Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

' gnificatur
346 IN LIBROI I SENTENTIAROI. DIST. XXXII ; QUjEST. II
conceditur quod Pater oninia dicat Verbo, A Concordant omnino Petrus et Richardus.
nullalenus tamen conceditur quod sit sa-
piens sapientia genita : et hoc, propter
diversum modum significandi in utroque.
Verbuin enim significat per modum ope-
rationis, quse denominat illud a quo egreditur,
utpote operantem : propter quod
Pater denominatur dicens Verbo genito,
quemadmoduin amans amore spirato. Sa-
pientia vero significatur per modum for-
mse seu habitus quiescentis in eo cujus
est : ideo nullus denominatur sapiens nisi
ab eo quod est in ipso, non per id quod
est aut manat ab eo. Quidquid autem si-
gnificatur esse in aliquo per modum for-
mse vel substantialis vel accidentalis, si-
ut principium alicujus in ipso :
quoniam forma dat esse, et est principium
operationis in eo in quo est. Filius ve-
ro respectu Patris nullam habet rationem
principii : ideo Pater non est sapiens Filio
aut sapientia genita. Denique dupliciter
dicitur aliquis videre aut cognoscere in
alio. Primo, sicut in quo accipit cognitionem
: sicut discipulus in verbo magistri.
Et ita Pater nec novit nec videt cuncta in
Filio. Secundo, sicut in quo rem cognitam
intuetur aut repra>sentatam conspicit :
sicut
aedificator videt artem suam in domo
quam prudenter construxit, et sicut quis
videt in scriptura libri quod scit. Sicque
Pater cuncta videt in Filio, in quo omnium
rerum rationes resplendent. — Sed
quaeri potest, an Pater se ipsum in Filio
videat, an etiam videat se Pater in creaturis.
Ad hoc aliqui dicunt, quod quamvis
Pater in Verbo suo seterno videat creaturam,non
tamen se ipsum. Sed quum Pater
perfectissime reprsesentetur atque reluce-
at in Filio suo, tanquam in naturali et
perfecta imagine et in suae speculo ma-
jestatis, non video causam cur non potius
videat se ipsum in Filio quam creata.
Hinc quoque inconveniens non est ut Pa-
ter modo prsedicto dicatur se videre in
creaturis, in quantum in ipsis per modum
imaginis aut vestigii repraesentatur. Haec
Thomas in Scripto.
Albertus demum hic ait : Sicut non est
concedendum, quod Pater est sapiens sa-
pientia genita, ita nec ista, Pater est sa-
piens in sapientia genita, quia insinuatur
per ablalivum, quod Pater rationem suse
sapientia? habeat a Filio vel in Filio :
quo-
rum nullum est verum, quoniam in se
ipso est sapiens. Eadem ratione non con-
ceduntur istae, Pater sapit Filio, vel, Sapit
a Filio, vel, Sapit per Filium. Conceditur
tamen quod novit in Filio, et scit ac videt
B cuncta in Filio. Unde antiqui doctores is-
tius villse (puta Parisius) dixerunt, quod
quum dicitur, Pater omnia novit in Filio
seu in Verbo, determinatio ista, in Verbo,
potest referri ad verbum hoc, novit, aut
scit, ex parte scientis, et ita est falsa; vel
ex parte eorum de quibus exstat scientia,
quse sunt materia actus verbi, in quse
transit : et ita est vera, quoniam Filius
principium est scitorum, non Patris sci-
entis.
Porro si queeratur, an Pater novit se in
C Verbo aut Filio ; videtur quod sic : quia
in eo quod est manifestativum alicujus,
noscitur id quod manifestatur in illo :
sed Verbum aeternum est perfecte manifestativum
Patris dicentis. — Ad quod
puto dicendum, illam non esse concedendam.
Filius enim non potest esse ratio ut
Pater cognoscat, quamvis sit ratio ut Pater
cognoscatur ab aliquo, secundum quod
ait : Pater, manifestavi nomen tuum ho- joann.wn,
minibus. Et per hoc solvitur
6 -
argumen-
tum, quoniam Filius non sic manifestat
D ut det Patri notitiam, sed potius accipiendo
a Patre ut aliis manifestet. — Hsec
Albertus.
Verum in hoc videtur pra?lacta respon-
sio Thomso verior esse, quse ait quod pro-
positio ista sit vera, Pater novit et videt
et scit se in Verbo, sicut nunc patuit.
Nempe si ideo vera non esset, quoniam
Filius non est Patri ratio cognoscendi se
ipsum, nec verum esset, Pater videt om-
nia, puta creata, in Filio et in Verbo :
quoniam Filius non est Patri ratio cogno-