Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

AN CARITAS SIT VIRTUS CREATA, VEL IPSEMET SPIRITUS SANCTUS 13
ritas : sic dicendo, quamvis voce tenus
neges habitum caritatis, tamen realiter
ponis ipsum : quoniam habitus caritatis
nil aliud est quam habit.us per quem a
voluntate habetur Spiritus Sanctus.
Hinc dico, quod caritas est quid creatum
in anima, habitusque infusus volun-
tati a Spiritu Sancto, quo habilitatur ad
diligendum Deum propter se et super om-
nia, et proximum propter Deum. Per ca-
ritatem namque fit reformatio animse :
quse reformatio non fit sine forma infor-
mante. Rursus, per caritatem anima Deo
prsecipue assimilatur : qua?. assimilatio
non fit sine forma inhserente. Amplius,
per caritatem anima spiritualiter vivit :
nil autem vivit formaliter nisi per formam
inhserentem. — Verumtamen hoc
totum compositum ex voluntate et cari-
tate, seu voluntas habitualiter amans, in-
diget excitari, determinari et moveri a
Spiritu Sancto ad actum caritatis quo ad
felicitatem pertingitur : quoniam nulla
res potest se per se movere ad consecu-
tionem sui finis, nisi moveatur a superiori,
quum finis sit superior ipsa re. Unde
et naturalia magis aguntur quam agant.
— Hsec Richardus.
Praeterea Bonaventura scribit hic : Non
credo quod Magister hoc modo fuerit hu-
jus opinionis. Ideo advertendum quod il-
lud quo diligimus, potest tripliciter ac-
cipi. Primo, effective : sicque caritas seu
amor est effectus totius Trinitatis, sed appropriate
Spiritus Sancti. Secundo, ut quo
diligimus exemplariter : sicque Spiritus
Sanctus, qui est unio Patris ac Filii et
nexus amborum, est unitas ad cujus imi-
tationem caritas nos connectit, prout di-
/oann.xvn, citur apud Joannem : Ut sint unum sicut
""
et nos unum sumus. Tertio, sicut quo di-
ligimus formaliter : et sic secundum opinionem
Magistri, caritas est animi affe-
ctio. Et in his omnibus verum dixit neque
erravit, sed deficit : quia prseter hoc, est
ponere caritatem secundum communem
positionem, quse sit habitus creatus animam
informans. Et ratio hujus sumitur
A ex parte essentise caritatis, et ex parte
virtutis ejus ac operationis. Ex parte es-
sentise, quia caritas est bonitas creaturse
rationalis, ipsam perficiens, distinguens,
ordinans et disponens ad vitam seternam :
ergo necesse est quod sit ejus formalis
perfectio. Quumque sit virtus, oportet
quod sit habitus menti inhserens. Actum
quoque virtuosum necesse est a virtute
habituque procedere. Denique caritas est
principium gratificationis : gratificatio ve-
ro est id in quo distinguitur malus a bono
B non tantum in actu, sed etiam in quiete.
Item, caritas est promerendi principium :
sed non quia benefacimus, boni sumus ;
sed magis econtra, quia boni sumus, bene-
facimus : ergo ante operationem caritatis
boni sumus virtute seu habitu caritatis.
Hsec Bonaventura.
Porro Albertus circa ista non alia scri-
bit quam prseallegati doctores, sed pro
utraque parte multipliciter arguit, et quorumdam
Magistrum sequentium recitat
opiniones, quas reprobat ; ac tandem con-
C cludit, Magistro in hac parte esse contradicendum
: Omnes, inquiens, fere melio-
res doctores concedunt contradicendum
hic esse Magistro. In solutionibus vero
argumentorum qusedam scribit notanda,
quse tangam.
At vero iEgidius super hac qusestione
scribit prolixe. Et quamvis tandem con-
cludat, quod caritas sit virtus creata in-
hserens, nititur tamen probare quod rationes
a S. Thoma ad hoc probandum
inductse, non exsistant idonese, utpote
D quod actus non procedat de potentia nisi
per formam seu habitum inhserentem :
quia Beati in patria contemplantur divinam
essentiam non per speciem creatam
informantem, sed per hoc quod divina
essentia intellectui eorum conjungitur lo-
co intelligibilis formse : ergo et voluntas
creata potest in actum diligendi prodire
per hoc quod Spiritus Sanctus ei conjun-
gitur loco caritatis habitualis.
Yerum ad hsec est breviter respondendum,
quod rationes Thomse sunt validse,