Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

382 IX LIBRUM 1 SEISTENTIAIUM. — DIST. XXXV \ QU.EST. I
entia el dispositione continetur. Memoria A
quoque non connumeratur, ue res videan-
lur Dei prjcscienliani pivecessisse. — Haec
Alexander.
De his Antisiodorensis iu Summa, pri-
ino libro, testatur
: Scire Dei, quandoque
dicitur approbare, el ita scit tantum bona;
interdum accipitur pro simplici notitia, el
iia Deus scil bona el mala. Si ergo quis
arguat sic : Scire Dei est esse ipsius; sed
Deus scit oinnia : ergo est oinnia. Respondendum,
quod non sequitur, quoniam sci-
re, dicit respectum connotatque effectum B purus, et forma separata in se subsistens.
in creatura. — Et si contra hoc rursus ob-
jicias, quoniam sie Deus non cognosceret
inala culpsB, aut esset causa eorum; di-
cendum, quod scire, de Deo dicitur juxta
similitudinem in naturalibus, in quibus
scientia est assimilatio intellectus ad rem.
Unde quum verbum hoc, scit, divinam
designet essentiam ut exemplar, quemadmodum
secundum Augustinum, visio qua
videlur coloratum, est imago colorati in
oculo (quod sive per essentiam sive per
causam intelligatur) ; constat quod Deus C
omnia scit quodammodo propter suse exemplaritalis
imaginem. Atque ex hoc mo-
do significandi quo scire significat divinam
essentiam ut exemplar, connotat in
creaturis aliquid quo summum bonum
imitantur. Sed malum cognoscitur per ex-
emplar sui oppositi, sicut et caecitas co-
gnoscitur per suum oppositum. Quod si
objeceris, Ergo Deus non cognoscit mala
si ly per
per se ; distinguendum : quoniam
se determinet verbum cognoscit in comparatione
ad suppositum quod est Deus, D
sic cognoscit omnia per se, quia per suam
essentiain cognoscit quidquid cognoscit;
si autem ly per se determinet cognitionem
per comparationem ad rem scitam, verum
est illud, videlicel quod Deus non cognoscit
mala per se. Cognoscitur aulem malum
per privalionem boni hoc modo, ut
si visio non est ubi esse deberet, sequitur
quod ibi sit caicilas. Simili modo, si bo-
nitas esset in anima, sequitur quod scri-
pta esset in libro vitse : in quo quum non
videalur nec scripta sil, constat quod non
sil in anima, scd cjus oppositum. Hsec An-
lisiodorensis.
Hinc Thomas disseruit: Secundum B.Dionysium
libro de Divinis nominibus, excap. ie
creaturis ad Dei cognitionem ascendimus
per remotionem, per causalilatem, et per
quselibet ad Dei sci-
eminentiam : quarum
eritiam nos deducit. Prima igitur via est
per remotionem, qua omnem potentiali-
lalcin ct materialitatem a Deo remove-
nius : ex quo elicitur, quod ipse sit actus
Et tale ens oportet esse intellectualis naturae,
et esse sciens : nam sicut materia
est particulationis principium, et intelle-
ctualitatis ac intelligibilitatis impedimen-
tum, sic formae debetur intelligibilitas, et
ipsa est cognoscendi principium. — Se-
cundo patet idem per viam causalitatis.
Omne agens a natura habet intentionem
ac desiderium finis. Tale autem desiderium
prsecedit quaedam cognitio prsestituens
rei finem ac dirigens in eumdem.
Sed in quibusdam ista cognitio non est
conjuncta rei tendenti in finem : idcirco
oportet quod dirigatur per aliquod prius
agens ; sicut sagitta movetur ad signum
ex directione sagitlantis. Et ita exstat in
omnibus quse agunt per necessitatem na-
tura?,quorum operatio determinata est per
intellectum aliquem instituentem ipsam
naturam. Unde secundum Philosophum,
opus natura3 est opus intelligentia? non
errantis. Oportet ergo quod primum non
agat per necessitatem natura? : quia
sic
dirigeretur ab aliquo priori inlelligenlc,
nec esset primum. Agit ergo per intelleclum
et voluntatem, et ita est sciens. —
Terlia via per eminentiam haec est : quod
invenitur in pluribus secundum magis et
minus, prout alicui appropinquant, opor-
tet in aliquo perfecte et maxime inveniri.
Videmus autem,quod quanto aliqua primo
enti magis propinquant, tanto excellentius
cognitionem parlicipant : ut homines magis
quam bruta, et angeli magis quam
homines. Unde constat quod Deus non so-