Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

UTRUM DE PROPRIETATIBUS ET RELATIONIBUS VALEANT PR.EDICAR1 ADJECTIVA, ETC. 363
Ad hoc Thomas respondet :
persona et essentia solum differunt ratio-
ne et secundum diversum modum signi-
ficandi. Hinc distinguendum est de adjectivis
: quoniam omnia illa quse praedicant
conditionem rei absolute,prsedicantur communiter
tam de proprietate quam de es-
sentia et personis; et talia maxime sunt
adjectiva negativa, ut increatus, immen-
sus. Ideo dicimus, Paternitas est increata,
Pater est increatus, essentia divina est
increata. Qusecumque vero exprimunt modum
significandi in quo tria hsec distinguuntur,
non prsedicantur de eis com-
muniter. Tamen in his quoque exstat
diversitas. Qusedam namque important illum
modum significandi in principali significato
: sicut hoc nomen, commune,
importat significando modum essentise; et
similiter hoc nomen, distinctum, importat
modum personse ; et hoc nomen, distin-
guens, modum proprietatis. Et ista prse-
dicari non queunt de essentia, de proprie-
tatibus et relationibus indifferenter : quia
falsum est dicere, Essentia est distincta,
proprietas est communis. Qusedam vero
modum illum important non ipsum signi-
ficando, sed dando eum intelligere ex suo
modo significandi : ut ea quse significant
per modum actus. Nam actus sunt suppo-
sitorum. Hinc talia non possunt attribui
proprie nisi personis, non proprietati neque
essentise, quse significantur per modum
formse. Non ergo proprie dicitur,
Paternitas generat, paternitas creat. Ea
quoque quse significantur concretive, dant
intelligere modum personarum : idcirco
nec ista est propria, Paternitas est sapi-
ens ; nec ista, Paternitas est innascibilis.
Hsec Thomas.
Hinc Petrus : Adjectiva, inquit, quse ve-
niunt in prsedicationem divinam, aut prse-
dicant rem absolute seu conditionem rei
absolute, ut prsecipue negativa : et hsec
prsedicantur de essentia, persona et pro-
prietate, ut infinitus, immensus. Aut prse-
dicant modum significandi, et hunc expri-
munt, vel ex principali significato : sicut
Proprietas, A hoc nomen, commune, modum essentise;
distinctum, modum personse; distinguens,
modum proprietatis : hsec non possunt
permutatim de essentia,proprietate et per-
sona prsedicari. Vel dant intelligere ex
modo significandi : ut significantia essen-
tiam per modum operationis, ut creare,
vel personam, ut generare ; vel essentiam
per modum inhserentis, ut sapiens, aut
personam, ut nomen hoc, pater, sumptum
adjective. Et hsec omnia proprie attribui
nequeunt nisi personis. Ideo istse impro-
B prise sunt, Essentia creat, Paternitas gene-
rat; similiter hsec, Paternitas est Pater, si
ly Pater adjective tenetur. Hsec Petrus.
Idem respondet Richardus aliis verbis :
Qusedam, inquiens, dicuntur de divina es-
sentia in oppositione ad creaturam, ut
increatum, seternum, immensum : et talia
prsedicantur cle proprietatibus, quoniam
non- important aliquem modum essentise
proprium. Alia dicuntur de divina essen-
tia ut est essentia cujuslibet divinse personse,
ut esse communicatum aut commu-
C nicativum : et talia non prsedicantur de
proprietatibus,quia de ratione proprietatis
est uni soli competere. Alia de essentia
prsedicantur ut est principium actionis, ut
intelligere, velle, creare : et talia quamvis
dicantur de tribus divinis personis, non
tamen de proprietatibus nec de essentia
proprie, quoniam actio est suppositi.
Prseterea actus personales non prsedi-
cantur de proprietatibus per modum de-
nominativum, sed prsedicatione quse est
per identitatem. Hsec enim est vera, Pater-
D nitas est generatio activa; non tamen re-
cipitur ista, Paternitas generat. Quamvis
enim eamdem rem significent generare et
generatio, tamen diverso modo : quoniam
generare significat actum et per modum
actus, generatio autem non sic. Et quia
actus sunt suppositorum, quamvis per for-
mas, non autem proprie ipsarum formarum
tanquam agentium,sed tanquam principiorum
agendi ipsis suppositis ; hinc
quamvis ista sit concedenda, Pater generat;
non tamen ista, Paternitas generat. —