Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

AN PATER ET FILIUS SE INVICEM DILIGANT SPIRITU SANCTO 335
effectus prolationis internae ; et insuper A
notatur ratio eorum quse dicuntur in Ver-
bo, quse tamen non dicuntur in Verbo ni-
si Verbi prolatione. Ita dicendum est hic,
Pater et Filius diligunt se Spiritu Sancto,
ita quod ly se teneatur intransitive. Sic
enim considerando verbum diligendi in
quantum est notionale, id quod supponi-
tur in re ablativi, est principiatum, et est
quasi effectus Patris ac Filii diligentium.
Quumque considerandus sit etiam modus
procedendi, quia procedit ipse Spiritus
Sanctus ut amor vere connectens, ideo ac- B
cusativus ille se efficitur materia dilectio-
nis in quam transit. Et de his dictum est
supra distinctione decima. Et ista positio
magis consonat Sanctis.
Denique in preeallegata epistola scribit
magister Hugo, alloquens S, Bernardum :
Si Spiritus Sanctus diceretur amor cordis
tui, sicut dicitur amor Patris ac Filii :
quis, quseso, posset negare te Spiritu San-
cto, id est amore tuo, diligere ? Ergo a
simili, prout etiam ibi probare intendit
Hugo, Pater et Filius diligunt se Spiritu C
Sancto, qui est amor corum. Et rursus :
Animus (inquit) humanus amor non est,
sed ab ipso amor procedit : ideo se ipso
non diligit, sed amore qui ab ipso pro-
cedit. Porro Deus Pater amor est, et Spiritus
Sanctus ipsius est amor : ideo Pater
amat se ipso, et etiam amat Spiritu San-
cto. Unde iterum ait ibi : Si Spiritus San-
ctus amor est utriusque, cur Pater et Fi-
lius non dicantur suo amore, id est Spiritu
Sancto, diligere ? Itemque : Si tu recte
diligere perhiberis amore qui procedit de D
te, ergo Pater et Filius recte dicuntur di-
ligere amore qui ab ipsis procedit. Ecce
soluta est qusestio quam insolubilem pu-
tant, dicunt et scribunt. In quibus verbis
tangere videtur auctorem libri istius, qui
in hac distinctione dicit qusestionem istam
insolubilem esse. — Hsec Albertus.
Verumtamen, quamvis verba ista vene-
rabilis magistri Hugonis catholice atque
salubriter sint prolata, non tamen ita cen-
sentur qusestionis hujus difficultatem eva-
cuare, elucidare aut tollere, quin Magister
in textu merito dicat qusestionem hanc
insolubilem prse sua difficultate et pro-
funditate. Nos quippe diligere perhibemur
amore seu dilectione procedente de corde
nostro : a quo amore formaliter influen-
tialiterque habemus quod vere diligimus
et amantes vocamur, nec sine illo amore
valemus diligere. Sic autem Pater et Filius
non amant Spiritu Sancto, nec ab illo ullam
influentiam sortiuntur. Et si dican-
tur diligere Spiritu Sancto tanquam ali-
quo exsistente et progrediente ab eis per
modum formse quantum ad actum unien-
di, et sicut arbor floret non solum flori-
tione, sed etiam flore, ut infra tangetur
difficile videtur exponere, cur non simili
modo Pater dicatur sapiens sapientia a se
genita, tanquam re a se exsistente et ema-
nante quemadmodum flos derivatur ex ar-
bore, prsesertim quia sic argui potest de
actu intelligendi et sapiendi, sicut Hugo
arguit de actu amandi. Nam sicut dilige-
re dicimur dilectione ex voluntate nostra
progrediente, sic intelligere et sapere perhibemur
intellectione seu intelligentia ac
sapientia actuali ex nostro intellectu ma-
nante. Et si dicatur, quod amor designatur
ut tendens in alterum, sapientia ut qui-
escens ; hoc non videtur impedire deno-
minationem. De amore quoque absolute,
non notionaliter sumpto, qui est alicui
bonum velle, dictum illud verificatur. Mul-
ta his consimilia qusestionis hujus diffi-
cultatem augentia, possent hic tangi. Sed
bestia ista non audet tangere montem, ne Hebr. xn,
lapidetur ; nec majestatem immoderanter 2 £-
scrutari, ne opprimatur a gloria. Hinc ut 27.
apparet, rite dixit Magister insolubilem
esse hanc qusestionem, quoniam in hac vi-
ta a viatore plene solvi et capi non valet.
Insuper dicit Albertus, quod ista, Pater
et Filius diligunt se Spiritu Sancto, sit
magis propria quam ista, Pater et Filius
diligunt se per Spiritum Sanctum : quoniam
prsepositio per aliquid notat per modum
causalitatis, et in propositione illa
ablativus cadit a ratione causalitatis, sic-
;
xxv