Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

LIBER I SENTENTIARUM. — DIST. XXVIII 259
enim, ut prsedictum est, dicitur secundum proprietatem generationis, ingenitus
autem secundum proprietatem innascibilitatis. Differt ergo Pater a Filio auctoritate
generationis ; differt etiam proprietate innascibilitatis, id est, quia ingenitus. Unde
Augustinus, distinguens inter proprietatem qua Pater dicitur, et illam qua dicitur
ingenitus, in quinto libro de Trinitate sic ait : Non
est hoc dicere ingenitum, quod Aug.deTri-
nilate, lib.
est Patrem dicere : quia etsi Filium non genuisset, nihil prohiberet dicere eum v , n. 7.
ingenitum. Et si gignat quisque filium, non ex eo ipse est ingenitus : quia geniti
homines gignunt alios. Non ergo ideo dicitur Pater, quia ingenitus. Ideoque quum
de Deo Patre utrumque dicatur, alia notio est qua intelligitur genitor, alia qua
ingenitus. Genitor enim dicitur ad genitum, id est tilium ; quum vero ingenitus
dicitur, non quid sit, sed quid non sit ostenditur. Hoc exemplis planum faciendum ibid. n. 8.
est. Quod dicitur ingenitus, hic ostenditur quod non sit filius. Sed genitus et
ingenitus commode dicuntur ; filius autem latine dicitur, sed ut dicatur infilius,
non admittit loquendi consuetudo. Nihil tamen intellectui demitur si dicatur non
filius, quemadmodum etiam si dicatur non genitus pro eo quod dicitur ingenitus,
nihil aliud dicitur. Ideo non est in rebus considerandum quid vel sinat vel non
sinat dici usus sermonis nostri, sed quis rerum ipsarum intellectus eluceat. Non
ergo jam tantum dicamus ingenitum, sed etiam non genitum : quod tantum valet.
Numquid ergo aliud dicimus quam non filium ? Negativa porro particula non id
efficit, ut quod sine illa relative dicitur, eadem prasposita substantialiter dicatur,
sed id tantum negatur quod sine illa aiebatur : sicut in aliis prsedicamentis quum
dicimus, Homo est, substantiam designamus ; qui ergo dicit, Non homo est, non
aliud genus prsedicamenti enuntiat, sed tantum illud negat. Sicut ergo secundum
substantiam aio, Homo est; sic secundum substantiam nego, quum dico, Non homo
est. At si tantum valet quod dicitur genitus, quantum valet quod dicitur filius;
tantumdem ergo valet quod dicitur non genitus, quantum valet quod dicitur non
filius. Relative autem negamus, dicendo, non genitus. Ingenitus porro quid est,
nisi non genitus? Non ergo receditur a relativo prsedicamento, quum ingenitus
dicitur. Sicut enim genitus non ad se dicitur, sed quod ex genitore sit ostenditur :
ita quum dicitur ingenitus, non ad se dicitur, sed quod ex genitore non sit osten-
ditur : utrumque
tamen relative dicitur. Quod autem relative pronuntiatur, non
indicat substantiam. Quamvis ergo diversum sit genitus et ingenitus, tamen non
indicat diversam substantiam : quia sicut filius ad patrem et non filius ad non
patrem refertur, ita genitus ad genitorem et non genitus ad non genitorem refe-
ratur necesse est.
Ecce evidenter ostendit, quod ingenitus relative dicitur, et de solo Patre acci-
pitur ; aliaque notio est qua dicitur ingenitus, alia qua Pater ; atque tantum valet
quum dicitur ingenitus, quantum non genitus, vel non filius.