Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

LIBER I SENTENTIARUM. — DIST. XXVII 237
Gr. Generalis regula eorum quce ad se, et eorum qum relative dicuntur :
quidquid enim ad se, simul ambo dicuntur, sed non ita in prcedictis
relativis.
Et est hic advertenda quaedam generalis regula eorum quae ad se, et eorum qua3
relative dicuntur de Patre et Filio. Quidquid enim ad se dicuntur, ut ait Augusti- Aug.de Tri-
nus in sexto libro de Trinitate, non dicitur alter sine altero, id est, quidquid dicun- ^ a
n \' '
tur quod substantiam eorum ostendat, ambo simul dicuntur. Ergo nec Pater est
Deus sine Filio, nec Filius sine Patre, sed ambo simul Deus ; sed non ambo simul
Pater, non ambo simul Filius, vel Verbum, vel imago.
H. An secundum substantiam dicatur, Deus de Deo, et hujusmodi
Hic quseritur, quum dicitur, Deus de Deo, lumen de lumine, et hujusmodi,
utrum dicantur secundum substantiam. Nam secundum relationem constat ista non
dici. Si vero secundum substantiam dicuntur, simul ambo, scilicet Pater et Filius,
possunt dici Deus de Deo, lumen de lumine, secundum prsedictam regulam. Ad
quod dicimus, quia licet Deus secundum substantiam dicatur et lumen, et sapientia,
et hujusmodi, et nunquam relative accipiantur, aliquando tamen pro relativis, id est
pro personis, sed non relative accipiuntur : ut quum dicitur, Deus genuit Deum,
aiterum pro Patre, alterum pro Filio ponimus ; similiter quum dicitur, Deus de
Deo, lumen de lumine. In aliis quoque locutionibus saepe reperiuntur nomina
essentiae ad significationem personarum deducta : ut quum dicitur, Deus natus,
Deus mortuus, Deus passus, ubi Filius tantum significatur. Ita et de solo Filio
intelligitur quum dicitur, Deus de Deo, et hujusmodi. Unde Augustinus quserens
quomodo hujusmodi dicantur, in sexto libro de Trinitate ait : Quomodo
Deus de ibidom.
Deo, lumen de lumine dicitur? Non enim simul ambo Deus de Deo, sed solus Filius
de Deo, scilicet Patre ; nec ambo simul lumen de lumine, sed solus Filius de lu-
mine Patre.
I. Quod tantum secundum nomen substantice dicitur, illud de illo,
non secundum nomina personarum.
Et est sciendum, quod secundum nomina substantise tantum dicitur, illud de
illo, licet ibi illa nomina substantiam non significent. Secundum vero eadem nomi-
na personarum, nunquam dicitur, illud de illo, sicut Verbum de Verbo, vel Filius
de Filio : quia hujusmodi nomina diversis personis convenire non possunt. Quod
Augustinus, licet obscure, in eodem libro ita dicit : Hoc
solum de eis dici non iwdem.
potest, illud de illo, quod simul ambo non sunt, id est, illo solo nomine non
possumus uti ad ostendendum unum de uno, quod simul ambobus non convenit :
.