Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

120 IX LIISIUM 1 SEXTE.NTI.UU M. DIST. XX ; QU.EST. I
paternitatis relationem, constituenteni Patris
personain. Sed objici potesf, quoniam
inconveniens esse videtur quod aliquis dicatur
habere potentiam quae nequaquam
potesl poni in esse : oinnipotentia autem
Patris non polest in Filio poni in actu ita
qnod generet. El si dicatur quod in Filio
ponitur in aclu per hoc quod generatur,
quoniain iina eademque polenlia est qua
Paler general el Filius generatur, ut di-
cluin esl, objicitur : Omnipotentia
Patris
activa est : ergo non convenit ei poni in
actu nisi per modum activse potentiae, pu-
ta ut Pater generet, non ut generetur Fi-
lius per eam. Praehabitum quoque est,
quod potentia generandi dicat relationem.
— Tertius modus dicendi est, quod po-
tenlia ad actus notionales non cadit sub
omnipolentia. Idcirco habere potentiam ad
hujusmodi actus seu ea carere, non auget
potenliam neque diminuit : quoniam Deus
non fertur potens a passiva potentia, sed
ab activa, atque omnipotens ab activa om-
nipotentia. Potentia vero non est activa
per comparationem ad esse ejus cujus est
ipsa activa potentia, imo ipsa est entis
jam in actu ; sed dicitur activa, quoniam
potest aliud seu aliquid agere, ut sic dica-
tur aliquid potens per aclivam potentiam,
non quia potest esse, sed quoniam potest
aliquid agere. Si ergo est aliquod agere
quod sit realiter ipsum esse agentis, tale
agere non reperitur in potentia vere activa,nec
cadit sub omnipolentia.Tale autem
est generare in divinis respectu Patris,
quia omnino idem est in Patre, generare
et Patrem esse. Ideo sicut non posse esse
Patrcm non arguit impolentiam in Filio,
ita non posse generare non arguit impo-
tentiam aut minoralionem potentia? in eo-
dem. Ha?c Durandus.
Qui videtur huic tertise posilioni potius
consentire. Cui objicitur, quod etiam cre-
are seu activa creatio, realiter idem est
quod esse Dei creanlis seu Deus creans
et lamen actus ille spectat ad activam
Dei polentiam, et cadit sub omnipotentia
ejus.
;
A lusuper Scotus circa ha?c partim narrat
quse ex Durando sunt recitata, et more
suo arguit ad utrumque, tandemque scri-
bit quod senlit, dicendo : Potentia? activae
primum correlativum est possibile, non
communiter sumptum prout opponitur
impossibili : quia hoc modo possibile est
Deum esse, et tamen istud possibile non
esl lerminus alicujus activa? potentise. Id-
circo oportet ut possibile quod est poten-
tia? activa? correlativum accipiatur deter-
minatius ; nec videtur qualiter, nisi prout
B Avicenna accipit possibile sexto Metaphysica?
et alibi ssepe, videlicet secundum
quod opponitur ei quod est necessarium
ex se. Sicque quum quodlibet intrinsecum
Deo sit in se formaliter necessarium, vel
per identitatem cum essentia, qua? est ex
se formaliter necessaria, nihil intrinsecum
Deo erit terminus potentia? propria? dicta?.
Quumque ad omnia alia a divina essentia
eamdem rationem principii habeant tres
persona?, quia sunt unum principium pro-
ducendi creaturas, sequitur quod aequalis
C sit potentia trium personarum quantum
ad numerum possibilium.Nec solum quantum
ad extensionem, sed etiam quantum
ad intensionem, a?qualis et a?que perfecta
est personarum potentia, sive potentia ac-
cipiatur pro absoluto quod est fundamentum
relationis, sive accipiatur pro relati-
one fundata super illud absolutum. Ha?c
Scotus.
Cui objici potest, quod quamvis Filius
et Spiritus Sanctus sint necessarii seu ne-
cessarium esse habentes, non tamen hoc
D habent ex se : imo quidquid sunt et ha-
bent, acceperunt a Patre, et Spiritus San-
ctus a Patre ac Filio.
Postremo, in hac re amplius placet
responsio Alexandri aliquando commemo-
rata, utpote quod divina? persona? sunt p- io6D\
aequipotentes, et quod non derogat omnipotentia?
neque potentia? Filii, quod non
gignit : imo nec ex impotentia ejus hoc
venit, sed quia non congruit ei. Qui enim
potest quod ei non congruit, non ex hoc
polentior demonslratur. Et hoc est quod