Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

QILEST. IV : AN SIT ASSIGNARE ALIQUAM CAUSAM AUT RATIONEM VOLUNTATIS DIVUNLE 617
ad desiderium boni per promissiones prae- A
miorum, et juvat ad desiderati conseeu-
tionem per gratiam. Sicque secundum tria
ista ad legem divinam spectantia,tres sunt
voluntates, id est tria signa, videlicet :
prohibitio non solum per verba, sed etiam
per tormenta; et praeceptum legislatoris,
qui non imponit importabile onus, sed
ipsum alleviat auxilio gratiap, caritate et
spe pra?miorum, et hoc quoad necessaria
ad salutem ; et consilium, quo nos inten-
dit ad potiora erigere. Et ha?c signa significant
Deum velle voluntate antecedente : B
idcirco non semper implentur. — Porro
signum voluntatis consequentis, quae sem-
per est efficax, est operatio. Dupliciter
autem dicitur aliquis operari,videlicet per
se vel ut removens prohibens. Sic Deus
operatur bona in nobis per se : et ita est
quartum signum, quod operatio nuncupa-
tur. Mala vero non operatur directe in
nobis, sed ut causa per accidens : quoniam
voluntati renitenti subtrahit obstaculum
providentiee suse, ne contra naturam
liberum cogat arbitrium, sed pro C
libito suo moveatur in malum, juxta illud
vult indurat. Unde signum
istud non designat Deum velle hunc
pravum effectum, sed aliquid boni circa
Rom. ix,i8. Apostoli : Quem
ipsum, quoniam ex malo elicit bonum :
propterea arbitratur melius esse illi subtra-
here gratiam,quam non. — Hsec Udalricus.
Circa hsec quaerit Richardus, utrum
quodlibet signorum istorum conformetur
voluntati beneplaciti. Videtur quod sic,
quia aliud praetendere signo aut voce
quam habetur in voluntate, est contra ve- D
ritatem. — In oppositum arguitur, quia
Gen.xxn,-2. Deus pra?cepit Abrahae proprium filium
immolare, et tamen non voluit hoc. Ezeiv^.xx,
chise quoque praedixit per Isaiam quod
l '
moreretur,et tamen convaluit.Sed et Chri-
a/arc.vin, stus in Evangelio jussit caeco illuminato
" 6 "
ne publicaret, et tamen voluit hoc.
Dicendum, quod quodlibet signorum istorum
conformatur voluntati beneplaciti
Dei secundum sensum qui in signis illis
accipitur sive intenditur a Deo significan-
te, quamvis non semper conformentur vo-
luntati beneplaciti secundum sensum qui
in eis ab homine intelligitur cui illa si-
gna praesentantur ; atque per comparationem
ad eos intelligendum est verbum
Magistri. — Itaque in praecepto quo jussit
Deus Abrahae filium suum offerre, non
intendebat Deus significare se velle hoc
fieri, sed intendebat significare se velle
quod Abiaham haberet promptam volun-
tatem obediendi. Sic quoque intendebat
se significare quod Ezechias de infirmita-
te illa moriturus fuit secundum exigen-
tiam causarum inferiorum,et ita fuit. Con-
formiter Christus praecipiens caeco, Vade, Marc.\m,
et nemini dixeris, intendebat se velle dare 26,
exemplum fugiendi laudem humanam.Propter
quod ait Glossa ibidem : Dat exem-
plum, ut sui in magnis quse faciunt, latere
velint; et ut aliis prosint, prodantur in-
viti. — Haec Richardus.
AMplius
QUJESTIO IV
quseritur, An sit assignare
aliquam causam aut rationem
voluntatis divinee.
Videtur quod sic, quia in libro LXXXIII
Quaastionum loquitur Augustinus : Quis
audeat dicere Deum irrationabiliter omnia
condidisse ?
Ad hoc Thomas respondet in prima
parte Summae, nonadecima qusestione :
Quum voluntas sequatur intellectum, eo- art. s.
dem modo contingit esse causam alicujus
volentis ut velit, et alicujus intelligentis
ut intelligat. Porro in intellectu, seorsum
intelligente principia et conclusio-
nes, cognitio principii est causa notitiee
conclusionis ; non autem in intellectu
utrumque apprehendente uno intuitu, quia
idem non est causa sui ipsius. Ita in vo-
lente qui uno actu vult finem, et alio
actu media, velle finem est causa vo-
lendi media. Sed in eo qui uno actu vult
finem et media, volitio finis non est causa