Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

a Patre, procedit immediate, mediate vero
in quantum procedit a Filio, qui est a
Patre, et non est ibi aliquid procedens
tantummodo mediate : conformiler est in
processione creaturarum ex creaturis. Eva
namque processit ab Adam immediate.
Seth quoque processit ab Adam immedia-
te, in quantum filius ejus; et mediate, in
quantum processit ex Eva, quse fuit ex
Adam. Consimiliter est in hac parte. Prin-
cipia enim rerum processerunt a Deo im-
mediate ; res vero quae sunt ex principiis,
fluxerunt a Deo mediate et immediate :
quoniam nunquam aliqua causa tantum
operatur in suo effectu, quin prima causa
plus operetur in illo. Ideo nullum est creatum
in quo non sit immediate primse cau-
sse actio atque essentia. Heec Alexander.
Bonaventura quoque his consonans :
Necessitas(inquit)exsistendi Deum in om-
nibus, sumitur tam ex parte perfectionis
Dei, quam ex parte indigentise creaturse.
A parte Dei, propter summam ipsius immensitatem
et potestatem : et utriusque
ratio est summa ejus simplicitas. Quum
enim sit summe simplex, ad nihil arcta-
tur : idcirco in omnibus invenitur tanquam
immensus. Unde et virtus ejus in
omnibus est, quum virtus ejus sit sua
essentia. Ex parte quoque creaturse est
ejus necessitas : quse quum ex nihilo sit
producta, habet in se possibilitatem et va-
nitatem. Quum enim a Creatore sit producta
in esse quum prius non esset, non
est suum esse : ideo non est purus actus,
UTRUM DEUS SIT IN OMNIBUS REBUS 437
sed habet possibilitatem ad non esse, seu naventura.
potentialitatem, et ratione hujus, fluxibi- D Prseterea his concordat Albertus, qui et
litatem et variabilitatem. Hinc esse et per- specialiter disputat hic contra quosdam
manere non valet nisi per prsesentiam philosophos opinantes quod Deus non agit
ejus qui dedit ei esse. Cujus evidens est
exemplum in impressione sigilli in aqua :
quse impressio nec ad momentum conser-
vatur nisi prsesente sigillo. Rursus, quo-
Rom. vhi, niam creatura eo ipso quo creata est, va-
20-
nitati subjecta est, non potest in se ipsa
fulciri, sicut nec corpus ponderosum in
aere. Hsec Bonaventura.
Qui consequenter declarat,qualiter Deus
A sit in omnibus locis : Triplex est (inqui-
ens) conditio secundum quam comparatur
locatum ad locum. Una qua locatum ex-
cellitur, et hsec est proprietas salvationis :
sic enim locatum indiget loco, et locus
complet ejus indigentiam et conservat na-
turam. Atque secundum hanc proprietatem
sola corporalia sunt in loco, non
spiritualia, quia non recipiunt influentiam
a loco corporeo. Alia est proprietas seu
conditio qua locatum sequatur proportionaturque
loco : quse est proprietas com-
B mensurationis. Et secundum hanc con-
ditionem sola quoque corporalia proprie
sunt in loco, quoniam sunt commensura-
bilia et circumscribuntur ; spiritualia vero
minus proprie, quia non commensurative
respectu partium, sunt tamen in loco de-
finitive respectu totius. Tertia conditio est
secundum quam locatum excellit et emi-
. net loco, videlicet quod per sui praesen-
tiam replet et supplet indigentiam loci.
Locus namque sine locato quasi privatio
est et indigens, sicut concavitas oculi sine
C organo. Quumque Deus ad nullam creaturam
comparetur secundum rationem in-
ferioritatis aut sequalitatis, sed superiori-
tatis et excellentise, non convenit Deo esse
in loco primis duobus modis, sed tertio,
quia per sui prsesentiam supplet loci in-
digentiam. Corporale quippe locatum per
suam prsesentiam implet vacuitatem di-
stantise. Deus autem per suam prsesentiam
implet vanitatem essentise. Ideo essentia
sine Dei prsesentia esse nequit. Hsec Bo-
immediate in omni effectu causse secun-
dse, et quod non requiratur realis prse-
sentia causse primse cum suis effectibus,
quum et causse secundse valeant operari
ubi non adsunt realiter, et effectus quosdam
producere fixos, qui perseverant in
esse absentibus causis illis. Ad quod par-
tim responsum est; et Albertus respondet,
quod causse illse secundse inveniunt ma-