Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

406 IN LIBRUM I SENTENTIARUM. — DIST. XXXVI I QU.EST. I
terminantibus essentiam ut cst ratio co- A Quemadmodum ergo objectum intellecti-
gnoscendi, vel determinantibus ipsam divinam
essentiam ut est primum objectum
respectu objectorum secundorum,procede-
tur in infinitum : quoniam iterum ad illas
rationes intelligendi pra?eedent alia?, sicque
nunquam isla? alia? rationes inlelligi-
biles sunt aDeo, quoniam oportebit ipsum
anle illas inlellectas intelligere alias infi-
nitas. Ergo oportet stare, et dicere quod
istse rationes intelligi possunt a Deo per
essentiam suam ut nude acceplam. Et qua
ratione illa poterunt cognosci per essen- B
tiam ut est essentia nude, pari ratione et
ipsa secundaria objecta : quia ita videntur
ista?- rationes habere rationes distinctorum
objectorum sicut et alia. — Secundo, quoniam
sequeretur quod divina essentia ha-
beret se per modum limitati, ad id cujus
est idea : quod autem est determinata et
limitata ratio cognoscendi aliquid, est ra-
tio cognoscendi illud absque omni respe-
ctu rei et rationis.
guitur : Omnis
aliquo objecto ex hoc quod comparatur ad
aliud, est in eo pra?cise ut est ens diminutum
esse habens in intellectu, videli-
cet ut cognitum in cognoscente. Ergo istse
relationes erunt in divina essentia pra>ci-
se ut habet diminutum esse in intellectu
comparante ipsam ad creaturam, et non
ut essentia est aliquid in se. — Prseterea,
Deus naturaliter prius est imitabilis a na-
tura creata, quam intelligatur imitabilis :
nam quia imitabilis, ideo comparatur ut
imitabilis a creatis, non econverso. Ergo D
ante istam comparationem completam per
intellectum essentia3 ut imilabilis, est in
essentia imitabilitas. Ergo ista? relaliones
in essentia non erunt prima? ad extra, quia
aplitudinales priores sunt, quia ante omnem
actum intellectus comparanlis.
Hinc dici potest, quod relationes tertii
modi differunt per se ab aliis duorum
modorum : quia in tertio non est mu-
tuitas sicut in aliis duobus. Idcirco in eo
terminus relalionis est quid absolutum.
onis noslra? terminat relationem ipsius
in quantum mere absolutum, et sic ipsa
mensuratur per ipsum ; ita videtur, quum
intellectio divina sit simpliciter mensura
omnium aliorum a se intellectorum, quod
alia prsecise referantur ad ipsam infelle-
ctionem divinam, et ipsa terminabit rela-
tionem illorum sub ratione mere absoluti.
— Haec Scotus.
Qui propter motiva prsedicta tenel opinionem
jam ex Durando narratam. Ideo
contra ipsius Scoti imaginationem non
oportet hic amplius disputare, eo quod
omnia contra opinionem Durandi inducla
militent contra eam. Sed solvenda sunt
ejus motiva, qua? nullius videntur esse vigoris.
Ad primam ergo objectionem quam
facit contra primam positionem, respon-
deo, quod Deus gloriosus et adorandus
uno et eodem simplicissimo actu intelligit
suam essentiam perfecte et plene, secundum
omnem modum, habitudinem et respectum
quo ipsa est intelligibilis : sicque
Insuper contra secundam opinionem ar-
relatio rationis qua? est in C cognoscendo suam essentiam, cognoscit
per eam et in ea omnem rationem qua a
quibuscumque creatis et creabilibus imi-
tabilis exstat ; et non cognoscit unam ra-
tionem rursus per aliam, et ita in infinitum
: idcirco non itur in infinitum. Nec
tamen sequitur quod per essentiam divinam
ut nude acceptam, intelligantur producanturque
alia : quia cognitio est per
assimilationem, et unumquodque intelli-
gitur per simililudinem. Auctor quoque
sapientialiter operans, causat effectum per
formam et rationem propriam ipsius. Un-
de et Proclus Platonicus subtilissime pro-
bat, quod omnis processio secundorum a
primo, ct conversio eorumdem ad illud,
fit per similitudinem utrorumque. Sed et
juxta Aristotelem, producens producit si-
mile sibi. Atque ut asserit Plato in primo
Tima?i, operi dat formam opifex summus.
— Ad secundum respondeo, quod juxta
doctores pra?allegafos, Alexandrum, Thomam,
Albertum, et alios, divina essentia
ut hujus aut illius idea, habet se per mo-