Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

422 IN LIBIUM I SENTENTIARUM. — DIST. XXXVI ; QUJEST. IV
secundum rationem ad ideala, non attri- X secundum eam, Deus non cognosceret na-
bufa, nisi forte ex consequenli. — Hscc
Richardus.
Ultra proponunlur liic qusesliones de
cognilione et scienlia Dei, et qualiter oin-
nia dicantur esse in Deo. De quibus qua>-
stionibus jam dicla sunt multa, videlicet :
Cf. dist. qualiter Deus cuncta positiva etiam sin-
xxw, q. 1,
gularia distinctissime ac perfectissime no-
scil, et qualiler sciat mala, et privationes
alque negationes ; quemadmodum etiam
omnia sint in Deo sicut causatum in sua
causa, et sicut cognitum in cognoscenle,
et sicut media in ultimo fine,alque ut con-
servatuin in causa conservante, et sicut
exemplatum in causa exemplari idealiter
producente. De his autem jam aliqua
addam.
Itaque de hoc scribit Thomas :
Com-
mentator undecimo Metaphysicse videtur
expresse a Deo negare particularium co-
gnitionem, nisi in quantum sunt entia.
Avicenna vero et Algazel dicunt, quod
Deus cognoscit singularia universaliler :
quod per exemplum ita exponunt. Si quis
sciret omnes distantias orbium ac plane-
tarum et tempus motuum eorumdem, ipse
praBvideret omnem eclipsim quse posset
contingere : non tamen sciret hano eclipsim
in quantum est hsec eclipsis, nisi
per aliquid a sensu acceptum ; sed sciret
eclipsim cras futuram universaliter, hoc
est secundum suas causas universales. Sic teriam non esse a Deo produclam, sed
dicunt, quod quum omnes causse reducan- ipsum solummodo agere formas impritur
in Deum sicut in primam causam, ipse mendo materise : quumque materia sit incognoscendo
se, cognoscit omnes causas D dividuationis principium, non invenerunt
secundas, quas cognoscendo, cognoscit om- qualiter Deus singularia sciat distincte.
ne causatum ex illis, non tamen nisi uni- Sed quia nos ponimus Deum immediate
versaliter : ita quod secundum eos, deter-
minatio illa sumatur ex parte cogniti, et
non solum ex parte cognoscentis ;
quia si
solum ex parte cognoscentis illa determi-
nalio acciperelur, verum indubilanter es-
set quod Deus parlicularia non particulari
scientia cognoscit. Cognoscit tamen parti-
cularia secundum particularitatem ipsorum.
Hiuc illa opinio insufficiens est, quia
turam, proprietatem et omnem accidentalem
dispositionem singularium rerum
distincte. — Ilinc alii, ut Rabbi Moyses,
posuerunt quod Deus scit singularia perfe-
ctissime; et omnia in contrarium objecta
solvunt, dicendo quod scienlia Dei est
aequivoca scientise nostrse : propterea per
conditiones scienlise noslrse nihil arguere
possumus de scientia Dei. Imo sicut esse
Dei, ita et scientia ejus penitus nobis in-
comprehensibilis est. Quod Rabbi Moyses
B probat per illud Isaia? : Sicut exallantur is . lv, 9.
cceli a lerra, sic exaltatse sunt cogitationes
mese a cogitationibus vestris. Et quamvis
istud sit verum, oportet tamen plus ali-
quid addere : quia scientia nostra non est
penitus sequivoca scientise Dei, sed illam
aliqualiter imitatur, et per eam aliquo mo-
do devenimus in scientiam Dei.
Dicendum est ergo, juxta doctrinam
S. Dionysii septimo capitulo de Divinis
nominibus, quod quum Deus cognoscat
res per suam essentiam, quae causa est
C rerum, eodem modo cognoscit res, quo
modo prsestitit eis esse : ideo si aliquid
est in rebus incognitum Deo, id non est
operatum nec causatum ab eo. — Hinc
difficultas in hac materia contingebat phi-
losophis propter duo. Primo, quoniam quidam
eorum non posuerunt Deum operari
in omnibus rebus immediate. Secundo,
quoniam quidam ex ipsis posuerunt ma-
operari in omnibus rebus, materiam quoque
esse ab eo, fatemur eum per suam
essentiam cuncfa distincte cognoscere, malerialia
atque formalia et accidenlalia omnia
: velut si sedificalor per artem suam
posset totam producere domum, per eamdem
artem suam cognoscere posset domum
istam et illam a se productam aut
producibilem : sed quia per artem suam