Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

est ubique, notatur habifudo replentis ad A
repletum : nam sensus est, quod Deus est
prsesens omni ubi et implens illud. Simi-
liter quum dicitur, Deus est in omni loco,
sensus est : Deus est praesens oinni loco,
et implet omnem locum. Sicque aliud et
aliud connofatur per ista, quum locus et
ubi distincta sint. Quum autem dicitur,
Deus esf in omni re, designatur habitudo
conservantis ad conservatum. — Considerandum
preeterea, quod duplex est conti-
QUOT MODIS SIT DEUS IN CREATURIS, ETC. 447
nens, videlicet virtuale et dimensivum. creaturse. Hsec Petrus.
Virtuale est duplex, utpote intra et extra : B Richardus quoque super hoc scribit :
infra, sicut anima virtualiter continet cor- Loquendo de illo modo quo Deus est in
omnibus rebus per essentiam, prsesentiam
pus intus. Deus vero est virtuale conti-
nens intus et extra. Ipse namque est intra
omnia, non inclusus ; et extra omnia, non
exclusus. In quantum ergo est continens
intra, dicitur esse in rebus ; sed in quantum
est continens extra, dicuntur res es-
se in eo. Heec Alexander.
Qui etiam quserit hic, Utrum modis prse-
dictis Deus exsistat in rebus sequaliter et
uniformiter. Respondet : Contingit loqui
de Deo seu de divina essentia dupliciter. C
Primo, in se seu secundum se : et sic
semper se habet sequaliter et secundum
unam dispositionem. Secundo, prout par-
ticipatur a creaturis : et ita non habet se
secundum unam dispositionem ad creata,
sed secundum magis et minus. Nam qusedam
participant eam secundum rationem
essentiae solum, qusedam secundum essen-
tiam et vitam, qusedam secundum esse,
vivere et intelligere. Verumtamen distin-
ctio et insequalitas ista non est ex parte
Dei, sed rerum, nisi in quantum Deus per D
sapientiam suam est causa distinctionis et
ordinis rerum. Hsec Alexander.
Porro Petrus respondens : Esse (inquif)
Dei in rebus dupliciter accipi potest. Primo
ita, ut connotetur respectus prsesentiae
Dei ad creaturam. Secundo ita, ut conno-
tetur effectus influentise in rem creatam ;
sicque est Deus ineequaliter in creatis, quia
non eequalia operatur in eis : nam et unumquodque
est in recipiente secundum modum
recipientis. Sed primo modo sequa-
liter est in omnibus. Sicque in libro de
Causis habetur : Causa prima in omnibus
est secundum unam dispositionem; et rursus
: Primum eodem modo se habet ad
omnia. Non tamen a?qualiler dicitur Deus
esse in omnibus. Qusedam enim creatura?
sonant in defectum et vilitatem vel natu-
ralem vel spiritualem aut vulgarem, sicut
diabolus, peccator, lutum, stercus, cloaca,
infernus : in quibus non dicitur Deus es-
se, nisi cum additione in quantum sunt
et potentiam, sic aequaliter est in omnibus
: quoniam omnibus seque prsesens, et
omnia uno cognoscit intuitu, omniumque
esse aequaliter ab eo dependet. Loquendo
autem de modo quo est in rebus per in-
fluentiam, non est in rebus a?qualiter :
imo sic magis est in illis quibus influit
charismata gratia?, quam in illis quibus
influit sola dona natura?; et specialissime
est in anima Christi seu ejus humanitate,
in qua est per gratise plenitudinem et uni-
onem. Hsec Richardus.
Qui etiam qua?rit hic, Utrum Deus sit
extra omnem locum. Respondet : Deum
esse extra mundum, intelligi potest dupli-
citer. Primo, quod immensitas Dei exce-
dit mundum, nec dependet a mundo, nec
terminatur ab eo : et ita est extra mundum.
Cujus signum est, quod si novus
mundus extra hunc mundum crearetur,
Deus esset in illo non per translationem
sui de mundo isto ad illum. Secundo, quod
sit spatium reale extra mundum, in quo
est Deus : et ila non est extra mundum.
Imo sic dicere quod sit exlra mundum,
esset confirmare errorem illorum qui opinabantur
extra et ultra coelum ultimum
esse spatium infinitum. Hsec Richardus.
Prseterea Bonaventura hic sciscitatur,
An Deus sit localis, sicut dicitur esse ubique
et in loco. Respondet :
Sicut temporale
vocatur quod sequitur leges propriefatesve
temporis, sic locale, quod leges conditio-