Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

AN MERITA ET DEMERITA SINT PR.EDESTINATIONIS ET REPROBATIONIS CAUSA 543
finis ultimus et beatitudo perfecta, Deus A
volens huic supposito aliquid istius ordi-
nis, primo vult ei beatitudinem istam, de-
inde media ordinata ad illam, ut sunt fi-
des, virtus, gratia, meritum, bonus liberi
arbitrii usus : quse omnia ad finem beati-
ficum ordinantur. Et prius vult ista electo,
quam prsevideat ipsum hsec habiturum aut
quodcumque istorum : ergo propter nullum
istorum vult ei beatitudinem, sed
econtra. — Secundum probatur, quia dam-
natio non est bona nisi quoniam justa.
Nempe secundum Augustinum super Ge- B
nesim, undecimo libro, non prius Deus est
ultor, quam aliquis sit peccalor : ergo non
prius vult Deus aliquem punire, quam vi-
deat aliquem esse peccatorem. Non ergo
primus actus voluntatis divinse circa Jddam,est
velle damnare Judam prout Judas
offertur in puris naturalibus : alioqui vi-
deretur Deus velle punire sine culpa. Sed
videtur quod oporteat Judam offerri primo
voluntati divinse sub ratione peccato-
ris, antequam velit ipsum damnare. Ergo
quum reprobare sit velle damnare, repro- C
batio habet ex parte objecti rationem, vi-
delicet peccatum finale praevisum.
Expositis istis omnibus opinionibus, ut
Rom. ix. Apostolus disputans ad Romanos, ego in
fine disputationis totum tanquam imper-
/fod.xi,33. scrutabile derelinquo : altitudo, inqui-
ens, divitiarum sapientise et scientise Dei
quam imperscrutabilia sunt judicia ejus !
is. xl, 13. etc. Quis enim cognovit sensum Domini ?
aut quis consiliarius ejus fuit? — Hsec
Scotus.
At vero doctor contra quem speciali-
ter disputat Scotus, est Henricus, qui in
quarto Quodlibeto, quaestione nonadecima,
quserit, utrum in singulari prsedestinato,
hoc vel illo, sit causa suse prsedestinatio-
nis. Videtur quod sic : quia finalis perseve-
rantia et prsedestinatio in eumdem salutis
effectum concurrunt; perseverantia autem
habet causam in perseverante : ergo et
prsedestinatio.
Dicendum, quod omnia quse fiunt in
!
D
universo, fiunt, a Deo operante immediate
aut mediate, vel permittente, sed omnia
ordinante, quemadmodum tertio de Trini-
tate loquitur Augustinus : Nihil nisi per
Dei fit volunlalem ; sed quia hoc philo-
sophis non apparet, ideo placuit vanitati
philosophorum, ea quse fiunt causis se-
cundis adscribere. Et paulo post subdit :
Illam supernam atque coelestem a qua pe-
regrinamur patriam, cogitemus. Illic Dei
voluntas tanquam in excelsa, sancta et
quieta residens sede, inde per cuncta dif-
fundit se. Nihil enim fit quod non de in-
visibili aula summi imperatoris.jubeatur
aut permittatur secundum ineffabilem ju-
stitiam prsemiorum atque pcenarum, gra-
tiarum et retributionum, in ista amplis-
sima totius creaturse republica.
Sicque cuncta ad divinam voluntatem
relata, rationabilem habent causam, et ve-
luti necessariam, in quantum respiciunt
inflexibiles justitise regulas quse sunt in
Deo et sunt omnino quod ipse : et ita causa
rerum qua vult ipsas fieri aut non
fieri, secundum quod fieri aut non fieri
respicit ipsum, non est nisi ipse, nec om-
nino accipit causam vel occasionem aliunde
super quocumque.
Relata vero ad causas inferiores,quando-
que habent causas determinatas naturales;
quandoque vero habent causas indetermi-
natas et per accidens : sicut quae fiunt a
fortuna et casu. Quorum tamen voluntas
divina est causa determinata, et quantum
est ex parte sui, certa et necessaria, juxta
quod Plato loquitur in Timseo : Nihil fit
cujus ortum non prsecesserit causa legiti-
ma. Unde Augustinus primo de Academi-
cis : Nihil aliud in rebus casum et fortunam
vocamus, nisi id cujus ratio et causa
secreta est.
Quandoque vero habent causas determi-
natas non necessarias, sed liberas : sicut
quse fiunt circa liberum arbitrium creatu-
rae intellectualis. Quorum unum est prse-
destinatio, quse est operatio seterna volun-
tatis divinse, et connotat circa creaturam
effectum. Et in quantum divinam respicit