Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

LIBER I SENTENTIARUM. — DIST. XXXI 309
Hilarius in libro de Synodis : Si quis innascibilem et sine initio dicat notula
ADDITA.
Filium, quasi duo sine principio et duo innascibilia et duo innata dicens, miar. de
duos faciat deos, anathema sit. Caput enim quod est principium omnium, J" ,s ' n '
Filius ; caput autem quod est principium Christi, Deus. Sic enim ad unum
ininitiabile omnium initium, per Filium universa referimus. Filium inna- ibid. n . eo.
scibilem confiteri, impiissimum est. Jam enim non erit unus Deus, quia
Deum unum prcedicari, natura unius innascibilis Dei exigit. Quum ergo Deus
unus sit, duo innascibiles esse non possunt : quum idcirco Deus unus sit
(quum et Pater Deus sit, et Filius Dei Deus sit), quia innascibilitas sola
penes unum sit; Filius autem idcirco Deus, quia ex innascibili essentia
natus exsistat. Caput enim omnium Filius est, sed caput Filii Deus est;
et ad unum Deum omnia hoc gradu et hac confessione referuntur, quum
ab eo sumant universa principium, cui ipse principium sit.
Idem in eodem : Omnibus creaturis substantiam voluntas Dei attulit, sed ibid. n. 58.
naturam dedit Filio ex impassibili ac non nata substantia perfecta nativi-
tas. Talia enim cuncta creata sunt, qualia Deus esse voluit. Filius autem
natus ex Deo, subsistit talis qualis Deus est; nec dissimilem sui edidit
natura naturam, sed ex substantia Dei genitus, naturm secundum originem
attulit, non secundum creaturam voluntatis, essentiam.
I. Quare Pater et Filius dicantur esse unum, vel unus Deus, sed non unus
quia res ejusdem natura^ recte possunt dici unum simpliciter esse et
cum adjectione; res vero diversoe naturas non possunt dici unum, nisi
dicatur quid unum.
Hic dici oportet, quod Pater et Filius et Spiritus Sanctus recte dicuntur esse
unum, et unus Deus, sed non unus. Res enim duse vel plures recte possunt dici
unum esse, si sint unius essentiae et earum una sit natura. Unus autem vel una
non potest dici de diversis rebus, nisi addatur quid unus vel una : quo addito, recte
potest dici de rebus et unius et diversse substantise. Unde Augustinus in sexto
libro de Trinitate sic ait : Nescio utrum inveniatur in Scripturis dictum, unum Aug.de th-
sunt, quorum est diversa natura. Si autem et aliqua plura sunt ejusdem naturse, et vl.n.%.
diversa sentiant, non sunt unum in quantum diversa sentiunt. Quum ergo sic dici-
tur unum ut non addatur quid unum, et plura unum dicuntur ; eadem natura atque
essentia, non dissidens neque dissentiens, significatur. Unde Paulus et Apollo, qui
et ambo homines erant et idem sentiebant, unum esse dicuntur, quum dicitur : Et i Cor. m,8.
qui plantat et qui rigat, unum sunt. Quum vero additur quid unum, potest signifi-
cari aliquid ex pluribus unum factum, quamvis diversa natura : sicut anima et
corpus non possunt utique dici unum (quid enim tam diversum ?) nisi addatur vel
subintelligatur quid unum, id est unus homo. Unde Apostolus : Qui adhseret (in- re«*.vi,i7.
quit) Domino, spiritus unus est. Non dixit, Unus est, vel, Unum sunt; sed addidit,
: