Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

474 IN LIBRIM I SENTENTIARUM. — DIST. XXXVIII \ QU.EST. I
QU^ESTIO PRIMA
'Odo quaeritur, An scientia Dei sit
causa rerum, vel econverso.
Videtur quod scientia seu praescientia
Dei non sil causa rerum. Priino, qnia necesse
csset cuncta praescita accidere. —
Item, seqncretnr qnod cansa esset malo-
rnni et privationum omniumque defectu-
um, imo et mortis, qnnm tamen scriplnm
Sop.1,13. sit : Dens mortem non fecit. Omnia enim B
ista clarissime scit et praescit. — Insnper,
sicut in textu habetur, Origenes scribit su-
perEpistolam ad Romanos : Non ideo quid
futurum est, quoniam Deus illud praeco-
gnoscit ; sed quia futurum est, ideo Deus
scit illud esse futurum. — Rursus, causa
est ad cujus esse sequitur aliud. Si ergo
scientia aut praescientia Dei causa est re-
rum, sequetur : Hoc Deus praescivit, ergo
certissime est futurum, non igitur con-
tingenter.
Circa haec multa quserit et scribit irre-
fragabilis Doctor, videlicet : an prsescien-
tia Dei sit aeterna vel temporalis, an sit
causa rerum, an sit causata a rebus, an
inferat rebus necessitatem, an stet cum
libero arbitrio, an sit infallibilis.
det :
Ilaque de hoc, An sit aeterna, respon-
Quaedam dicuntur de re aeterna, puta
de Deo, sine principio et sine fine, ut esse
bonum, justum, sapientem ; quaedam vero
cum principio et cum fine, ut, Deus
creat hanc animam ; qusedam cum prin- D
cipio, non cum fine, ut, Deus est domi-
nator. Consirniliter quaedam dicuntur de
Deo sine principio el cum fine, sicut prse-
scire quod hodie aut cras fit. Idcirco di-
cendum, quod praescientia dicit quid seternum,
lamen cum respectu ad temporale.
Est ergo loqui de aeterno absolutc : et sic
scientia Dei est aeterna. Ilem esl Ioqui de
aeterno in comparatione seu respeclu : sicque
praescientia Dei vocalur aelerna (praescientia
eteniin ponil esse in causa cum
C
rcspectu futuritionis, quia concernit fulu-
ra); et antecessio in nomine prsescientiao
designata, est aeternalis, sed cum respe-
ctu ad lemporale. — Si ergo sic arguatur
: Quum futurum accidit seu impletur,
Deus desinit illud praescire, ergo praescientia
Dei desinit: non est ergo aeterna. quum
aeternum invariabile sit nec desinat esse.
Dicendum, quod sicut Deus ccepit ex tem-
pore dici dominator et hujus rei creator
absque sui mutatione per mutationem factam
in rebus, sic sine sui variatione
desinit rem praescire ex rei eventu et va-
riatione : et hoc contingit ex respectu seu
relatione designata in praescientia, quae
non est realis ex parte Dei, sed creaturae.
Praescientia ergo quantum ad id quod est,
seternaliter manet ; sed quantum ad respectum
connotatum, desinit esse : sicut homo
stans fixus, absque sui mutatione fit
alteri sinister et dexter. Haec Alexander.
Qui de hoc, An praescientia Dei sit causa
Quemadmodum in Deo
rerum, sic scribit :
ponitur scientia simplicis notitiae et scien-
tia approbationis, sic et praescientia du-
pliciter ei adscribitur. Itaque praescientia
approbationis (seu practica scientia, vel
scientia beneplaciti) potest notare ac di-
cere causam respectu ejus quod ita prae-
scitum est, ratione approbationis subintel-
lectae. Non autem praescientia ista dicit
causam ratione antecessionis quae intelli-
gitur et signatur per ante. Porro praesci-
entia simplicis notitiae nullo modo dicit
causam ejus quod praescitum est. — Ex
his patet quod res futura, nullo modo sit
causa scienliae aut praescientiae Dei, sicut
nec temporale aeterni. Et quamvis res cre-
ata seu futura, dicatur causa sine qua non
scientiae vel praescientiae Dei, non tamen
concedendum est absolute quod sit aliquo
modo causa aeterni, nec per se neque per
causa sine qua non,
accidens : quoniam
nihil aliud dicit quam rationem concomi-
tantiae. — Quumque dicitur : quia futurum
est, ideo praescitur; dicendum, quod
ideo non dicit ibi causam, sed solum ra-
tionem aut relationem respectu ejus quod