Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

LIBER I SENTENTIARUM. — DIST. XXXIII 353
Hieronymus loquens de Patre et Filio et Spiritu Sancto, dicit : Substantia unum Peiag. u-
sunt, sed personis ac nominibus distinguuntur. Sed iterum addunt : Si proprietates pLsi.n.!
ipsae divina essentia sunt, quum essentia non differant tres persona?, nec proprieta-
tibus differunt. Quomodo enim differt Pater a Filio, eo quod divina essentia est,
quum in essentia unum sint?
E. Responsio ad prcemissa, auctoritate nitens.
Horum doctrinis novis et humanis commentis, verbis Hilarii respondeo : Immen- miar. de
sum est quod exigitur . et incomprehensibile ; extra significantiam est sermonis, lib"^.
extra sensus intentionem; non enuntiatur, non attingitur, non tenetur. Verborum
significantiam rei ipsius natura consumit, sensus contemplationem imperspicabile
lumen obcaecat, intelligentige capacitatem quod fine nullo continetur, excedit : mihi
ergo in sensu labes est, in intelligentia stupor est, in sermone vero non jam infirmi-
tatem sed silentium confitebor. Periculosum nimis est de rebus tantis ac tam recon-
ditis aliquid ultra praescriptum coeleste proferre, ut ultra praefinitionem Dei sermo
de Deo sit. Forma fidei certa est : non
ergo aliquid addendum est, sed modus
constituendus audaciae. Quidquid ultra quseritur, non intelligitur.
F. Quomodo improbi hceretici insistant, alia addentes.
Geterum haereticorum improbitas instinctu diabolicse fraudulentise excitata, nondum
quiescit, sed in tanta rerum quasstione addit : Si paternitas et filiatio in Deo
sive in divina essentia sunt, eadem ergo res sibi Pater est et Filius. Nam in quo
paternitas est, Pater est; et in quo filiatio est, Filius est. Si ergo una eademque res
habet in se paternitatem et filiationem, ipsa generat et generatur : quod dicentes,
in Sabellianam haeresim pertrahuntur, extendentes Patrem in Filium, quum ipsum
sibi Filium, ipsum proponant et Patrem. Si vero negaverint, in una Dei essentia
paternitatem esse et filiationem, quomodo ergo dicunt esse Deum ? His atque aliis
argumentorum aculeis utuntur in suse opinionis assertionem, ut veritatis formam
dissecent.
G. Responsio contra hanc eorum opinionem, ubi traditur proprietates non
penitus ita esse in Dei essentia, sicut in hypostasibus dicuntur.
Quorum audaciae resistentes atque ignorantise providentes, audebimus aliquid
super hoc loqui. Paternitas et filiatio non ita esse omnino in divina substantia
dicuntur, sicut in ipsis hypostasibus, in quibus ita sunt quod eas determinant, ut
ait Joannes Damascenus :
Gharacteristica idiomata sunt, id est determinativae pro- Damasc.
prietates, hypostaseos, et non naturse : etenim hypostasim determinant, et non utodub.m"
naturam. Ideoque, licet paternitas et filiatio sint
c> 6 -
in divina essentia, quum eam non
T. 20. 23