Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

74 IX LIBRUM I SEXTEXTIARUM. DIST. XVIII ; QU.EST. I
amor movet ad dandum ea. Sed et secun-
(luiii Spiritum Sanctum dicuntur dari, in
quantum per se donari competil eis ex
ratione e.t participatione amoris qui est
Spiritus Sanctus, qui esl in eis sicut causa
scii ralio causee in suo effectu. — Hsbc
Udalricus. Qui de hac materia scribit alia
multa, quaB sententialiter exstant prseha-
hila, vel paulo posl inserentur.
Quemadmodum, in-
.Egidius demum :
quit, videmus in trinitate creata, ita ar-
guere possumus de Trinitate increata, ubi
ralio dissimilitudinis non repugnat. In tri-
nilate autem creata videmus aliquid emanare
per inodum intellectus, ut verbum,
qnod est ratio exemplaris principiumque
causale omnium qua? intellectualiter et
per modum artis procedunt ab homine.
Sic et a voluntate creata videmus aliquid
procedere et formari, quod dicitur amor,
eo quod proprium nomen ejus non habeamus
: in quo dari dicuntur omnia qua?
voluntarie liberaliterque emanant. Pariformiter
in Trinitale increata est Verbum
intellectualiter profluens, quod est ratio
omnium qua? intellectualiter et per modum
artis producuntur a Deo. Sic quoque
est ibi amor spiratus, qui est Spiritus
Sanctus, et donum in quo omnia munera
Dei donantur. Quomodo autem hoc sit, pa-
tel sic : Quauto aliquid est magis tale secundum
esse suum, tanto plus convenit
sibi esse tale per se et primo ac maxime,
ut secundo Metaphysica? continetur. Et
quia nihil accipit proprie et per se esse
per modum liberalilatis nisi amor, idcirco
amori per se et maxime competit ratio
liberalitatis. Quuinque Spiritus Sanctus
procedat ut amor, sibi primo ac potissime
convenit quod sit causa et ratio omnis
liberalis donationis; et ipse est primum
donum, in quo omnia dantur divinitus,
quia de ratione doni est, quod liberaliter
detur vel donabile sit. Unde et proprium
est Spiritui Sancto sic esse donum : nam
praeter ipsum nulla divina persona per
modiim liberalitatis procedit. — Quuin er-
go objicitur, quod dona Dei sunt divini
A effectus, divinorum autem effectuum ratio
prima esl Filius, per quem facta sunt om-
nia : ergo magis in Filio quam in Spirilu
Sanclo omuia dona donantur. Dicendum,
quod omnes effectus divini procedunt a
Deo sicul arlificiala ab artifice : propter
quod opus natura? dicitur opus Dei. Arti-
ficialia vero procedunt ab artifice non so-
lum per modiim intellectus, sed etiam per
imperium voluntatis : quia in talibus, in-
tellectualiler operans exit in actum per
voluntatis iinperium. Ideo Spiritus San-
B ctus est ratio emanationis divinorum effectuum
secundum quod a voluntate divina
procedunt, secundum quod volita suntet
liberaliter profluunt et dona qua?dam vo-
cantur. Ha?c JEgidius.
Postremo Antisiodorensis in Summa sua,
libro primo, testatur : Spiritus Sanctus
procedit ab utroque ut amor, et tanquam
nexus atque concordia Patris ac Filii : et
sicut Pater omnia dicit et operatur per
Filium tanquam per verbum internum, et
ipsa creata, sunt quasi verba exteriora per
G illud prolata, juxta quod scriptum est,
Ipse dixit, et facta sunt ; sic Spiritus San- Ps.xxxu,9
ctus est donum in divinis intrinsecum, et
collata per ipsum sunt dona extrinseca. —
Ha?c Antisiodorensis. Qui alia multa super
his scribit : qua? quia sunt sententialiter
pra?tacta, omitto.
Pra?terea Guillelmus Parisiensis in libro
suo de Trinitate disseruit : Donum ex hoc
donum vocatur, quoniam gratis datur, et
non mercedi tanquam pretium redditur.
Solum ergo quod de benignitate gratis
D exit, donum est. Hinc quod maxime gratis
significatur, et quod primum de benigni-
tate egreditur in quantum benignitas est,
amor exstat purissimus ac summe gratui-
tus. Hic igitur amor ab omni labe simoniaca
purus, est per se primum et maxime
donum. Nec donum exterius potest imme-
diate ac primo ex benignitate procedere,
sed necessario eget amore ipsum prsece-
dente, qui prior exit ex benignitate, et in
illo amore benignilas tribuit donum ex-
trinsecum. Vulgariter quoque amor dici-