Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

UTRUM PRiESClENTIA SEU PROVIDENTIA DEI IMPONAT REBUS NECESSITATEM 479
infallibiliterque prsenoverit et cognoscat, A lis, necessaria, id est non potens non esse,
ita quod simul stent infallibilis providen-
tia ac scientia Dei, et libertas volunta-
tis creatse, ac contingentia et mutabilitas
rerum.
Videtur quod non. Primo, quia ut Tul-
lius arguit, si infallibilis providentia Dei
est, certus est ordo causarum : quo con-
cesso, cuncta de necessitate eveniunt.
Secundo, detur quod aliter possit con-
tingere quam a Deo prsecognitum est et
prsevisum, mox concludetur quod prseco-
gnitio et providentia Dei non fuerit infal-
libilis, vera et certa.
Tertio, quod Deo est tale, est simpliciter
tale. Sed per comparationem ad Deum et
ad ejus notitiam nihil est casuale, vel po-
tens aliter evenire. Ergo absolute loquen-
do, nihil est casuale. — Si autem dicatur,
quod per relationem et respectum ad nos,
aliquid est casuale, variabile et contin-
gens; objicitur, quod ex hoc non sequitur
quod simpliciter loquendo sit casuale et
contingens, sed solum secundum quid, vi-
delicet ex imperfectione et defectu nostrse
notitise : quia tam debilis est noster in-
tellectus, tam defectuosus, quod universum
ordinem et colligantiam cohabitudinemque
causarum intermediarum usque
ad providentiam Dei nescimus, et intelli-
gere non valemus : quse omnia si cogno-
sceremus, nil quoad nos esset casuale, for-
tuitum,et aliter potens accidere. — Si vero
respondeatur, quod res sint contingentes
per respectum ad proprias, proximas na-
turalesque causas, seu quoad intrinseca
et essentialia sua principia; objicitur, quia
si non stetur in causis istis, sed ipsse ordinate
referantur usque in causas omnes
coelestes nobis pro maxima parte ignotas,
et tandem usque ad providentiam et prse-
scientiam Dei, invenietur in eis certus et
infallibilis ordo.
Prseterea, sicut posita causa ponitur ef-
fectus, sic posita causa infallibili, invari-
abili, necessaria, ponitur etiam talis effe-
ctus.Quum ergo providentia et prsescientia
Dei sit causa rerum invariabilis, infallibi-
videtur quod ejus effectus sit talis.
Multa hujusmodi argumenta circa hoc
comprobandum possent adduci : quse quam-
vis ad solvendum difficilia esse videntur,
tamen facillimum est probare quod nihil
concludant. Experimur enim in nobis li-
bertalem arbitrii, et casum contingentiamque
in rebus. Imo si omnia de necessitale
venirent, impii non essent puniendi neque
damnandi, et vanum esset consulere ac
sibi ipsi de necessariis providere, et no-
B civis resistere ac pericula devitare ; et vi-
tia hominum non hominibus, sed supe-
rioribus causis eorum, imo et Deo (quod
nefas est) imputanda consisterent, nec in-
esset voluntali libertas, nec ens dividere-
tur per necessarium et contingens.
Ad istud Thomas respondet : Propter
hujusmodi difficultates quidam philosophi
negaverunt Deum de particularibus con-
tingentibus habere cognitionem, judican-
tes de intellectu divino sicut de intellectu
C humano : ideo erraverunt. Quod autem in-
tellectus divinus non impediatur a distin-
cta cognitione particularium ratione par-
ticularitatis et singularitatis quse est ex
parte materise, ostensum est supra trice- cy.p. 396,
sima sexta distinctione. Nunc ergo restat Cels -
inquirere, an inde impediatur ex parte
contingentise rerum. Contingentia namque
divinam effugere cognitionem videntur du-
plici ratione. Primo, propter ordinem cau-
sse ad causatum, quia invariabilis et neces-
sarise causse effectus videtur necessarius
D esse : quumque scientia Dei sit causa rerum
et invariabilis sit, non apparet quod con-
tingentium esse possit. Secundo, propter
ordinem scientise ad scitum. Quum enim
scientia sit certa cognitio, ex ipsa certi-
tudinis ratione, etiarn exclusa causalitate,
requirit certitudinem et determinationem
in scito, quas contingentia videtur exclu-
dere. Quod autem scientia ex ratione cer-
titudinis suse determinationem requirat
scitorum, in nostra patet scientia, quse
non est causa rerum, et in scientia Dei