Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

UTRUM VOLUNTAS BENEPLACITI DEl SEMPER IMPLEATUR 627
respectu communis natura^ rationalis, mo- A
ventem ipsum Deum ad exhibendum be-
neficia impensa toti creaturse rationali ; sic
est voluntas antecedens, quse omnia me-
rita nostra praecedit, nec ea attendit in
se neque ut in prsescientia sua sunt. Ideo
quidam voluntatem hanc nominant absolutam,
quoniam conditionem meritorum
non attendit. Et hsec non semper est effi-
cax, quum sic velit Deus omnes homines
salvari, nec tamen omnes salvantur, ut
Damascenus exponit. Nec tamen idcirco
est defectiva : quia non vult effectum B
simpliciter, sed secundum quod in se ju-
stus et pius est, et prout bonum est rationalem
creaturam fine ultimo ad quem
facta est non privari. — Si vero hoc bene-
placitum dicat amorem Dei ad quamlibet
personam rationalem, moventem ipsum
Deum ad providentiam ejus ; sic quum
providentia Dei non sit destructiva sed
conservativa naturae rationalis quam con-
didit, ipsa Providentia regit liberum ar-
bitrium non secundum coactionem, sed
secundum ipsius naturse libertatem, nec C
communicat ei beatitudinem nisi volenti
voluntate efficaci, qua se disponit ad gra-
tiam, gratiaque recepta, se disponit per
opera meritoria ad praemium. Et sic vo-
luntas Dei attendit merita nostra : et vo-
catur voluntas consequens, quia conse-
quitur praescientiam meritorum, non ut
causam, sed ut rationem voliti, utpote
praemii. Hinc a quibusdam vocatur volun-
tas conditionata, quoniam prsesupponit
meritorum conditionem. Et hac voluntate
non vult Deus omnes salvari, sed illos D
dumtaxat quos justum est salutem sortiri;
et ista est voluntas completa et efficax,
qua Deus simpliciler aliquid vult. — Hsec
Udalricus.
De hac divinse voluntatis distinctione
partim aliter loquitur Thomas : Potest (in-
quiens) in unoquoque homine considerari
natura se^undum se, et item natura cum
aliis circumstantiis : ut quod est volens
ac prseparans se ad gratiam ac salutem,
aut contrarie agens. Si ergo in homine
consideretur lantum natura ipsius, aequa-
liter bonum est omnem hominem salvari,
sicut omnes conveniunt in natura huma-
na. Quumque omne bonum a Deo sit vo-
litum, hoc etiam, scilicet hominem sic
consideratum salvari, vult Deus : et hoc
vocatur voluntas antecedens, qua omnes
homines vult salvari. Et hujus voluntatis
effectus, est ordo naturee in finem salutis,
et promoventia in finem omnibus communiter
proposita, tam naturalia quam
gratuita, ut sunt potentiae naturales et
praecepta legis divinse. — Gonsiderata autem
natura hominis seu persona secundum
omnes conditiones et circumstantias
ejus, seu secundum merita atque demerita
ejus, sic non esset bonum omnem
hominem salvari, quia [salvari nolentem]
derogaret justilise. Et quoniam ita se ha-
bet aliquid ad hoc quod sit volitum a Deo,
sicut se habet ad hoc quod sit bonum ;
ideoimpios ut sibi rebelles non vult sal-
vari, sed eos qui sibi consentiunt atque
obediunt. Et hoc dicitur voluntas conse-
quens, quia prsescientiam meritorum est
prsesupponens, non ut causam voluntatis,
sed ut voliti rationem. Hsec Thomas in
Scripto.
In prima autem parte Summse, quae-
stione nonadecima, scribit hsec eadem,
dicens : Aliquid potest esse bonum vel art. e.
malum in prima sui consideratione, qua
absolute consideratur, quod tamen consi-
deratum secundum aliqua sibi conjuncta,
est malum vel bonum : sicut hominem
vivere bonum est, et malum est occidi
hominem, secundum absolutam hominis
considerationem ; bonum tamen est occidi
homicidam secundum legis processum, et
malum est eum vivere. Sicque rex seu
judex justus antecedenter vult omnes sibi
subditos vivere in quantum sunt subditi
sui, quosdam tamen occidit in quantum
maleficos. Ita et Deus omnem hominem
vult salvari voluntate antecedente,in quantum
est sua creatura, capax salutis ; sed
consequenter vult quosdam damnare secundum
exigentiam suae justitise et deme-