Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

332 1N LIBRUM I SENTENTIARUM. — DIST XXXII 1 QU.EST. I
Sancto : sicque accipitur dilectio, quum A
dicitur, Pater et Filius diligunt se Spiritu
Sancto; et ita diligere non significat esse,
sed sapere et intelligere significat esse.
— Denique, primo et summo verbo omnia
sunt dicibilia : ergo primo et summo amo-
re omnia sunt amabilia. Formaliter ergo
Pater et Filius diligunt se Spiritu Sancto,
prout ablativus formalis est. — Prseterea,
in Deo sunt omnia bona, ergo et amor
naturalis ac amor gratuitus. De naturali
amore intelliguntur prsetacta verba Apostoli.
Quum ergo dilectio Dei naturalis sit B
essentialis, oportet quod amor gratuitus
sit personalis. Quamvis enim in Deo sint
idem in re amor naturalis atque gratuitus,
sicut essentia et persona ; tamen uno
nominato, alter non nominatur. Ideo amor
gratuitus proprie dicitur Spiritus Sanctus.
— Amplius, Augustinus dicit : Non est
alter amborum quo genitus a genitore di-
ligitur genitoremque diligit genitus, nec
dono alicujus superioris sed suo dono pro-
prio sunt conformes formaliter. Ergo Spi-
ritus Sanctus proprie est amor et nexus C
ac concordia Patris et Filii.
Verumtamen contra positionem istam,
quam sine prsejudicio sententise melioris
concedimus, objici potest : Diligere, est
alicui bonum velle. Si ergo Pater et Filius
diligunt se Spiritu Sancto, ergo volunt si-
bi bonum Spiritu Sancto. Sed velle, in
posse, scire, velle,
Deo est esse : quoniam
sunt tria operandi principia, quse in Deo
sunt ipsum esse ipsius. Si ergo Pater et
Filius volunt Spiritu Sancto, ergo sunt Porro in his Alexander aliter sentire
Spiritu Sancto : et sic sunt ab ipso, non D videtur : Quidam, inquiens, dicunt quod
ipse ab eis. — Rursus, una est beatitudo
Patris et Filii et Spiritus Sancti. Nihil
autem commune est Trinitati nisi essen-
tia : ergo beatitudo siguificat essentiam.
Beatitudo autem consistit in cognitione
et dilectione. Dilectio ergo dicit essentiam
: et ita non dicitur proprie de Spiritu
Sancto.
Ad primum dicendum, quod sicut in
Deo est duplex amor, ita et duplex vo-
luntas, videlicet naturalis et gratuita. Velle
autem gratuitum in divinis, non est esse.
Idcirco instantia illa non valet. — Ad secundum,
quod beatitudo essentialiter non
consistit nisi in cognitione. Dilectio autem
non est de essentia beatitudinis, sed est
consummatio ejus. Dicit etenim Augusti-
nus, quod dilectio non facit beatum, sed
fruitio ; et Christus in Evangelio : Hsec est Joann.
vita aeterna, ut cognoscant. Imo in amore
est languor.
Sed rursus objici potest, quia quum di-
citur, Pater et Filius diligunt se Spiritu
Sancto, diligere se Spiritu Sancto, aut di-
citur secundum substantiam, aut secundum
relationem. Si secundum substantiam,
ergo est falsa, sicut probatum est :
quia diligere substantialiter sumptum, est
esse. Si secundum relationem, ergo dile-
ctio significat paternitatem. — Dicendum,
quod multipliciter aliquid dicitur de Patre
per relationem. Primo, quum aliquid prae-
dicatur relative : ut, Pater est Filii Pater.
Secundo, quum prsedicatur aliquid abso-
lute, quod tamen significat relationem in-
trinsecus : ut quum dicitur, Pater est
persona. Tertio, quum praedicatur ipsa re-
latio : ut quum dicitur, Pater est paterni-
tas. Quarto, quum ex modo significandi
aut ex natura rei importatur relatio. Ex
modo significandi : ut quum dicitur, Ille
est, Patre demonstrato. Ex natura rei im-
portatur relatio per hoc nomen, dilectio,
sicut per nomen doni : nam Spiritus San-
ctus est donum relatione seterna, secundum
Augustinum. — Ha?c Antisiodorensis.
in hac locutione, Pater et Filius diligunt
se Spiritu Sancto, notatur formalis con-
structio per ablativum, sicut si diceretur :
Isti duo homines diligunt se amore communi.
Sed contra, Spiritus Sanctus non
est causa aut ratio formalis Patris aut Fi-
lii, aut alicujus in Patre et Filio : quia sic
aliquo modo cederet in ratione principii
respectu Palris et Filii. Item, si dicatur
quod ablativus significat Spiritum Sanctum
ut formam, non tamen ut causam
3 '