Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

UTRUM PR.ESCIENTIA SEU PROVIDENTIA DEI 1MPONAT REBUS NECBSSITATEM 487
vetur a prima, necessario movet proximam
sibi vel producit suum effectum.
Tota ergo causarum ordinatio usque ad
ultimum effectum necessario producit, si
habitudo primse causa? ad proximam sibi
causam sit necessaria. — Praeterea, causa
prior prius naturaliter respicit suum ef-
fectum quam causa posterior : ergo in illo
priori si habet necessariam habitudinem
ad ipsum, dabit sibi necessarium esse. In
secundo autem instanti natura? non potest
causa propinqua dare sibi esse contingens,
quia jam prseintelligitur a prima
causa habere esse repugnans contingen-
tise. Nec potes dicere, quod in eodem in-
stanti istse dua? causa? dant esse causa-
to : quoniam super idem esse non potest
fundari necessaria habitudo ad causam
perfecte dantem esse, et contingens habi-
tudo ad aliam causam. — Prseterea, quid-
quid producitur a causis secundis et po-
sterioribus, potest immediate produci a
prima causa, et tunc haberet entitatem
eamdem quam habet modo; et tamen tunc
esset contingens sicut et modo : habet
ergo et modo contingentiam suam a prima
causa, et non tantum a causa proxima.
— Insuper, Deus multa immediate crea-
vit, ut mundum, atque quotidie animas
creat ; et tamen omnia contingenter. —
Ideo dico, quod nulla causatio alicujus
causa? potest salvare contingentiam, nisi
prima causa ponatur immediate contin-
genter causare :
et hoc, ponendo in prima
causa causalitatem perfectam, sicut Ca-
tholici ponunt.
De hac re scribit Scotus prolixe ; et tandem
concludit, quod contingentia relata
ad divinam scientiam. sunt necessaria ne-
cessitate consequentia?, non consequentis.
Sed addit, quod contingentia non est tantum
privatio vel defectus entitatis, sicut
deformitas in actu vitioso : imo contin-
gentia est modus positivus entis, sicut ne-
cessitas est alius modus ; et omne positivum
quod est in effectu, principalius est
a causa priore. Ideo non sicut deformitas
actus est a causa secunda, et non a causa
A prima, ita et contingentia : imo contingentia
per prius est a causa prima quam
a causa secunda. Propter quod nullum
causatum esset contingens formaliter, nisi
a prima causa contingenter causaretur. —
Ha?c Scotus.
Ha?c autem pro prima parte videntur a
communi doctrina doctorum recedere. In
primis enim,secundum philosophos,mate-
ria perhibetur contingentia? radix : idcirco
in Deo, qui est purus actus, contingen-
tiam ponere, aut quod ipse contingenter
B se habeat in causando, non videtur con-
gruere. Si autem propterea dicit Deum se
contingenter habere producendo ad extra,
quoniam libere agit seu libera voluntate,
non coacte, nec naturali necessitate ; lin-
gua, non sententia, corrigenda censetur.
—
Insuper, dato quod Deus nec contingenter
nec libere, sed naturali emanatione, res
producit,nihilo minus omnis ejus effectus,
eo ipso quod creatura in infinitum distat
et deficit a perfectione, immutabilitate,
necessitate et excellentia superdignissimi
C Creatoris, idcirco potentialitatem habet
admixtam et vertibilitatem in nihilum, si
sibi ipsi relinquatur nec desuper inces-
sabiliter conservelur, imo et vanitatem,
qua? est defectus a vero, pleno et incom-
mutabili esse : sicque consurgit in eo
contingentia qusedam, proprie autem in
his quse materiam habent privationi ad-
mixtam.
Denique, prout necessarium et contin-
gens ponuntur quasi dua? communes dif-
ferentise distinctionesque entis, sic con-
D cedendum est, quod contingentia prout
dicit quid positivum, sit Dei effectus. Un-
de et jam in verbis ^Egidii tactum est,
quod contingentia quoque a Deo sint, imo
et contingentia queant vocari in quantum
a Deo noscuntur contingenlia esse :
nihilo
minus ad infallibilem Dei cognitionem
relata, necessaria nuncupantur juxta sensum
prsehabitum. Nec inconveniens est,
unum et idem diversimode sumptum et
consideratum, tam diversas denominatio-
nes sortiri.