur a quo alius, insinuaturque notio
paternilatis, sed indistincte a communi
notione, qua? est activa spiratio. Dicitur
ergo Pater principium sine principio secundum
notiones duas, non secundum
unam dumtaxat, attamen confuse et indi-
stincle. — Similiter dum Filius nominatur
principium de principio, secundum no-
tiones plures et indistincte hoc dicitur.
Quum enim dicitur, de principio, desi-
gnatur esse ab alio, sicque filiatio impor-
quum vero dicitur,
tatur, sed indistincte ;
principium, notatur quod aliquis sit ab
eo, sicque notio spirationis activa? innui-
tur indistincte. Dicitur ergo Filius principium
de principio notionaliter secundum
plures (videlicet duas) notiones et indi-
stincte. — Porro quum dicitur Spiritus
Sanctus principium de utroque, principium
dicit essentiam, sed supponit pro per-
sona Spiritus Sancti propter adjunctum
illud, de utroque, sicut quum dicitur, Deus
de Deo. Vel dicendum, quod quum dici-
creata, sed virtute prsepositionis adjunctse
dicit ordinem quasi ad prius, sicque notat
ordinem qui est processio seu passiva spi-
ratio. — Heec Alexander.
Circa hsec ait Bonaventura : In divinis
est vera et completissima emanatio seu
origo. Ad hoc autem quod sit perfectissima,
est necesse quod emanans habeat cum
producente sequalitatem omnimodam ac
exprimentia originis veritatem, et refu-
landa sunt nomina designantia imperfe-
ctionem, diversitafem et insequalitatem.
Quoniam ergo principium et principiatum
dicunt originis veritatem, utrumque reci-
pilur in divinis, pra?sertim principium ;
non aulem ponterius, quod dicit imperfe-
ctionem; neque initium, quod dicit imper-
fectam durationem,puta inceptionem; nec