Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

524 1N LIBRUM I SENTENTIARUM. DIST. XL ; QU/EST. III
lo poenali quod solum est pcena, non cul-
pa. — Ha>c Thomas in Scripto.
Concordat Petrus, dicendo : Obduratio
in spiritibus dicitur translative ad simili-
tudinem obdurationis in corporibus, in
quibus ipsam duritiam sequitur triplex
proprietas, videlicet, inhabilitas ad suscipiendum
impressionem, stabilitas ad permanendum
in se, et fortitudo ad resistendum.
Juxta hunc Iriplicem modum cor
dicitur obdurari tripliciter : primo, pcr
inhabilitalem ad gratia? susceptionem ;
se-
cundo, per firmam adha?sionem ad culpam
; terlio, per rebellionem, et abjectionem
divinarum inspirationum. ac jussionum.
Primo modo est passio consequens
culpam : et ila est poena. Secundo modo
est dispositio cujuslibet vitii pertinacis.
Tertio modo est speciale genus peccati.
Triplex quoque est pcena. Una inflicta,
qua? tantum est poena et gratia? non resi-
stit : ut fames et sitis. Secunda contracta,
qua? est pcena et culpa, et ex originali
peccato est consecuta : ut concupiscentia,
qua? repugnat gratia?, quia inclinat ad
malum actuale. Tertia acta, qua? est ab
actuali peccato, ut gratia? expulsio, exca?-
catio, obduratio ; et ha?c repugnat gratiee,
quoniam est effectus conjunctus culpa?. —
Hinc innotescit qualiter obdurationis cau-
sa sit Deus, et quod sicut excsecatio se
habet ad intellectum, sic obduratio ad
affectum seu voluntatem. Hinc super illud
/?o/».ix,i8. ad Romanos, Cujus vult miseretur, et
quem vult indurat ; loquitur Glossa : In-
durare, est nolle misereri ; et addit : Mi-
seretur Deus per gratiam, qua? gratis da-
tur ; indurat per judicium, quod meritis
redditur. Ha?c Petrus.
Denique ad qua?stionem hanc, an obdu-
ratio aliquid superaddit pra?scientia?, Pe-
trus respondet : In reprobatione sunt tria:
unum est pra?visio iniquitatis ab seterno
alterum obduratio, id est sublractio gratia?
in pra?senti ; tertium est pra?paratio poena?
a?lerna? in futuro : sicut econlra in praede-
slinationc sunt tria. Quoad primum, re-
probatio nihil addit supra pra?scientiam ;
;
A quoad secundum, non addil effectum aliquem
positivum, sed privativum ; quoad
lertium, positivum addit effectum, sed ali-
ter quam pra?destinatio : quia pra?destina-
tio pra?parat gloriam secundum beneplacilum
Dei, reprobatio pcenam secundum
exigentiam meritorum. Pra?terea advertendum,
quod obduratio secundum quod est
poena, dicit quamdam privativam passionem,
id est inhabilitatem ad gratiam, qua?
provenit ex pcccato, justo Dei judicio :
habet ergo causam deficientem, puta libe-
B rum arbitrium ; causam promerentem, vi-
delicet culpam ; causam ordinantem, ut-
pote Deum. Ha?c Petrus.
Hinc demum in prima parte Summa?,
qua?stione vicesima tertia, sanctus asserit art. 3.
Thomas : Pra?destinatio est pars providen-
tia?. Ad providentiam vero pertinet per-
mittere aliquem defectum in rebus contin-
gentibus qua? providentia? subduntur, qua?
sua? libertati et variabilitati relinquuntur,
nec coguntur ad unum. Quumque per divinam
providentiam homines ordinentur
C in vitam a?ternam, pertinet etiam ad divinam
providentiam ut quosdam permittat
a fine isto deficere : et hos dicitur repro-
bare. Hinc sicut pra?destinatio est pars
providentia? respectu illorum qui divini-
tus ordinati sunt ad vitam a?ternam, sic
reprobatio est pars providentia? respectu
eorum qui ab hoc excidunt atque defi-
ciunt fine. Unde reprobatio non nominat
pra?scientiam tantum, sicut nec providen-
tia. Quemadmodum enim praxlestinatio in-
cludit voluntatem conferendi gratiam et
D g!oriam,sic reprobatio includit voluntatem
juste permittendi aliquem cadere in pec-
catum, ac inferendi damnationis tormentum
pro culpa. Ha?c Thomas in Summa.
Circa ha?c movet Richardus tres qua?sti-
ones. Prima est, an reprobatio sit penitus
idem quod pra?scientia ; secunda, an sit
pcena vel culpa ; tertia, an sit a Deo sicut
a causa efficiente. In quarum solutione
omnino concordat dictis Thoma? et Petri
jam introductis. — Yerum inter cetera arguit
sic : Homo non potest digne poenitere