Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

420 IX LIBUU.M 1 SENTENTIARUM. — DIST. XXXVI t QTLEST. IV
Nunc ad objecla in principio facta est A forma ad cujus imilationem facta sunt et
respondendum, quia secundum diversitatem
praetactarum opinionum, ad ea respondendum
diversimode esset : imo so-
luta sunt. Sed quia major pars docforum
concedit infinitas ideas, vel saltem ralio-
nes, species aul similitudines creaturarum
aut creabilium, vel futurarum individua-
lium actionum, passionum seu rerum,esse
in Deo; dicendum ad primum in oppo-
situm(quod tamen ex verbis Bonaventurae
solutum est), quod Richardus sic solvit :
consistunt, causa quoque ralioque finalis
propler quam sunt et ad quarn finaliter
tendunt. Ha?c tria ita inter se distinguun-
tur, quod exemplar est unum tantum :
quia exemplar connolat causalitatem; cau-
sala vero in causa sunt unum. Baliones
vero et ideae sunt plures, quia respectu
rerum dicunlur. Ideae quoque connotant
cognitionem ; cognoscibilia autem dislin-
guuntur in cognoscente. Bationes etiam
plures vocantur, quoniam singula propriis
Quidquid comprehenditur, comprehenden- B rationibus sunt formala.Alii quidam aliam
lis cognitione finitur, id est, ita perfecte
capitur ac si comprehenderetur, et sicut
capitur quod finitum est a sciente : et
dicitur comprehensione finiri, quoniam ni-
hil ipsius effugit comprehendentis noti-
tiam. — Ad secundum, quod Deus asseri-
S'ap.xi,2i. tur omnia in numero, pondere et mensura
constituisse, non quod sit finis aut numerus
rationum suae dispositionis, nisi modo
jam tacto, sed quia effectus suos decrevit
reddunt causam cur non dicantur plura
exemplaria esse in Deo sicut plures ideae :
quia (ut dicunt) exemplar dicitur quasi
collective tota ratio exemplaris et idea-
lis cunctorum effectuum, sicut in sigillo
sunt multae figurae et protractiones, quae
omnia simul sumpta vocantur una forma
sigilli.
Verum his obviare videtur, quod divinus
Dionysius quinlo capitulo libri de Di-
et voluit in certo producere numero,quanvinis nominibus pluries (imo hinc inde
tum ad se et quantum ad species rerum; C frequenter) testatur exemplaria rerum es-
vel ita, quod nunquam pertingitur ad in-
finitum in numero actu. — Ad tertium
paulo post patebit in speciali quaestione
responsio.
QUjESTIO IV
PBaeterea quaeri potest, An sicut in
Deo ponuntur plures iclese, sic
in eo ponenda sint plura exemplaria.
Videtur quod sic. Primo, quia exemplar
dicit respectum ad exemplatum, sicut idea
ad ideatum. — Secundo, quia in Deo po-
nuntur plures rationes, species et simili-
tudines rerum, ergo et exemplaria plura.
Ad hoc Thomas de Argentina el alii
quidam respondent : Idea designat causam
efficientem effectui sui conformem, exem-
plar causam formalem, rafio causam finalem
: quoniam Deus est universorum cau-
sale principium a quo sunt, et exemplaris
se in Deo. Sed haec per diversam nomi-
nis hujus, exemplar, acceptionem faciliter
concordantur, quod a diversis diversimode
sumitur : quod et supra in verbis Thomae
et Bonaventurae aliter sumptum est quam
nunc. Hic ergo non est immorandum. Al-
bertus quoque dicit in Deo exemplaria
rerum esse.
Amplius Bonaventura quaerit hic, An
inter ideas sit ordo aut ordinatio.
Videtur quod sic, quia alias videretur
in Deo confusio. Item, in creaturis est or-
do exemplatus : ergo in Creatore est ordo
exemplaris, id est sapientialis et ordinata
ratio atque idea ordinis in rebus digesli.
— In contrarium est, quia ubi ordo, ibi
prius et posterius, qua? non exsistunt in
Deo.
Ad hoc respondet : In ideis et rationibus
cognoscendi non est ordo, quia nec ordo
dignitatis, neque originis, nec prioritatis.
Non eniin una est nobilior aut dignior