Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

312 IN LIBRUM I SENTENTIARUM. — DIST. XXXI 1 QU^EST. I
QUiESTIO PRIMA
"Odo quaeritur, An appropriatio
Hilarii, utpote quod in Patre
est eeternitas, in imagrine (id est
Filio) est species, in munere (id
est Spiritu Sancto) est usus, exstet
conveniens.
Videtur quod non. Supra enim distin-
quaest. 3. ctione octava est dictum, quod aeternitas
est proprietas essentiae : non ergo perso-
na?. — Secundo, quia praehabitum est,
quod genus et species in divinis locum
non habent : non ergo species approprianda
est Filio. — Tertio, Deo fruendum
est, non utendum, ut patuit distinctione
prima : non ergo usus, sed fruitio, est in
Spiritu Sancto. — Insuper arguitur quod
non conveniat divinis superbeatissimisque
personis quidquam appropriari, quum hoc
videatur esse errandi occasio, quia ex hoc
potest quis aestimare quod non sint eis
cuncta communia. — Amplius, Patri vi-
detur maxime appropriandum esse prin-
cipium,Fi!io veritas seu sapientia, Spiritui
Sancto tranquillitas.
Ad haec Alexander respondet : Ratio
approprialionis Hilarii haec est : JEternitas
namque est ens non ab alio essentialiter,
et Pater est ens non ab alio personaliter.
Quum ergo intellectus ejus quod est non
esse ab alio, intelligitur in ratione aeter-
nitatis, ideo Patri appropriatur aeternitas,
A a notitia et a mente. — Denique quum
aeternitas dicatur per privationem initii et
finis, et initium duplex sit, puta initium
originis et initium durationis : si dicatur
aeternitas per privationem initii duratio-
nis, communis est tribus personis; si autem
per privationem initii sive durationis
sive originis, cedit in proprietatem Patris :
et sic sumpsit Hilarius. Haec Alexander.
Girca haec scribit Bonaventura : Appro-
priatio Hilarii fit ad explanandum personarum
originem seu emanationem. Quumque
B Pater origine careat, ideo quod importat
privationem principii debuit ei appropri-
ari, puta aeternitas : quae quamvis ex suo
nomine non designet nisi privationem ini-
tii durationis, tamen per appropriationem
dicit privationem omnis principii. Porro
Spiritus Sanctus procedit per modum vo-
luntatis et amoris : hinc ei appropriatur
nomen quod actum exprimit voluntatis,
utpote usus. Nam uti, est assumere ali-
quid in facultatem voluntatis, sive ad
utendum sive ad fruendum : quoniam er-
G go assumptio ad fruendum est per amorem,
similiter ad utendum, eo quod amor
sit pondus et ordo trahens et ordinans ad
amatum ; ideo usus recte appropriatur
Spiritui Sancto. Itaque usus accipitur hic
non prout dividitur contra fruitionem, sed
prout dicit amoris complexum actumque
liberum. — At vero Filius procedit per
modum naturae similitudinisque expres-
sae : idcirco procedit per modum cogni-
tionis, quia expressa similitudo est ratio
cognoscendi. Quumque emanet per mo-
scilicet propter convenientiam illam. Por- D dum expressae similitudinis et cognitionis,
ro species appropriatur Filio, eo quod
species sit ratio atque principium cognoscendi,
quoniam unumquodque per suam
cognoscitur speciem : quumque generatio
Filii a Patre sit per modum notitiae, seu
sicut notitia procedit a mente, hinc spe-
cies Filio appropriatur. Usus vero appro-
priatur Spiritui Sancto ratione operationis
et utilitatis : cujus principium proximum
est voluntas;processio autem Spiritus Sancti
est sicut procedit voluntas seu amor
habet in se omnium rationem atque ex-
emplar : hinc habet perfectae pulchritu-
dinis rationem. Quum enim sit perfecta
et expressa similitudo, ideo pulcher est in
comparatione ad exprimentem; quumque
habeat cognoscendi rationem non tantum
unius, sed et totius universitatis, ideo pulchrum
pulcherrimus ipse mundum mente Boetius.iib.
gerens, eminentissimam pulchritudinem lll raetr -
' 9 -
habet, ad omnem pulchritudinem exem-
plalam. Ex his duobus perfectissima re-