Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

360 1N LIBRUM I SENTENTIARUM. DIST. XXXIII ; QUiEST. I
sonis, de quo etiam quidam specialem A
efficiunt qusestionem. Hsec etenim con-
c/".p.2ooB\ dependent, et frequenter pra?tacta sunt.
Nam et ex prseinducta responsione Bona-
ventura declarat qualiter proprietas sit.
essentia : Relatio, inquiens, ratione com-
parationis ad subjectum, transit in sub-
stantiam ; idcirco proprietas est divina
substantia, etc. In comparatione autem ad
correlativum, dicit rem veram et distin-
guit. Et quoniam iste respectus non dicit
aliud quam essentiam ipsi comparatus,
similiter nec aliud quam personam ; ideo B
vere est essentia et persona. Et quia re-
spectus ille non est essentise ad aliud, sed
personse ad personam ; ideo respectus seu
relationes sunt proprie in personis, non
in essentia : quia personae secundum illos
respectus referuntur et distinguuntur, es-
sentia vero non determinatur neque dis-
tinguitur nec refertur. Sunt tamen in di-
vina essentia, loquendo communiter atque
improprie, ut dicatur in divina essentia
esse omne quod est divina essentia, seu
omne quod est in essentia vel persona. G
Hsec Bonaventura.
In idem redeunt scripta Thomse super
his dubiis. Nam ait : Proprietates et per-
sonse sunt idem in re, et differunt rati-
one, quemadmodum de proprietatibus et
essentia dictum est. Tamen in hoc differt,
quod ratio seu distinctio proprietatis et
essentise est sicut ratio et distinctio diversorum
generum, utpote relativi et abso-
luti ; ratio vero proprietatis et personse
differt sicut ratio abstracti et concreti in
eodem genere acceptorum. Porro in con- D
creto duo considerantur in rebus creatis,
videlicet compositio et qusedam perfectio
quia concretum significatur per modum
exsistentis per se, ut homo, leo. In abs-
tracto quoque duo considerantur, puta :
simplicitas, quia significatur per modum
formse; et imperfectio, quia ejus non est
per se exsistere et operari. Hinc neutrum
horum plenarie convenit Deo. Unde pro-
batur in libro de Causis, quod nihil de
Deo dicitur proprie, quoniam nec abstra-
:
ctum propter imperfectionem, neque concretum
propter compositionem. Utrumque
tamen aliquo modo prsedicatur de Deo,
quia concretum propter perfectionem, et
abstractum propter simplicitatem. Hsec
Thomas.
Insuper ad dubium quo quseritur, an
proprietates sint in essentia et in perso-
nis, respondens : Proprietates, inquit, sunt
in essentia et in personis, sed diversimode
: quoniam in essentia sunt per rei
identitatem,non tanquam in supposito aut
subjecto ; in personis vero sunt ut in sub-
jectis sive suppositis.Verumtamen diversimode
dicitur aliquid suppositum alicujus.
Primo, sicut naturse per quam constitui-
tur ipsum suppositum, sicut humanitas
est in Socrate : sicque proprietates per-
sonales sunt in personis. Secundo, sicut
ejus quod advenit post completum et con-
stitutum esse rei, sicut albedo in Socrate :
et ita secundum modum intelligendi, pro-
prietates non personales, sicut innasci-
bilitas atque communis spiratio, insunt
personis ; tamen non ita, quod suppositum
sit aliud ab eo quod realiter inest
ei, sed solum secundum rationem concreti
et abstracti, ut dictum est.
His verbis Thomse consonans Petrus :
Si, ait, queeratur quomodo proprietates di-
versimode dicuntur esse in essentia et in
personis, dicendum quod sicut aliquid di-
citur esse in substantia dupliciter, primo
tanquam in genere, ut id de quo substan-
tia prsedicatur, secundo ut in supposito
et hoc rursus dupliciter, primo ut consti-
tuens illud, sicut forma substantialis, vel
ut adveniens constituto, sicut forma acci-
dentalis : sic proprietas et persona est in
essentia tanquam in genere, id est communiori
essentialiter prsedicabili, quoniam
omne esse in divinis, sive proprietatis
sive personse, est substantiale, et essentia
prsedicatur de utroque sicut magis com-
mune ;
persona vero est ibi ut prima sub-
stantia, proprietas vero quasi per reductionem
tanquam forma personse. Proprietas
vero non est in essentia ut in supposito,
;