Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

204 IX LIBRUM I SENTENTIARUM. — DIST. XXVI ; QUvEST. 1
Scripta demum Alberti videntur praBha- A Deo ratione specierum suarum, ut ea qua?
bitis consonare, quamvis in verbis ejus
unum videatur esse obscurum. Sic etenim
loquitur : Dico
relationes esse in divinis,
et loquor de relationibus qua? sunt persona?
et in personis secundum modum
intelligendi : quia
licet realiter loquendo
relalio nihil sit in persona in divinis, tamen
secundum modum intelligendi, di-
stinguens est in distincto, et supposita
persona, non supponitur relatio : sicque
ponimus in una persona plures relationes.
ln verbis his Alberli videtur obscurum B
quod ait : Realiter loquendo relatio nihil
est in persona in divinis. Paternitas quip-
pe realiter est in Patre, filiatioque in Fi-
lio.Et si relatio non est realiter in persona
divina, ergo relatio non multiplicat divi-
nas personas, ut scribit Boetius, nec per
relationes ab invicem distinguuntur. Id-
circo Albertus (ut puto) vult dicere, quod
pro tanto relatio realiter nihil est in per-
sona, quia nec realiter aliquid superaddit,
nec accidentaliter inest. Nam et postea
subdit : Relationes aliter sunt in divinis, C
et aliter in inferioribus. In divinis nam-
que relationes sunt exsistentia? modi, in
inferioribus vero causantur ex exsistentiae
modis : et hoc ideo, quoniam in divinis
relationes sunt distinguentes, atque secundum
intellectum ante relativa. Unde
et iterum postea scribit : In numero generum
nihil ita competit in divinis sicut
relatio, et in speciebus relationis nihil in
divinis sic convenit sicut relatio originis.
Quod Alberlus affirmat ad declarandum
quod sola relatio multiplicat Trinitatem, D
prout hoc infra magis tractabitur.
Ilis consonant scripta Udalrici in Summa
sua, tertio libro, dicentis : Ad aliquid
est in divinis vere, non transumptive :
quia Scriptura docet Patrem esse veraci-
ter generantem, et Filium naturaliter ge-
nitum, ac Spiritum Sanctum ab utroque
vere esse spiratum. Per quae nomina de-
signalnr vera ratio eorum qua? ad aliquid
sunt, quibus hoc ipsum est esse, ad ali-
quid se habere. Nec solum sunt isla in
pertinent ad praxlicamentum quantitalis
et qualitatis, sed etiam secundum rationem
generis sui, quod est ad aliquid sive
relatio : quoniam relativa ista in Deo sunt
ut distinctiva personarum; distinguere vero
relativis non convenit nisi ut quidam
respectus sunt quibus ea qua? sunt ad
aliquid comparantur ad alia, id est, talis
respectus est proprie ipsa relatio. Verumtamen
non sic, quod genus relationis ut
genus sit in Deo, cujus generis species
sint Pater et Filius; sed quod nomen gene-
ris hujus commune sit Creatori et creaturis
communilate analogia?, quemadmodum
et de prsedicamento substantia? diximus.
Distinctio autem in divinis non potest
absoluta om-
esse per absoluta : quoniam
nia dicunt substantiam in divinis, ut Augustinus
Boetiusque testantur ; quumque
ea qua? aliorum sunt distinctiva oporteat
esse distincta, oporteret in Deo esse di-
stinctionem substantia?, si per absoluta
esset distinctio personarum. Ha?c autem
distinctio est perfectionis, et non dividit
divinam essentiam. Sicque ha?c duo pra?-
dicamenta, videlicet substantia et relatio,
sunt in divinis sine compositione. Hoc
namque pra?dicamentum ad aliquid, alium
habet modum entitatis quam cetera
genera : qua? ex eo quod dicunt aJiquid
absolutum, essentias habent constantes in
suis principiis absque principiis sui sub-
jecti ; ad aliquid vero non dicit nisi re-
spectum, ita quod respectus subjecti est
sibi entitas et quidditas sua, atque hoc
ipsum quod est, alterius est. Iste autem
respectus habet duo in se, utpote esse
suum quod est in concretione ad subjectum,
et rationem respectus in quantum
hujusmodi est. Primo modo ad aliquid in
creaturis est accidens : quumque omnia
nomina accidentium dicta de Deo sint di-
vina substantia, etiam relativa ista sic
sumpta, sunt idem quod divina essenlia;
nec ipso ad aliquid ut sic sumpto distinguuntur
persona\ sed secundo modo, pro-
ut sunt respectus quidam ad alia sine