Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

AN POTENTIA, IMO ET OMNIPOTENTIA, DEO VERE CONVENIAT 563
niam conlradiclio includitur in contrariis
ac privative oppositis (sequitur enim, Hoc
est album et nigrum, ergo est album et
non album ; et, Hoc est videns et ceecum,
ergo est videns et non videns), hinc fieri
nequit quod contraria aut. privative op-
posita insint eidem secundum idem, vel
quod alicui rei non conveniat id quod est
de propria ejus ralione. Hinc Deus non
potest facere verum Deuin : quia de ra-
tione Dei est quod sit ens independens, et
de ratione entis facti est quod sit depen-
dens. Nec facere potest quod aliquid conservetur
in esse sine ipso. Quumque Deus
sit voluntarium agens, non potest facere
quse non potest velle : ideo non potest
facere se non esse Deum. Et quoniam im-
mutabilis est, non potest facere contraria
his quse disposuit facere, loquendo de illis
formaliter et in sensu composito. — Hsec
ibidem.
Concordant per omnia Petrus et Ri-
chardus.
Richardus tamen qusedam subtilia argumenta
inducit ad probandum quod con-
tradictoria simul sint vera : ut si faba
sursum projiciatur obvietque saxo molari,
videtur quod in eodem instanti aderit et
aberit indivisibili aeris in quo superficies
fabse ac saxi illius jungentur : alioqui fa-
ceret saxum illud quiescere. Item, si pila
impetuosissime projiciatur ad saxum. Et
rursus, si Deus creat lapidem in tali situ
quod superficies ejus simul sit cum su-
perficie concavi orbis lunse, et ignis ele-
mentaris ejus descensui non resistat, nec
quidquam prohibeat ejus descensum ; vi-
detur quod in eodem instanti erit lapis
in illo loco, et superficies separabitur inde
: alioqui corpus quiesceret in loco non
naturali absque violentia, quum inter quselibet
duo instantia tempus sit medium.
Horum solutionem, brevitati studens, re-
linquo scholasticis : quse tamen a Richardo
solvuntur.
Concordat quoque prsedictis Durandus :
Contradictoria, inquiens, Deus non potest
facere simul esse vera, non ex impotentia
A sua, sed propler incompossibilitalem terminorum,
et quia unius posilio, alterius
est remotio.
/Egidius demum :
Summam,
ait, poten-
tiam esse in Deo, quadrupliciter declara-
lur. Primo ratione unitatis, quoniam quan-
to quid est magis unitum aut unum, tanto
est fortius, sicut in libro de Causis habelur
: Omnis virtus unita est fortior quam
dispersa. Unde et Proclus ait : Omnis
vir-
tus unita magis est infinita quam multi-
plicata. Quemadmodum ergo in Deo est
B summa et simplicissima unitas,ita et summa
potestas. Secundo, ratione divinae immobilitatis.
Nam quanto agens et movens
magis movetur ab eo quod movet, tanto
instabilius agit atque debilius est. Quum
ergo Deus sit primus motor prorsus im-
mobilis, constat quod maximae sit virtutis.
Tertio,ex parte suae universalitatis.Quanto
enim in aliquo congregantur plures ratio-
nes factivae et vires activse, tanto potentius
est : ut patet de sole, in quo omnes
virtutes generativse omnium inferiorum is-
C torum sunt unitae. In Deo autem congre-
gantur omnes virtules activae et produ-
ctiva? inferiorum. Propter quod asserit
Commentator, quod universse proportio-
nes et formee quse potentialiter sunt in
prima materia, sunt actu in primo motore.
Quarto, est ex parle formalitatis. Quo
etenim aliquid magis formale est et actu-
ale, eo causalius et efficacius perhibetur :
propter quod ignis inter elementa maxime
est activus. Deus autem est ens formalissimum,
in quo nihil est de entitate aut
D proprietate materiae, nihil de potentiali-
tate. — Has quatuor rationes breviter tan-
git S. Dionysius in libro de Divinis nomi- ca P . v.
nibus, dicens omnia esse in Deo, sicut
omnes numeri sunt in unitate, et lineae in
centro, et particularia in universali, cor-
porales quoque virtutes in anima. Hsec
JBgidius.
Thomas item de Argentina fatetur : Deus
omnino omnipotens est, quoniam omnibus
modis omnia potest : quia de non ente
facit ens per creationem, et ex incomple-