18.06.2013 Views

Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

17.<br />

Joann.<br />

AN VOLUNTAS DEI SIT EFFECTIVA ET PROXIMA CAUSA RERUM 611<br />

naturali agenti ad producendum de ipso A piunt a voluntate Dei operante, continente<br />

effectu. — Pro horuin ergo solutione pen-<br />

sandum, quod in quolibet agente pos-<br />

sunt duo eonsiderari, videlicet, ipsa res<br />

agens, et virtus qua agit, sicut ignis ca-<br />

lefacit per calorem. Virtus autem infe-<br />

rioris agentis dependet a virtule agentis<br />

superioris, in quantum agens superius<br />

dat ipsam virtutem inferiori agenti, vel<br />

conservat seu applicat eam ad agendum.<br />

Actio ergo inferioris agentis non solum<br />

ab eo est propria sua virtute, sed et per<br />

moventeque eas, non tamen movent secundum<br />

proprietales divinas, quoniam il-<br />

las attingere nequeunt, sed seeundum pro-<br />

prietates,formas qualilatesque proprias.Et<br />

illas inquirere philosophis licuit. Augu-<br />

slinus vero illos redarguit qui voluntatem<br />

Dei a naturse operibus excluserunt, dicen-<br />

tes Deum non posse movere nisi mobile<br />

primum, quodcumque sit illud, alia vero<br />

moveri diversimode secundum dislantiam<br />

ab illo. Et tales abierunt post vanitatem,<br />

virtutem omnium superiorum agentium B et obscuratum est insipiens cor eorum : Rom.i, 21,<br />

in quorum agit virtule. Et sicut agens infimum<br />

invenitur immediale activum, sic<br />

virtus primi agentis invenitur immediata<br />

ad producendum effectum. Virtus quippe<br />

infimi agentis non habet ex se quod pro-<br />

ducat effectum hunc, sed ex virtute su-<br />

perioris : sicque virtus supremi est ex se<br />

productiva effectus, tanquam causa im-<br />

mediata; quemadmodum in demonstrationum<br />

principiis patet, quorum primum est<br />

immediatum. Sicut ergo non est inconve-<br />

quemadmodum Tullius, qui negat providentiam<br />

et praescientiam Dei, ut stabiliat<br />

casum atque fortunam, et regat rem pu-<br />

blicam ; Commentalor quoque super Phy-<br />

sicam et Metaphysicam, negans Deum im-<br />

mediate operari in quolibet, ut stabiliat<br />

unicuique propriam actionem secundum<br />

suam naturam. Ha?c Albertus.<br />

Hinc in Summa sua, libro secundo, scri-<br />

bit Udalricus : Causa omnium est voluntas<br />

divina. Verumtamen Peripatetici dicunt<br />

niens quod una actio producatur ex ali- C Deum per essentiam suam agere et cauquo<br />

agente et ejus virtute, ita non est msare, ita quod essentialis actus ejus est<br />

ejus operatio, sicut lucis lucere. Utrumque<br />

conveniens quod idem effectus producatur<br />

ab inferiori agente et Deo, quamvis alio<br />

et alio modo. Nec in hoc superfluitas est,<br />

quod Deus causalitatem suam causis se-<br />

cundis communicat. — Hsec Thomas. — Et<br />

de hoc Albertus super primam propositionem<br />

libri de Causis scribit diffuse. Nam<br />

ex prima illa propositione patet veritas<br />

horum. Haec etenim est : Omnis causa<br />

primaria plus influit super suum causatum<br />

quam secundaria causa, etc.<br />

Concordat et his quod hic scribit iUbertus<br />

: Sine prsejudicio (inquiens) dico cum<br />

, Domino Salvatore in Evangelio : Pater<br />

meus usque modo operatur, et ego ope-<br />

ror. Idcirco qusecumque faciunt natura et<br />

voluntas, magis facit Deus in natura et<br />

voluntate, et ipse operatur ut causa immediata<br />

et universalis. Et hoc est mirum,<br />

quod una causa simul est immediata unicuique,<br />

et tamen universalis est omnibus;<br />

et si quid operantur causse alise, hoc acci-<br />

est verum. Si enim loquamur de Deo secundum<br />

realem ejus simplicitatem, opor-<br />

tet fateri quod causet per suam essentiam,<br />

quia per nihil superadditum ei. Et quamvis<br />

voluntas Dei sit sua essentia, tamen<br />

hoc modo potius dicitur per essentiam<br />

operari, ut insinuetur modus suse operationis,<br />

qui non est per potentiam mediam<br />

inter essentiam et operationem : imo nec<br />

D operatio Dei est media inter essentiam<br />

et effectum. Si autem loquamur secundum<br />

rationem proprietatis uniuscujusque<br />

perfectionis divinse, sic differunt in Deo<br />

operatio generationis, et causalitas operationis<br />

: quoniam illa est naturae, hsec ar-<br />

tis, cujus principium non est natura arti-<br />

ficis, sed ars, atque voluntas ejus operans<br />

per libertatem et ordinem rationis. Sicque<br />

magis proprie causa rerum vocatur vo-<br />

luntas quam essentia Dei. Et quamvis ad<br />

artificiosam operationem tria concurrant

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!