Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

324 IN LIBRUM I SENTENTIARUM. DIST. XXXI 1 QU,EST. II
simplicium et invisibilium intelligentia A admodum ait Augustinus, ad hoc quod
tangunt. Imo hoc fuit infelicissimis haere-
siarchis errandi occasio, quod prsesumpserunt
judicare et sentire de Deo secundum
quod ex creaturis elicere potuerunt. Ideo
verbum illud videtur obscurum.
Petrus demum hic loquitur :
Quum om-
nia dicuntur unum propter Patrem, a?qua-
lia propter Filium, connexa propter Spi-
ritum Sanctum ; ly omnia, aut distribuit
solum pro rebus increatis, aut etiam pro
creatis. Si primo modo, prsepositio no-
tat solum causam quasi formalem appro-
priatam, non propriam, ut sit sensus :
Omnia sunt unum propter Patrem, id est,
omnes divinse personse sunt unum unitate
quasi formaliter : siquidem
causa formalis
non est vere in Deo ad intra. Sunt ergo
unum unitate, sicut album albedine, vel
potius sicut homo humanitate : quae uni-
rem, qua? Patri appropriatur. Hsec Petrus.
Si autem objiciatur : Pater et Filius es-
sentialiter sunt connexi, ergo male asse-
ritur, quod omnia sunt connexa propter
Spiritum Sanctum. Dicendum, quod licet
non sint connexi connexione essentiali
propter Spiritum Sanctum, sunt tamen
connexi connexione quse appropriatur Spi-
ritui Sancto. Connexione vero personali
connexi sunt quasi formaliter propter Spi-
ritum Sanclum, ita quod preepositio pro-
pter notat habitudinem quasi causse for-
malis, non a forma inhserente, sed a forma
ab ipsis ad quos forma comparatur egrediente
: quemadmodum glutinum a duobus
corporibus glutinosis egreditur, quo
formaliter connectuntur. Hsec Petrus et
alii quidam.
Praeterea circa distinctionem hanc quse-
rit Bonaventura, Utrum Deus possit dici
unum cum creatura. Et respondet : Quem-
aliqua unum sint, non sufficit conformitas
volunlatis, imo necesse est prsesupponi
convenientiam in natura. Quoniam ergo
Deus et creatura summe differunt in natura,
non debent dici unum. Sed quoniam
homo justus conformatur per caritatem
voluntati divinse, et ei prse ceteris cunctis
adhseret, recte dicitur unum cum Deo cum
aliqua determinatione, videlicet unus spi-
ritus, juxta illud Apostoli : ,Qui adhseret i Cor. vi,
Deo, unus spiritus est. Hsec Bonaventura.
B — Verumtamen in Christo per hypostaticam
unionem Deus et homo sunt unum
seu una persona.
Iterum quserit hic Bonaventura, An una
creatura possit dici unum cum alia. Et
respondet : Duse creaturse distinctae non
possunt habere unitatem nisi per conformitatem.
Quaelibet autem conformitas non
tas quamvis conveniat tribus personis, ta- facit dici unum simpliciter, sed illa quse
men Patri appropriatur. Si secundo modo, est conformitas simpliciter, non secun-
sic notat etiam causam formalem exempladum quid. Porro ad plenam conformitarem
appropriatam respectu creaturarum, tem requiritur triplex conformitas, utpote
ut sit sensus : Omnia sunt unum propter C conformitas in natura, in voluntate, et in
Patrem, id est propter unitatem exempla- operatione. Et quando illa tria concurrunt
ad aliqua duo, tunc duo illa dicuntur
unum : ut Paulus et Apollo in natura con-
formes, quia uterque homo ; in voluntate
similiter, quia uterque salutem quserebat
fidelium ; in actione similiter, quoniam
ambo ad illam proximis procurandam se
extendebant, Paulus plantando, Apollo ri- Md. m,c
gando. Si autem sit conformitas in natura
solummodo, non possunt dici unum nisi
secundum quid et cum determinatione di-
D minutiva, ut unum genere, unum specie.
Si solum conformes sint voluntate, dicun-
tur unus spiritus, qui dicit amorem. Si
sint unum in natura et voluntate, dici
possunt unum corpus et una anima. Si
sint unum in natura et actione, possunt
dici unum cum determinatione, non unum
simpliciter : ut fornicator cum meretrice ibid.m,i6.
dicitur unum corpus ; tamen non possunt
dici unum simpliciter,quemadmodum ma-
ritus et uxor. Nec mali ita sunt unum ut
viri boni. Haec Bonaventura.