Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

UTRUM ABSTIUCTIS PER INTELLECTUM PR0PR1ETATIBUS, REMANEANT PERSONiE, ETC. 223
tes, non ab aliquo el a quo alius, etc, es- A
set adhuc intelligere primo modo hypostases
in divinis,quia posset intelligi unus
et unus, tamen indistincte, sicul substan-
tia pronominalis dat intelligere subslan-
tiam ; sed non possent ibi intelligi per-
sonee, quse dicuntur per modum singularis
substantia1 nominalis, sub proprielate in-
communicabili et discreta. — Circa hoc
queeritur, utrum abstractis per intellectum
hypostasibus seu personis, possit adhuc
intelligi ordo naturee in esse divino. Videtur
quod non, quia abstractis personis sive B
hypostasibus, non intelligitur aliquis qui
a nullo et a quo alius, nec aliquis qui ab
alio et a quo alius, nec aliquis qui sit ab
alio et a quo nullus : et secundum has
divisiones intelligitur ordo naturae, et est
in divinis. Dicendum, quod abstractis per-
sonis sive hypostasibus, non est in divinis
intelligere ordinem naturse, quia hic or-
do in divinis ponit rationem originis, ad
quam in substantia requiritur alius et
acceptionis : sicque dicimus quod essen-
tia preecedit potentiam atque scientiam in
divinis, quum tamen realiter idem sint.
Si ergo abstractis personis adhuc intelli-
geretur in Deo mens, notitia, amor, non
esset inter heec ordo naturee, sed intelli-
gentiee tantum, quia non esset notitia illa
emanans a mente, nec amor ab utroque :
imo mens illa esset notitia sua et amor,
quamvis secundum acceptionem intelle-
ctus nostri prius intelligeretur mens quam D
notitia, et notitia prius quam amor. Heec
Alexander.
Circa heec scribit Antisiodorensis in Summa
sua, libro primo : Quseritur, abstracta
personalitate a persona, quid maneat : quia
aut aliquid remanet aut nihil. Si nihil,
sequitur quod hoc nomen, persona, sit
adjectivum, quia preecise significat perso-
nalitatem concretive vel quasi concretive.
Si aliquid manet, vel hoc est persona, vel
essentia. Non persona, quoniam sicut abs-
tracta humanitate ab homine,non remanet
homo; sic abstracta personalitate, non ma-
net persona. Remanet ergo essentia, et ita
in significalione personse intelligitur per-
sonalitas quasi concretive, et essentia sub-
jective : ergo
hoc nomen, persona, sup-
ponit essentiam. — Dicendum, quod duplex
est abstractio, scilicet secundum rem, et
secundum intellectum. Si igitur queestio
intelligatur de abstractione secundum in-
tellectum, dicimus quod aliquid remanet,
scilicet hoc universale, res, quia persona
idem in intellectu est quod res distincta
rationalis : sicque facta abstractione intellectuali,
remanet persona, quamvis non
secundum quod persona, sed in hoc uni-
versali, res ; sicut abstracta hac differen-
tia, rationale, ab homine, manet homo in
hoc universali, animal. Porro si intelliga-
tur de abstractione reali, dicimus impos-
sibile esse quod personalitas abstrahatur
a persona realiter, quum personalitas illa
in divinis sit persona. — Hsec Antisiodo-
alius, quum nulla res producat se ipsam. rensis. Cujus responsio videtur concordare
Alius est ordo intelligentiee, qui non ponit G cum praetacta responsione Thomae, dicen-
ordinem ex parte rei, sed ex parte nostrse tis quod abstracta relatione, adhuc manet
essentia.
Responsio demum Alberti ad istam quee-
stionem concordat omnino cum responsione
Thomee inducta ex prima parte Sum-
mse suse, ita ut ex scriptis magistri sui
Alberti videatur ita scripsisse.
Amplius, Durandus ad istud respon-
dens : Aliquid, ait, potest circumscribi ab
alio dupliciter : primo, quod intelligatur
sine alio esse ; secundo, quod intelligatur
altero non intellecto, quemadmodum
intelligitur corvus, non intellecta sua ni-
gredine. Primo modo impossibile est vere
intelligere distinctionem personarum, cir-
cumscriptis per intellectum relationibus,
quoniam sine relationibus non potest esse
distinctio personarum. Verum an possint
circumscribi secundo modo, ita quod in-
teiligantur personee distinctse non intelle-
ctis relationibus, agnoscendum quod divi-
nee personse et earum distinctio dupliciter
possunt intelligi : uno modo in speciali, se-