Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

358 IX LIBRUM 1 SENTENTIARUM. DIST. XXXIII ; QU.EST. 1
municatione divina> naturae, in qua fun- A
dantur. Quumque divina natura sit summe
simplex, quidquid in ea est, est realiter
idem cum ipsa. Attamen quoniam manet
ibi verus respectus pertinens ad naturam
relationis, ex illo respectu relatio potest
distinguere, quamvis essentia non distin-
guat : sicque proprietas et essentia sunt
idem re, et differunt ratione. — Quocirca
sciendum, quod ratio dupliciter sumitur :
primo, pro actu rationis ratiocinantis, vel
pro potentia quae est ratio; secundo, prout
est nomen intentionis, sive secundum B
quod significat definitionem rei, prout ra-
tio est definitio, sive prout ratio appel-
latur argumentatio. Itaque quum dicitur,
quod alia est ratio paternitatis, alia essen-
tise in divinis, non accipitur ratio prout
est in ratiocinante tantum, sed secundum
quod est nomen intentionis et definitionem
rei significat. Quamvis enim in di-
vinis non possit esse definitio, nec genus,
nec differentia, nec compositio; tamen si
intelligatur ibi aliquid definiri, alia erit
definitio paternitatis aliaque essentise. In G
omnibus autem intentionibus communiter
verum est, quod non sunt in rebus, sed
in anima tantum : habent tamen in re
aliquid eis correspondens, puta naturam,
cui intellectus tales intentiones attribuit :
sicut intentio generis non est in equo, sed
natura animalis, cui per intellectum attribuitur
ista intentio. Sic et ratio quam
dicimus aliam et aliam in divinis, non est
in Deo; sed est in eo natura sive realitas
super quam fundatur, et ex parte cujus
ei valeant convenire rationes diversse, nec D
ipse est hujusmodi rationes. (Per quod
unius objecti patet solutio.) Hsec Thomas
in Scripto.
tom.xix, De his autem supra, ex Summa contra
80,
genti les et ex prima parte Summse, allega-
c/ 2oob'
supra. ta sunt multa. Idcirco nunc omittuntur.
Kt si taliter arguatur, Quse sunt eadem
uni tertio singulari, sunt idem inter se
sed proprietates sunt idem cum divina es-
„,„ sentia, ergo sunt idem inter se : hoc quotom.
XIX,
^
p. t87 b. que solutum est ante. Kt Thomas m prima
;
parte Summa?, qusestione vicesima octava,
respondet sic : Secundum
Philosophum art. 3 ad
tertio Physicorum, Argumentum hoc tenet
in his quae sunt idem re et ratione, ut
vestimentum et tunica, non autem in his
quse distincta sunt ratione. Unde ibidem
dicit, quod quamvis actio idem sit motui,
similiter passio, non tamen sequitur quod
actio et passio idem sint : quia in actione
importatur respectus ut a quo est motus
in mobili, in passione vero ut qui est ab
alio. Conformiter, quamvis paternitas sit
idem secundum rem quod essentia, simi-
liter filiatio, nihilo minus in propriis ra-
tionibus important respectus oppositos :
unde realiter distinguuntur.
Consonat Petrus : Relativorum, dicens,
tria sunt genera. Queedam ponunt aliquid
reale in utroque extremorum, ut amicus,
et relationes originis in divinis ; queedam
solum secundum rationem, ut relationes
pretii et appretiati, et ejusdem ad se
qusedam partim secundum rem, scilicet
in uno extremo, partim secundum rationem,
puta in altero, ut scibile et scientia.
— Denique hujus admirabilis simplicita-
tis et identitatis ac distinctionis exemplum
aliquantulum in mathematicis potest
poni, scilicet in puncto, si ponatur cir-
culus et centrum in medio ejus, et per
illud ducatur diameter ab una circumfe-
rentise parte in aliam, et a centro trahan-
tur linese infinitse ad circumferentiam, et
ad ipsum terminari angulos diversarum
proximarum linearum se in ipso contin-
gentium. Hic etenim punctus habet ab-
solutum esse puncti, secundum quod est
simplicissimum quid in genere quantita-
tis ; habet quoque esse relativum princi-
pii, medii et finis, secundum comparationem
ad diversa.Horum quodlibet est idem
cum puncto ; addit tamen quodlibet horum
propriam rationem : quee multiplicatio
rationum non facit in puncto compo-
sitionem, nec ejus unitati aut simplicitati
repugnat. Kt alius est actus qui convenit
principio, utpote lineas inchoare ; alius
qui medio, scilicet lineam diametri con-
;