Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

302 IN LIBIUM I SENTENTIARrM. DIST. XXX : QTLEST. III
fanlum, ut incarnatus, passus : et hsBC con-
veniunt uni personae tantum. Ha?c Petrus.
Porro in his videtur aliqualis dissensio
in hoc quod nomina isla quae ex tempore
dicuntur de Deo, secundum Petrum et
alios quosdam praeallegatos, principaliter
designant essentiam, et secundum Thomam
ac alios quosdam, ex primo suo in-
tellectu significant relationem, et ex consequenti
essentiam. Quocirca videtur quod
formaliter designant relationem, essentiam
vero quasi materialiter, tanquam fundamentum
relationis illius : et quoniam in-
ter haec duo essentia principale est, forsan
et principale significatum ab aliquibus
appellatur, pra?sertim quum relatio illa nil
reale ponat in Deo.
Hinc Richardus : Ea quse dicuntur de
Deo ex tempore, aut ipsam relationem si-
gnificant primo, aut eam dant intelligere
ex consequenti. Eorum namque quae ex
tempore prsedicantur de Deo, queedam si-
gnificant rem super quam fundatur habi-
tudo, sicut creator et gubernator, quae
significant divinam actionem intrinsecus,
quse Deus est, et connotant habitudinem
in actu, quae est in creatura secundum
rem, et opposita habitudo est in Deo secundum
rationem. Quaedam imponuntur
ad significandum ipsam habitudinem, ut
haec nomina, dominus, superior, quee si-
gnificant relationem, quee est in Deo secundum
rationem, et opposita habitudo
est in creatura secundum rem; atque ex
consequenti dant intelligere divinam sub-
stantiam tanquam rem quae a tali habitu-
dine denominatur. Quaedam significant divinam
actionem passive significatam, ut
incarnatus, missus; dantque intelligere re-
lationem realem personae missae ad personam
a qua emanat, quia non mittitur
nisi persona emanans. Incarnatus quoque
dat intelligere habitudinem unius perso-
nae ad aliam, quoniam soli Filio convenit.
Connotant etiam nomina illa relalionem
realem in creatura, et in Deo secundum
rationem. Quaedam vero significant crea-
turam, sicut homo dictus de Deo significat
A naturam humanam, et realem in ea relationem
ad Verbi personam, atque in persona
Verbi aelerni relalionem secundum
rationem ad naturam humanam. Unde
quum dicitur, Deus est homo, esse hominem
significat unionem naturae humanae
cum divina persona, et ex consequenti
significat naturam humanam ac personam
divinam. Haec Richardus.
Albertus demum hic ait : Doctores hoc
loco tribus modis diversificantur. Quidam
etenim dicunt, quod nomina ista ex tem-
B pore convenientia Deo, quoad id cui im-
ponuntur, designant essentiam ; sed quo-
ad id a quo nomen imponitur, dicunt
habitudinem ad creata. Quibus objicitur,
quod hoc nomen, creator, imponitur ab
actu creantis :
qui actus non convenit nisi
Deo creanti. Et si dicatur quod creator
vocatur ab habitu vel potestate creandi,
facilius patet propositum, quia potestas et
hujusmodi habitus non nisi Deo conveniunt.
Alii ergo solutionem illorum emendare
volentes, dixerunt quod hujusmodi
C nomina tam quantum ad id a quo nomen
imponitur, tam quantum ad id cui impo-
nitur, significant divinam essentiam, sed
propter connotatum non conveniunt ab
aeterno. Et hoc derisibile est, quod creator,
rex, et hujusmodi, imponantur a divina
essentia, quum ipsum nomen innuat aliud,
utpote ab actu creandi se esse impositum,
Damascenusque dicat quod significat ha-
bitudinem eorum a quibus distinguitur
essentia et Deus. Ideo placet mihi sententia
Damasceni, dicentis quod significant divi-
D nam essentiam sub habitudine ad creata.
— Et si quaeratur an tempus incepit, dicendum
quod tempus incepit in primo et in-
divisibili suo, quod est nunc. Haec Albertus.
QU^STIO III
TErtio quaeritur, Utrum nomina ista
quse ex tempore competunt
Deo, dicant realem relationem in
ipso.