Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

QlLEST. II : AN
EXCELLENTIORES CREATUR.E FlERI POTERANT MELIORES 595
tanda est responsio Alberti, qui ait, quod A conjungit Deo, et universum in quantum
gradus entium non accipiuntur penes hu- ordinatur in Deum. — Verumtamen in
jusmodi diversitatem specierum ejusdem comparationibus istis est ordo dupliciter.
attributi seu perfectionis, quia sic universum
semper imperfectum maneret, sed
penes bonitates Dei participabiles : quse
sunt esse, vivere, intelligere, incorrupti-
bile esse, causam esse, praesidere, etc, in
quibus impletur universalis ordo mundi,
quoniam ea quse participabilia sunt de
attributis Dei, faciunt gradus.
SEcundo
QUiESTIO II
quseritur De excellentiori-
bus creaturis, an fleri poterant
meliores ; et primo, An Christi humanitas
poterat fieri melior.
Videtur quod sic. Primo, quia in resur-
rectione et ascensione gloriosior est ef-
fecta. — Secundo, quia quum sit pura
creatura, distat in infinitum ab excellen-
tia Creatoris : ergo inter Creatorem et
ipsam potuit aliquid fieri melius ea. —
ps . viii, 6. Tertio, quoniam teste Scriptura, paulo mi-
nus minoratus est ab angelis.
Eisdem rationibus comprobatur, quod
beatissimam Virginem potuit facere me-
liorem.
Ad hsec Thomas :
Quemadmodum
(in-
quit) omni bono creato, eo quod finitum
est, potest aliquid melius esse; sic bono
increato, quum sit infinitum, nil melius
esse potest. Bonitas igitur creaturse con-
sideratur dupliciter. Primo, absolute in
se, secundum id quod est : sicque quali-
bet creatura potest aliquid melius esse.
Secundo, per comparationem et relationem
ad Deum; sicque dignitas creaturse
recipit quamdam infinitatem ex unione
cum bono infinito : sicut humana natura
in quantum unita est Verbo seterno hy-
postatica unione, et sacratissima Virgo in
quantum est mater vera veri Dei, gratia
quoque gratum faciens in quantum
Primo, quoniam quanto quid nobiliori
comparatione et unione in Deum refertur,
tanto nobilius est : ideo humanitas Verbo
suppositaliter unita, est dignissima; de-
inde felicissima Virgo, de cujus utero
accepta est caro unita Verbo; sicque deinceps.
Secundo, quoniam qusedam comparationum
istarum est tantum secundum
respectum : ut comparatio universi ad
B Deum sicut ad finem, et comparatio san-
ctissimse Virginis ad Deum sicut ad fi-
lium. Idcirco ex dignitate comparationis
non potest sumi judicium de re absolute,
ut dicatur quod gloriosissima Virgine non
potest aliquid melius esse; sed secundum
quid, ut dicatur quod nulla potest mater
exsistere melioris, nec universum potest
ad majus bonum consistere ordinatum.
Qusedam vero comparatio, ut quse est per
hypostaticam unionem, est etiam secundum
esse. Hinc judicium de natura illa
C unita, est simpliciter secundum bonitatem
comparationis,ut dicatur quod Christo
homine nil melius esse potest. Judicium
autem quod est prseter hanc comparationem,est
tantum secundum quid: ut quum
dicitur, quod humana natura in Chrislo,
in quantum est creata, potest esse aliquid
melius; et hoc ideo, quia natura considerata
prseter esse suum, est secundum
rationis acceptionem solummodo. — De-
nique beatitudo creata quamdam habet
infinitatem, seu infinitam quodammodo
D dignitatem, eo quod immediate conjungit
formaliter bono immenso, et est immedia-
ta ac beatifica infiniti boni fruitio.
Si praeterea objiciatur, quia ut ait An-
selmus, prseelectissima Virgo ea resplen-
duit puritate, qua major sub Deo nequit
intelligi : ergo nil purras ea potest creari,
imo nec apprehendi aut cogitari. Dicendum,
quod puritas intenditur per recessum
a contrario : ideo potest creatum aliquod
inveniri quo nil purius valeat esse
in rebus creatis, si nulla contagione pec-