Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

QUALITER ET IN QUIBUS POSSIT VOLUNTAS HUMANA DIVIN.E VOLUNTATI CONFORMARI 657
Praeterea de conformatione praetacta scri- A sionem includit, sed prout voluntatem imbit
Richardns : De ista conformitate con- portat subveniendi his qnibus subveniri
tingit loqni dupliciter, scilicet, quantum
ad habitum, et quantum ad actum. Quantum
ad habitum, omnes tenentur ad eam
semper et ad semper, ad hoc ut sint digni
polest; idcirco damnatis non compatiuntur,
nec ipsis cupiunf subvenire. — Hsee
Richardus.
vita aeterna. Sed Ioquendo de ea quantum
ad actum, dico quod ad actum illius con-
At vero secundum Bonaventuram, unum
formitatis qui aftenditur in volendo im-
plere praecepta affirmativa, tenemur sem-
per, sed non ad semper; quantum vero
ad illam conformitatem quse est in non
transgrediendo praecepta negativa, tenemur
semper et ad semper : quia videlicet
prsecepta affirmativa obligant semper, sed
non ad semper prsecepta autem ;
negativa
obligant semper, et ad semper. Insuper
dico, quod homo non tenetur velle ni-
si quod Deus explicite vel implicite vult
ipsum velle. Et hoc sufficit ad salutem,
Matth.xix, sicut ait Salvator : Si vis ad vitam inare-
17 .
di, serva mandata. Nec tenetur non velle
nisi quod Deus explicite vel implicite pro-
hibet ipsum velle. Et ita sunt aliqua quae
pot.es t alteri conformari dupliciter : pri-
mo, secundum similitudinem ; secundo,
penes habiludinem. Primum fit triplici-
ter : aut dum duo participant aliquod ter-
tium, ut agnus et cycnus albedinem; aut
B quum aliqua duo ita se habent quod unum
est quasi similitudo vel exemplar alterius,
ut species assimilatur colori ; aut dum
aliquid participat similitudinem ipsam,
quemadmodum speculum seu oculus re-
cipit similitudinem rei visibilis. De hac
conformitate nihil ad prsesens. — Con-
formari vero secundum habitudinem, est
assimilari secundum comparationem aut
proportionem : sicque voluntas humana
comparatur divinae. Quumque conformitas
voluntatis nostrae ad divinam attendatur
velle seu nolle est necessitatis; aliqua quae C secundum proportionem, et proportio du-
congruitatis, puta consilia ante obligationem
ad ea. Alii dicunt, quod voluntate
deliberativa tenemur velle absolute, omnibusque
pensatis, quidquid scimus Deum
velle absolute, dummodo congruat nobis
illud velle ; et dicunt hoc implicari in ra-
dice Decalogi, quae est amor Dei.
Si demum quaeratur, an Sancti volu-
erunt Christi passionem ; dicendum, sicut
praehabitum est, quod non secundum quod
fuit afflictio innocentis, sed in quantum
plex sit, utpote quantum ad actum volen-
di et quantum ad volitum ; conformitas
secundum utramque proportionem est suf-
ficiens, et voluntatem hominis efficit justam.Similitudo
enim proportionis quantum
ad actum, consistit in hoc, ut sicut unus
vult ex caritate et juste ac virtuose, ita
et alter. Similitudo proportionis quantum
ad volitum, est idem objectaliter velle aut
nolle; nec sufficit justam facere voluntatem,
ut patet ex dictis : nam aliquid con-
fuit mundi redemptiva ac salvativa. — D gruit velle uni, quod non congruit alteri
Consimiliter Sancti ex zelo justitiae, non
ex odio, volunt supplicia reproborum ac
damnatorum. Verumtamen, quoniam in
sanctis viatoribus locum habet compas-
sionis affectus, quamvis voluntate delibe-
rativa debeant velle damnationem reproborum
exsistentium in inferno, atque eorum
qui sunt in via, quorum certa damnatio
eis est certitudinaliter revelata, attamen
illis compati possunt. Sed quoniam in Bea-
tis locum non habet compassio prout pas-
T. 20.
et quod unus vult ex causa rationabili,
alius vult ex causa irrationabili. Unde con-
stat, an conformitas voluntatis nostrae ad
divinam, faciat eam justam.
Praeterea si quaeratur, an teneamur vo-
luntatem nostram conformare divinae in
ratione volendi : dicendum quod imo, ita Matth.xxu,
ut velimus ex caritate, ex qua et
37 - Deum
ex toto corde tenemur diligere ; et ex vir-
tute atque justitia tenemur prosequi bona
ac fugere mala, juxta illud Deuteronomii
42
: ;