Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

DE DIVISIONE YOLUNTATIS DIVIN.E, ET DE SIGNIS IPSIUS 61o
ideo nec consilium habet signum opposi- A dico, quod Deus dicitur aliquid velle du-
tum. — Alio modo sic distinguuntur :
Voluntas divina aut vult aliquid simplici-
ter, aut conditionaliter seu quantum in
se est; et utroque modo contingit eam
significari. Voluntas itaque absolula po-
test ad aliquid comparari dupliciter, sci-
licet, per modum complacentiae, et per
modum displicentia?. Si per modum dis-
plicentia?, illud nullo modo fit : ideo non
contingit eam signo aliquo designari. Si
autem per modum complacentia?, aut hoc
est quia placet id quod fit, et sic est im-
pletio; aut quia aliud placet ex illo, et sic
est permissio. Potest rursus significari di-
vina voluntas ut antecedens seu condi-
tionalis; et hoc dupliciter : quia aut per
modum complacenti8e,ita quod oppositum
displicet, et sic est prseceptio ; aut per
modum displicentia?, et sic est prohibi-
tio; aut per modum complacentia?, ita
quod oppositum non displicet, et sic est
consilium. Per modum vero displicentise,
ita quod oppositum non placeat, non est
possibile reperiri. Sicque patent numerus
et sufficientia horum signorum. Itaque
quamvis voluntas beneplaciti non sit quoad
suam substantiam multiplex, tamen
quoad connotata multiplex perhibetur. Vo-
luntas etenim absoluta connotat effectum,
voluntas vere conditionata connotat natu-
ralem ordinationem rei ad eventum, ut
omnium ad salutem. — Hsec Bonaventura.
Praeterea Thomas hic scribit : Qusedam
dicuntur de Deo proprie, et qusedam meta-
phorice. Et qua? proprie de ipso dicuntur,
vere in eo sunt ;
qua? autem metaphorice,
dicuntur de ipso per similitudinem pro-
portionabilitatis ad quemdam effectum :
quemadmodum in libro Deuteronomii di-
i)eut.ix,-2i. citur ignis, eo quod sicut ignis se habet
ad consumptionem contrarii, sic Deus acl
consumendum nequitiam; sic quoque pu-
nitio Dei dicitur ira ejus. Et quia effectus
est signum causa?, hinc ea secundum qua?
attenditur similitudo vel irae sive alte-
rius, signa vocantur : propter quod pu-
nitio dicitur signum ira?. — Juxta hoc
pliciter. Primo proprie; sicque dicitur vel-
le id cujus volunlas vere in eo est, et
quod complacet sibi : et ha?c est voluntas
beneplaciti. Dicitur quoque Deus aliquid
velle metaphorice, quia ad modum volen-
tis se habet, in quantum prsecipit aut con-
sulit aliquid, aut aliquid hujusmodi facil.
Unde ea in quibus attenditur similitudo
istius rei ad voluntatem Dei, voluntates
ejus metaphorice nominantur; et quoniam
talia sunt effectus, dicuntur signa.
B Denique ratio diversitatis istorum signorum
ha?c est. Assignantur namque hsec
signa voluntati divina? secundum quod re-
spicit res humanas, quibus modo provi-
det speciali. Potest ergo signum voluntatis
accipi aut secundum ordinationem hominum
in finem aeternse salutis, aut secundum
exsecutionem ordinis. Ad finem autem
consequendum, provisoris est duo
largiri, videlicet, ea quibus res promovea-
tur ad finem, et ea quibus ab impedien-
tibus liberetur. Qiiemadmodum autem res
C naturales tendunt in fines suos naturales
per virtutes naturales eis ex providentia
divina collatas, ita et humana voluntas
per consilia et pra?cepta ordinatur in finem,et
prohibitionibus retrahitur a pecca-
tis,quse consecutionem impediunt beatifici
finis : sicut et animalibus divina providen-
tia contulit cornua, ungues, et consimilia,
quibus se juvent contra impugnantia. Si
vero pertineat ad ordinis exsecutionem,
hoc quoque potest esse dupliciter. Primo,
secundum quod homo tendit in id ad quod
D ordinatus est, bona agendo : et respectu
hujus est signum quod vocatur operatio,
quoniam Deus in nobis omnia nostra bo- /s.xxvi,i2.
na operatur. Secundo, exeundo ac devian-
do ab ordine illo, peccando : et respectu
hujus est permissio. — Heec Thomas in
Scripto.
De his scribit plenissime Alexander :
Super illud (inquiens) ad Romanos, Ut Rom.-niX
probetis, etc, asserit Glossa : Voluntas Dei
dicitur vel ipsa qua vult, qua? in Deo est,
sive id quod vult. Voluntas qua vult, qua?