Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

3>
336 IN LIBRUM I SENTENTIARUM. DIST. XXXII ; QU.EST. I
ut expositum est. Haec vero, Pater et Filius
diligunt se a Spiritu Sancto, nequaquam
conceditur : quia ly a solum notat principium
quasi efficiens. Sed ista, Diligunt se
per Spiritum Sanctum, aliquo modo ad-
mittitur, quia ly per quando adjungitur
casuali quod est distincti aut diversi sup-
positi a recto qui in eadem ponitur locu-
tione, notat rationem principiati in re casuali,
ut dicit Praepositivus : sicut quum
dicitur, Pater operatur per Filium ;
simili-
Filius diligunt se amore qui est Spiritus
Sanctus : quoniam amor magis proprie di-
cit rationem amandi quam Spiritus Sanctus.
Propter quod ista, Diligunt se amore
procedente, est minus propria quam praecedens
: quia ly procedente trahit amorem
ad significandum ut ab ipsis esse, et non
ut uniens eos. Haec Albertus.
Goncordat Udalricus, inter cetera lo-
quens in Summa sua, libro tertio : Verbum
hoc, diligunt, in divinis interdum
importat dilectionem notionalem, quae non
est Spiritus Sanctus, sed est activa spira-
tio, in qua uniuntur Pater et Filius, et per
ipsam distinguuntur a Spiritu Sancto. —
Augustinus quoque, qui sexto de Trinitate
asserit Patrem non esse sapientem sapi-
entia genita, ex hoc quod tunc eaedem
essent sapientia genita atque ingenita, quoniam
idem est Patri esse ac sapere : in
eodem libro affirmat, quod Pater et Fi-
Ephes. iv, lius diligunt se Spiritu Sancto, servant-
que unitatem spiritus in vinculo pacis,
quum tamen in divinis etiam idem sit
esse et diligere, sicut esse et sapere. Ratio
vero diversitatis haec est, quoniam sapi-
entia in divinis solum dicitur essentialiter,
amor vero etiam personaliter. Quod
si Pater et Filius dicerentur se diligere
dilectione essentiali, simile esset ac si Pa-
ter diceretur sapiens sapientia genita, et
A utrumque ex eadem radice exsisteret falsum
; sed sic non inteiligitur quum di-
cilur, Pater diligit se Spiritu Sancto :
imo intelligitur de dilectione notionali, re-
spectu cujus Spiritus Sanctus se habet
per modum principiati per ipsam. Nempe
in hoc verbo, diligunt, duo importantur.
Unum est activa processio : sicque ablativus
Spiritu Sancto non construitur cum
verbo hoc, diligunt, in ratione principii,
sed principiati ; sicut quum dico, Curro
ter haec, Pater et Filius diligunt per Spi- cursu, cursus non est principium currenritum
Sanctum. Haec autem propriissima B tis, sed principiatum ab ipso. Sic dilectio
est, Pater et Filius diligunt se in Spiritu non est principium suae activse processio-
Sancto : quoniam preepositio in notat uninis, sed principiatum ejusdem. Si autem
onem nexus et convenientiam vinculi. At- consideretur modus procedendi Spiritus
que adhuc magis proprie ista, Pater et Sancti, puta modus amoris, sic ablativus
construitur cum verbo hoc, diligunt, in
ratione formae, ut sit sensus : Pater et Fi-
lius diligunt Spiritu Sancto, id est, spi-
rant amorem qui est Spiritus Sanctus, quo
quasi formaliter ad invicem convertun-
tur : non utique forma substantiali, quia
tunc essent Spiritu Sancto, nec forma
G consequente substantiam quse sit absolu-
ta forma inhaerens ei cujus est forma, sed
forma consequente substantiam relata ad
alterum, et ideo potius exsistente ab aliquo
quam in aliquo. Illa etenim nihil po-
nit in eo cujus est forma, sed potius principiari
ab eo cujus est forma, sicut quum
dicitur : Isti se diligunt amicitia. Unde
quum Pater et Filius ut distincti sunt di-
ligant se, et omnis diligens necessario di-
ligat suo amore; Pater et Filius sic dili-
gunt amore qui est ipsorum ut distincti
D sunt, qui amor est Spiritus Sanctus. —
Eadem ratione divisim dici potest, Pater
diligit se Spiritu Sancto. Nam quamvis
Pater et Filius uniantur in spiratione ac-
tiva, illa tamen distinclarum est personarum
in quantum distinctae sunt, ita ut
reduplicatio ista, in quantum, denotat ra-
tionem agentium, non agendi seu actio-
nis : hocque connotatur in praedicta di-
stinctione locutionum. Haec Udalricus.
Denique Thomas refert hic aliquorum
opiniones, et arguit contra eas quemad-